x
Najpopularniejsze frazy
Polecane produkty
Brak produktów dla wpisanej frazy
Dostawa za 0 zł z wybranymi produktami 💊🚚🍃⛅️ Sprawdź! 👆
2024-02-27
Zdrowie dziecka

TSH (badanie tarczycy) - normy, przyczyny i objawy za niskiego i za wysokiego TSH, leczenie

Zrozumienie roli hormonu tyreotropowego (TSH) w naszym organizmie to podstawa do monitorowania zdrowia tarczycy. TSH nie tylko reguluje produkcję hormonów tarczycy, ale także wpływa na nasz metabolizm, wzrost i rozwój. W tym artykule przybliżymy, czym jest TSH, jakie są jego normy wiekowe, co oznaczają odchylenia od tych norm oraz jakie są dostępne metody leczenia zaburzeń związanych z TSH.

 TSH
Spis treści

TSH hormon tyreotropowy - co to?

TSH, czyli hormon tyreotropowy, jest kluczowym elementem w regulacji funkcji tarczycy. Produkowany przez przysadkę mózgową, TSH stymuluje tarczycę do produkcji hormonów tarczycy: tyroksyny (T4) oraz trijodotyroniny (T3), które są niezbędne dla prawidłowego metabolizmu, wzrostu i rozwoju organizmu. Poziom TSH w organizmie odgrywa centralną rolę w diagnostyce zaburzeń tarczycy, pomagając ocenić, czy tarczyca pracuje prawidłowo.

TSH normy wiekowe

Normy poziomu hormonu tyreotropowego (TSH) zmieniają się w zależności od wieku, co jest kluczowe dla prawidłowej interpretacji wyników badań.

TSH normy dla dzieci

Norma TSH u noworodków:

  • do 6 dni 0,700-15,200 μIU/ml

Norma TSH u niemowląt:

  • 6 dni – 3 miesięcy 0,720-11,000 μIU/ml
  • 3 – 12 miesięcy 0,730-8,350 μIU/ml

Norma TSH u dzieci:

  • 1 – 6 lat 0,700-5,970 μIU/ml
  • 6 – 11 lat 0,600-4,840 μIU/ml

TSH normy dla dorosłych

  • 11 – 20 lat 0,510-4,300 μIU/ml
  • >20 lat 0,270-4,200 μIU/ml

TSH normy przy planowaniu ciąży

Przy planowaniu ciąży, kontrola poziomu TSH jest szczególnie ważna, gdyż prawidłowe funkcjonowanie tarczycy ma kluczowe znaczenie dla zdrowia zarówno matki, jak i rozwijającego się dziecka. Zaleca się, aby poziom TSH u kobiet planujących ciążę mieścił się w dolnej części normy, czyli poniżej 2,5 mIU/L. Taki poziom sprzyja prawidłowemu rozwojowi płodu i zmniejsza ryzyko komplikacji ciążowych.

TSH normy w ciąży

  • I trymestr 0,01 – 2,32 μIU/ml
  • II trymestr 0,1 – 2,35 μIU/ml
  • III trymestr 0,1 – 2,65 μIU/ml

W ciąży normy TSH różnią się w zależności od trymestru. W pierwszym trymestrze poziom TSH często obniża się ze względu na wzrost poziomu hCG (gonadotropiny kosmówkowej), która może lekko stymulować tarczycę. Monitoring poziomu TSH w ciąży jest kluczowy, gdyż zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy mogą negatywnie wpływać na przebieg ciąży i rozwój dziecka.

Za niskie TSH - przyczyny, objawy

Za niskie TSH może świadczyć o nadczynności tarczycy lub innych zaburzeniach endokrynologicznych. Przyczyny tego stanu są różnorodne i mogą obejmować chorobę Gravesa-Basedowa, guzy przysadki mózgowej, czy nadużywanie leków zawierających hormony tarczycy. Bardzo niskie TSH daje objawy związane z przyspieszeniem różnych funkcji organizmu i mogą obejmować:

  • przyspieszone bicie serca (tachykardia),
  • utratę masy ciała pomimo zwiększonego apetytu,
  • nadmierną potliwość i nietolerancję ciepła,
  • drżenie rąk,
  • zmiany w cyklu miesiączkowym,
  • zwiększoną nerwowość, niepokój lub drażliwość,
  • problemy ze snem,
  • wypadanie włosów.

Za niskie TSH może również prowadzić do poważniejszych komplikacji, takich jak osteoporoza czy zaburzenia rytmu serca, co podkreśla znaczenie wczesnej diagnozy i leczenia. Diagnostyka obejmuje badania poziomu hormonów tarczycy (FT3, FT4) w połączeniu z TSH, aby ocenić funkcję tarczycy w całości.


Sprawdź także artykuł: Choroba Hashimoto - czy styl życia ma znaczenie?

Za wysokie TSH - przyczyny, objawy

Za wysokie TSH, czyli hormon tyreotropowy powyżej normy, często wskazuje na niedoczynność tarczycy, a nie nadczynność, jak mogłoby się wydawać. Stan ten oznacza, że tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów tarczycy (T3 i T4), co skutkuje zwiększonym wysiłkiem przysadki mózgowej do stymulacji tarczycy poprzez wydzielanie TSH.

Przyczyny za wysokiego TSH:

  • Pierwotna niedoczynność tarczycy: najczęściej wynika z choroby Hashimoto, autoimmunologicznego zapalenia tarczycy.
  • Jatrogenne przyczyny: np. leczenie nadczynności tarczycy, które może prowadzić do jej niedoczynności.
  • Niedobór jodu: choć rzadki w krajach rozwiniętych, nadal jest główną przyczyną niedoczynności tarczycy na świecie.
  • Leczenie radiacyjne i chirurgiczne: usunięcie tarczycy lub jej części, a także leczenie radiacyjne mogą prowadzić do niedoczynności.

Objawy wysokiego TSH:

  • Zmęczenie i senność: nawet po długim odpoczynku.
  • Przyrost masy ciała: przy niewielkiej zmianie diety lub aktywności fizycznej.
  • Wrażliwość na zimno: uczucie chłodu nawet w ciepłym otoczeniu.
  • Sucha skóra i włosy: zmiany w wyglądzie i teksturze skóry oraz włosów.
  • Zaburzenia menstruacyjne: nieregularne cykle lub nadmiernie obfite miesiączki.
  • Zaparcia: problemy z regularnością wypróżnień.
  • Depresja i spowolnienie myślenia: obniżenie nastroju i trudności z koncentracją.

Warto zaznaczyć, że podwyższone TSH przy jednocześnie normalnych poziomach FT3 i FT4 może wskazywać na subkliniczną formę niedoczynności tarczycy, gdzie objawy mogą być mniej wyraźne lub nieobecne. Diagnoza i leczenie opierają się na kompleksowej ocenie wyników badań oraz obserwacji klinicznej pacjenta.

Badanie TSH - jak należy się do nich przygotować? Jakie leki, suplementy i inne zaburzenia hormonalne mogą przyczyniać się do zaburzeń TSH?

Badanie TSH jest kluczowym elementem w diagnostyce funkcji tarczycy. Aby wyniki były jak najbardziej wiarygodne, ważne jest odpowiednie przygotowanie do badania.

Jak należy się przygotować do badań TSH?

  • Czas badania: najlepiej jest wykonywać badanie rano, ponieważ poziom TSH może naturalnie wahać się w ciągu dnia i zazwyczaj jest najwyższy w godzinach porannych.
  • Post: zaleca się pozostanie na czczo przed badaniem, co oznacza powstrzymanie się od jedzenia i picia (poza wodą) przez około 8-12 godzin przed pobraniem krwi.
  • Leki i suplementy: należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach, ponieważ niektóre z nich mogą wpływać na poziom TSH. Do takich należą: leki zawierające hormony tarczycy, niektóre sterydy, leki przeciwpadaczkowe, jod i suplementy zawierające jod, suplementy zawierające biotynę.

Jakie czynniki mogą wpływać na poziom TSH?

  • Inne zaburzenia hormonalne - np. przykład nadczynność lub niedoczynność nadnerczy, lub zbyt wysoki poziom prolaktyny mogą wpływać na wyniki badań TSH.
  • Dieta - nadmierna lub niewystarczająca ilość jodu w diecie może zaburzać produkcję hormonów tarczycy, co z kolei wpływa na poziom TSH.
  • Stan zdrowia - choroby przewlekłe, infekcje, niedobory witamin oraz ciąża mogą wpływać na poziom TSH.

Leczenie wysokiego lub niskiego TSH - co warto wiedzieć?

Leczenie niskiego TSH

Niskie TSH często wskazuje na nadczynność tarczycy, gdzie tarczyca produkuje zbyt dużo hormonów tarczycy. Leczenie może obejmować:

  • Leki antytyreoidalne, np. metimazol (tiamazol) czy propylotiouracyl, redukują produkcję hormonów tarczycy.
  • Terapia radiojodem: ma na celu zniszczenie części komórek tarczycy produkujących hormony.
  • Chirurgiczne usunięcie tarczycy: w przypadkach, gdy inne metody leczenia są nieskuteczne.

W celu wsparcia funkcjonowania tarczycy można też sięgnąć po niektóre suplementy diety, jak np. Health Labs Care ThyroMe Complex.

Zapoznaj się także ze wpisem: Jod, kluczowy pierwiastek dla zdrowia i dobrego funkcjonowania organizmu

Leczenie wysokiego TSH

Wysokie TSH zazwyczaj sygnalizuje niedoczynność tarczycy, co oznacza, że tarczyca nie produkuje wystarczającej ilości hormonów. Leczenie skupia się na:

  • Suplementacji hormonów tarczycy: lewotyroksyna jest najczęściej stosowanym lekiem, który uzupełnia niedobór hormonów.
  • Dostosowanie dawki: regularne kontrole poziomu TSH i hormonów tarczycy w celu dostosowania dawki leku.

Źródła:

  1. https://www.synevo.pl/tsh/ [dostęp 14.02.2024]
  2. https://www.supramed.pl/jak-obnizyc-nadczynnosc-tarczycy/ [dostęp 14.02.2024]
Zdjęcie autora
Autor
mgr dietetyki Magdalena Rajska

Ukończyła studia na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Edukatorka żywieniowa i copywriterka z wieloletnim doświadczeniem. Uważa, że świadomość na temat jedzenia jest bardzo istotna - zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Każdego dnia stara się pokazywać, że można jeść smacznie, a zarazem zdrowo. Prywatnie miłośniczka fotografii, książek i czasu spędzonego na łonie natury.

Podobne wpisy
Tarczyca jest gruczołem, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Zaburzenia w produkcji hormonów mogą prowadzić...
CZYTAJ
Niedoczynność tarczycy jest poważną chorobą, której rozpoznanie nie jest proste. Schorzenie nie daje na tyle...
CZYTAJ
Tarczyca to gruczoł przypominający kształtem motyla, którego funkcjonowanie ma kluczowy wpływ na zdrowie, ogólną kondycję...
CZYTAJ
Certyfikaty i wyróżnienia