Hormony tarczycy. Rodzaje i funkcje, które pełnią w organizmie.

Jaką funkcję pełni tarczyca?

Tarczyca to nieparzysty gruczoł znajdujący się w przednio-dolnej części szyi. Składa się ona z dwóch części połączonych pasmem tkanki łącznej.

Gruczoł ten produkuje trzy hormony tyroksynę – tyroksynę (T4), trójjodotyroninę (T3) oraz kalcytoninę. Te dwie pierwsze substancje mają szczególnie duże znaczenie i biorą udział w szeregu ważnych procesów zachodzących w organizmie. Za to, aby docierały one do wszystkich receptorów rozmieszczonych w ludzkim ciele, odpowiedzialne są swoiste białka i nieswoisty czynnik albuminowy produkowane przez wątrobę.

Funkcje hormonów tarczycy

Tyroksyna

Tyroksyna, czyli T4, to hormon, który w swojej cząsteczce zawiera cztery atomy jodu. Jej nadrzędną funkcją jest uwalnianie energii we wszystkich tkankach organizmu.

Jej rolą jest aktywacja utleniania komórek w tkankach. Poza tym hormon ten:

• jest odpowiedzialny za pobudzanie rozpadu tłuszczów
• ma za zadanie absorbować glukozę z przewodu pokarmowego
• reguluje wykorzystanie glukozy przez komórki
• wpływa na funkcjonowanie gruczołów płciowych i płodność.

Tyroksyna odgrywa ogromną rolę już na etapie życia płodowego, gdyż bierze udział we wzroście i dojrzewaniu komórek.

Niedobór tyroksyny powoduje spowolnienie metabolizmu, co objawia się m.in.:

• ciągłym uczuciem senność i zmęczenia, problemami z koncentracją
• wzrostem wagi
• niskim ciśnieniem tętniczym krwi
• bradykardią, czyli spowolnioną pracą serca.

Natomiast nadmiar T4 sugeruje wytrzeszcz oczu i przyspieszona akcja serca. Poziom tyroksyny – tak jak innych hormonów tarczycy – można szybko zweryfikować, poddając się zwykłemu badaniu krwi. Wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki są wahania wagi, ciągła apatia czy przerost gruczołu tarczycowego.

Trijodotyronina

Trijodotyronina – T3 – znajdująca się w organizmie nie jest w całości produkowana przez tarczycę. Gruczoł wytwarza zaledwie 50% tego hormonu. Pozostała część powstaje na skutek konwersji – czyli odłączania cząsteczek od tyroksyny. Trijodotyronina bierze udział w metabolizmie tłuszczów węglowodanów, w przemianach energetycznych. Odpowiada za funkcjonowanie układu pokarmowego, rozrodczego i krążenia. Wpływa również na pracę nerek.

Poziom T3 w organizmie bada się, gdy zachodzi podejrzenie chorób tarczycy, jej niedoczynności, nadczynności lub gdy na gruczole tym pojawią się guzki.

Kalcytonina

Kalcytonina to hormon wydzielany przez komórki okołopęcherzykowe (komórki C) tarczycy. Jej zadaniem jest regulowanie stężenia jonów wapnia Ca2+, gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz hamowanie resorpcji kości – w procesie tym bierze udział również witamina D. Tym samym ma ona działanie przeciwstawne do parathormonu produkowanego przez przytarczyce.

W jaki sposób regulowane jest wydzielanie hormonów tarczycy?

Produkcja hormonów przez tarczycę jest regulowana przez oś podwzgórze-przysadka – proces ten odbywa się na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego.

Podwzgórze uwalnia tyreoliberynę (TRH), która odpowiada za wydzielanie przez przysadkę hormonu TSH. Hormon ten pobudza tarczycę do produkcji T3 i T4. Kiedy wartość trijodotyroniny i tyroksyny rośnie, spada poziom TSH. Natomiast kiedy tarczyca produkuje mniej T3 i T4, przysadka zaczyna intensywniej wytwarza TSH.

Hormony tarczycy kontrolują metabolizm, są odpowiedzialne za funkcjonowanie układu pokarmowego, rozrodczego oraz za regulowanie gospodarki wapniowo-fosforowej. Kiedy w organizmie jest ich zbyt mało lub zbyt dużo, pojawiają się problemy ze zdrowiem, złe samopoczucie, zaczynają wypadać włosy, a paznokcie stają się kruche i łamliwe. Dlatego, kiedy organizm zacznie wysyłać niepokojące sygnały, warto zbadać poziom hormonów TSH, T3 i T4 – jeśli wynik badania będzie nieprawidłowy, lekarz może zalecić farmakoterapię.