Przeciążenie wątroby - objawy, których nie można bagatelizować
Przeciążenie wątroby jest stanem, który może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Wątroba pełni kluczowe funkcje w organizmie, a jej nadmierne obciążenie może manifestować się szeregiem objawów, które często są ignorowane lub mylone z innymi dolegliwościami. Poznaj najważniejsze symptomy przeciążenia wątroby, aby możliwie szybko rozpoznać ten stan i wdrożyć odpowiednie działania.
Funkcje wątroby w organizmie
Wątroba jest jednym z najważniejszych organów w ciele ludzkim, pełniącym szereg kluczowych zadań, które są niezbędne do utrzymania zdrowia i równowagi metabolicznej. Do głównych funkcji wątroby należą:
- Gospodarka węglowodanami: Wątroba produkuje, gromadzi oraz uwalnia glukozę - podstawowy składnik energetyczny dla organizmu.
- Gospodarka tłuszczowa: W wątrobie węglowodany i białka przekształcane są w tłuszcze, a lipidy w kwasy tłuszczowe. Ma tutaj miejsce także synteza lipoprotein, fosfolipidów i cholesterolu.
- Gospodarka białkowa: W wątrobie produkowane jest 85% wszystkich białek osocza. Powstają tu też aminokwasy niezbędne do dalszych syntez.
- Gromadzenie zapasów witamin: Wątroba magazynuje witaminy A, D i B12 oraz żelazo związane z ferrytyną.
- Detoksykacja: Wątroba zajmuje się neutralizacją toksyn wprowadzanych do organizmu, takich jak alkohol czy amoniak. Pomaga także w przekształcaniu leków.
- Przemiana hemu: Hem - składowa hemoglobiny, w wątrobie jest przekształcany w bilirubinę.
- Produkcja żółci: W ciągu doby wątroba produkuje około 250-1100 ml żółci niezbędnej do trawienia tłuszczów.
- Wspieranie odporności: W wątrobie zachodzi tzw. proces fagocytozy - pochłaniania różnych cząstek pochodzących z tkanek lub przedostających się z zewnątrz, przede wszystkim z krwią z żyły wrotnej, które stymulują reakcję zapalną [1].
Z tego powodu jakiekolwiek zakłócenia w funkcjonowaniu wątroby mogą mieć szerokie i poważne konsekwencje zdrowotne.
Przeciążona wątroba - objawy alarmowe
Przeciążenie wątroby może objawiać się na różne sposoby, a niektóre symptomy mogą być subtelne i łatwe do przeoczenia. Ważne jest, aby zwrócić uwagę na poniższe objawy, które mogą wskazywać na problemy z wątrobą.
Objawy przeciążenia wątroby - zmęczenie i osłabienie
Zmęczenie jest najczęstszym objawem u pacjentów z chorobami wątroby i ma istotny wpływ na jakość ich życia. Wyniki badań naukowych sugerują, że zmęczenie związane z chorobami wątroby prawdopodobnie pojawia się w wyniku zmian neurotransmisji w mózgu.
Zmęczenie to złożony objaw, który obejmuje szereg dolegliwości, takich jak letarg, złe samopoczucie, znużenie i wyczerpanie. Często występuje chroniczne zmęczenie, które dotyka nawet 20% populacji. Chociaż dokładna częstość występowania zmęczenia u pacjentów z przewlekłą chorobą wątroby jest nieco zmienna w różnych badaniach i w przypadku różnych specyficznych chorób wątroby, łatwo zauważyć, że zmęczenie stanowi najczęstszą dolegliwość w tej grupie pacjentów. Jednak ze względu na trudności w definiowaniu i leczeniu zmęczenia, objaw ten jest często pomijany lub minimalizowany przez lekarzy opiekujących się pacjentami z chorobami wątroby [2].
Objawy chorej wątroby - spadek formy i brak energii
Choroby wątroby mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym spadku formy fizycznej i ogólnego zmęczenia. Wątroba pełni kluczowe funkcje w organizmie, takie jak metabolizm, detoksykacja, magazynowanie witamin i minerałów oraz produkcja białek i energii. Kiedy wątroba nie funkcjonuje prawidłowo, może to wpływać na cały organizm [1,4].
Objawy przeciążenia wątroby - brak apetytu i ból w prawym nadbrzuszu
Miąższ wątroby nie jest unerwiony czuciowo, dlatego sama wątroba nie powoduje dolegliwości bólowych. Dyskomfort zlokalizowany po prawej stronie brzucha, w jego górnej części może wynikać jednak z nieprawidłowości w funkcjonowaniu wątroby.
Powiększenie wątroby w wyniku chorób może być źródłem dyskomfortu lub może być wynikiem choroby innych narządów, np. pęcherzyka żółciowego, dróg żółciowych lub jelit. Przeważnie to właśnie kamica żółciowa lub jej powikłania może powodować pobolewanie i dyskomfort w okolicach wątroby, pod prawym podżebrzem. Kolka żółciowa natomiast może wystąpić po tłustym posiłku lub po spożywaniu alkoholu [3].
Przeciążona wątroba - uczucie pełności i rozpierania
Uczucie pełności i rozpierania, szczególnie w okolicy brzucha, może być związane z chorobami wątroby. Wątroba jest kluczowym organem odpowiedzialnym za przetwarzanie składników odżywczych, detoksykację i produkcję żółci, co odgrywa rolę w trawieniu tłuszczów. Gdy wątroba nie funkcjonuje prawidłowo, może to prowadzić do różnych objawów związanych z przewodem pokarmowym, w tym uczucia pełności i rozpierania. Może być to związane z powiększeniem wątroby [1,4].
Powiększenie wątroby, czyli hepatomegalia, stanowi niespecyficzny objaw, za którym mogą stać rozmaite przyczyny, w tym m.in.:
- wirusowe zapalenie wątroby (typu A, B, C),
- alkoholowe zapalenie wątroby,
- niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby,
- zakażenia bakteryjne i wirusowe (np. mononukleoza zakaźna, infekcja CMV),
- ropnie wątroby,
- marskość wątroby,
- toksyczne, polekowe zapalenie wątroby,
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
- zapalenie dróg żółciowych [4].
Przeciążenie wątroby - leczenie i diagnostyka
Diagnostyka przeciążenia wątroby obejmuje szereg badań, które mogą pomóc w ocenie jej funkcji przez lekarza. Do najczęściej stosowanych należą:
- morfologia krwi obwodowej,
- stężenia OB i CRP – markery stanu zapalnego,
- aktywność aminotransferaz – ALT, AST,
- wskaźniki cholestazy – ALP, GGTP, bilirubina,
- stężenia lipidów,
- immunologiczne testy w kierunku zakażeń wirusowych (WZW B i C, mononukleoza zakaźna, CMV) [4].
Leczenie przeciążenia wątroby zależy od przyczyny i stopnia zaawansowania problemu. Może obejmować:
- Zmianę stylu życia: Zmniejszenie spożycia alkoholu, zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna.
- Normalizację masy ciała: Choroba stłuszczeniowa wątroby związana z dysfunkcją metaboliczną i jej powikłania (zapalenie, marskość) są spowodowane głównie nadmierną masą ciała, złą dietą oraz niską aktywnością fizyczną [5].
- Leki: W zależności od przyczyny problemu, lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwwirusowych, przeciwzapalnych czy hepatoprotekcyjnych. Essentiale Forte* i Essentiale Max* to preparaty, które przyspieszają regenerację uszkodzonych komórek wątrobowych dzięki fosfolipidom niezbędnym, które są substancją czynną obu produktów. Leki te ograniczają subiektywne dolegliwości, takie jak brak apetytu, uczucie ucisku w prawym nadbrzuszu spowodowane uszkodzeniem wątroby w wyniku nieprawidłowej diety, działania substancji toksycznych lub w przebiegu zapalenia wątroby. Dodatkowo fosfolipidy zawarte w preparatach Essentiale mają zdolność wbudowywania się w ściany komórek wątrobowych, hamując stłuszczenie wątroby [6].
Przeciążona wątroba - dieta
Dieta odgrywa kluczową rolę w zachowaniu zdrowia wątroby. Odpowiednie odżywianie może wspomóc regenerację tego narządu i zmniejszyć jego obciążenie. Z diety wspierającej zdrowie wątroby należy wykluczyć:
- alkohol,
- fast-foody,
- chipsy i słone przekąski,
- słodycze,
- potrawy smażone,
- tłuste mięsa i wędliny.
Dodatkowo podczas wyboru produktów spożywczych, należy postawić na te z niską zawartością tłuszczu i cukru oraz wysoką zawartością błonnika pokarmowego:
- pieczywo pełnoziarniste, makarony pełnoziarniste, otręby, naturalne płatki zbożowe, np. owsiane górskie, kasze i brązowy ryż,
- chude wędliny i gatunki mięs,
- chudy nabiał,
- warzywa w dużych ilościach,
- owoce - w mniejszych ilościach.
Istotne są także stosowane metody obróbki kulinarnej. Aby odciążyć wątrobę, należy zrezygnować ze smażenia na rzecz duszenia, gotowania w wodzie i na parze oraz grillowania i pieczenia [5].
Podsumowując, przeciążenie wątroby to poważny stan, który może prowadzić do licznych problemów zdrowotnych. Ważne jest, aby być świadomym objawów i podjąć odpowiednie kroki w celu diagnostyki i leczenia. Zmiana stylu życia, zdrowa dieta i odpowiednie wsparcie mogą znacząco poprawić stan zdrowia wątroby i ogólne samopoczucie.
Essentiale Forte, kapsułki, 300 mg fosfolipidów z nasion sojowych.
Wskazania: Roślinny lek stosowany w chorobach wątroby. Zmniejsza dolegliwości, jak: brak apetytu, uczucie ucisku w prawym nadbrzuszu spowodowane uszkodzeniem wątroby w wyniku nieprawidłowej diety, działania substancji toksycznych lub zapalenia wątroby. {ChPL 04.2024}. Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o., grupa Sanofi
Essentiale MAX, kapsułki, twarde, 600 mg fosfolipidów z nasion sojowych.
Wskazania: Roślinny lek stosowany w chorobach wątroby. Zmniejsza dolegliwości, jak: brak apetytu, uczucie ucisku w prawym nadbrzuszu spowodowane uszkodzeniem wątroby w wyniku nieprawidłowej diety, działania substancji toksycznych lub zapalenia wątroby. {ChPL 04.2024}. Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o., grupa Sanofi
* To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
** Artykuł sponsorowany
Źródła:
- Juszczyk J., Wątroba – gdzie się znajduje, budowa, funkcje, https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/50948,watroba-gdzie-sie-znajduje-budowa-funkcje [dostęp 02.08.2024]
- Swain MG., Fatigue in liver disease: Pathophysiology and clinical management. Can J Gastroenterol Vol 20 No 3 March 2006, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2582971/ [dostęp 02.08.2024]
- Mokrowiecka A., Ból wątroby i dyskomfort w okolicach wątroby, https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/lista/94829,bol-watroby-i-dyskomfort-w-okolicach-watroby [dostęp 02.08.2024]
- Gajewski K., Powiększenie wątroby (hepatomegalia): przyczyny, objawy, leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/133400,powiekszenie-watroby [dostęp 02.08.2024]
- NCEŻ, Jaczewska-Schuetz J., Gdy choruje wątroba…, https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/gdy-choruje-watroba/ [dostęp 02.08.2024]
- Wykazano w modelach eksperymentalnych. CHPL Essentiale Forte 04.2024, CHPL Essentiale MAX 04.2024
mgr dietetyki Magdalena Rajska
Ukończyła studia na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Edukatorka żywieniowa i copywriterka z wieloletnim doświadczeniem. Uważa, że świadomość na temat jedzenia jest bardzo istotna - zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Każdego dnia stara się pokazywać, że można jeść smacznie, a zarazem zdrowo. Prywatnie miłośniczka fotografii, książek i czasu spędzonego na łonie natury.
Powiązane kategorie produktowe
22,94 zł
11,43 zł
65,39 zł