Szczepienia na choroby odkleszczowe. Czy są skuteczne?

Szczepionka "na kleszcze" – odkleszczowe zapalenie opon mózgowych

Zwykle maj jest miesiącem, w którym rozpoczyna się największa aktywność kleszczy, choć ocieplający się klimat sprawia, że mogą one atakować zdecydowanie wcześniej. Chociaż kleszcze można spotkać przede wszystkim w lasach i na łąkach, coraz częściej „zasiedlają” osiedla w miastach. Na swoich żywicieli czekają najczęściej w wysokiej trawie, wzdłuż leśnych ścieżek, czy w gęstych zaroślach. Wgryzają się wówczas w skórę – szczególnie tam, gdzie jest delikatna, np. na głowie u dzieci, pod pachami, za uszami, na ramionach, w okolicach pępka, w okolicach pachwin, w brzuch.

Z uwagi na ogromne ryzyko zakażenia chorobami odkleszczowymi, coraz więcej osób poszukuje sposobów na ich uniknięcie. Chociaż duże znaczenie ma prawidłowa ochrona przed kleszczami, warto zainteresować się szczepieniami.

W tym miejscu trzeba jednak podkreślić, że szczepionka na kleszcze nie istnieje – nie można w ten sposób uchronić się przed ugryzieniem pasożyta. Można natomiast zabezpieczyć się w razie zakażenia chorobą odkleszczową. Mowa jednak wyłącznie o szczepionce przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu – poważnej chorobie neurologicznej, która może doprowadzić do kalectwa, a nawet do śmierci. Na pozostałe choroby nie ma niestety szczepionek.

Kleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą, która przebiega w dwóch etapach. Po ok. 1-3 tygodniach pojawiają się objawy grypopodobne, które zanikają po kilku dniach. Zdarza się, że na tych symptomach choroba się kończy. Jednak są przypadki, kiedy objawy wracają po kilku dniach – pojawia się silny ból głowy, a nawet zapalenie mózgu lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Pomaga przed nimi chronić się szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Cena szczepionki nie jest bardzo wysoka, dlatego warto rozważyć zabezpieczenie siebie oraz bliskich.

Szczepionka "na kleszcze" – cena

Ugryzienie przez kleszcza – niezależnie od stadium jego rozwoju – niesie za sobą ryzyko zakażenia groźnymi chorobami, takimi jak:

• borelioza,
• kleszczowe zapalenie mózgu,
• babeszjoza,
• tularemia,
• anaplazmoza granulocytarna,
• dur powrotny.

Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu pomaga więc uniknąć bardzo poważnych konsekwencji, a jej cena nie jest bardzo wygórowana. Dodatkowo warto również wspomnieć, że nie każdy kleszcz przenosi choroby. W Polsce szacuje się, że odsetek zakażonych kleszczy wynosi około 30%.

Trzeba też podkreślić, że szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu nie jest obowiązkowe. Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu - jaka jest jego cena? Koszt takiej szczepionki (3 dawki) kształtuje się w granicach 400 zł, a jedna dawka kosztuje nieco ponad 100 zł.

Szczepienie "na kleszcze" – działanie

Ugryzienie przez kleszcza – niezależnie od stadium jego rozwoju – niesie za sobą ryzyko zakażenia groźnymi chorobami. Jest to nie tylko borelioza, ale również np. kleszczowe zapalenie mózgu, babeszjoza, tularemia, anaplazmoza granulocytarna, dur powrotny. Ryzyko zakażenia rośnie, im dłużej kleszcz znajdował się wbity w naszą skórę. W przypadku boreliozy, krętki bakterii znajdują się w jelicie kleszcza i trochę czasu zajmuje, zanim znajdą się w jego śliniankach (ryzyko zakażenia w pierwszej dobie wynosi więc około 3-40%, w drugiej około 50%, przy czym w trzeciej dobie blisko 100%). Bardzo szybkiej transmisji ulega wirus kleszczowego zapalenia mózgu, który znajduje się w śliniankach kleszcza - już po ugryzieniu kleszcza ryzyko zakażenia jest bardzo wysokie.

To właśnie dlatego szczepienie na odkleszczowe zapalenie opon mózgowych jest tak ważne, a jego cena nie powinna nas zniechęcać. Zasada działania szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu jest bardzo prosta. Szczepionka na kleszcze przyczynia się do pobudzania organizmu do produkowania swoistych przeciwciał obronnych przeciwko wirusowi zapalenia mózgu.

Szczepionka "na kleszcze" – borelioza

Borelioza jest jedną z najczęściej wywoływanych chorób przez kleszcze. Na początku rozwija się ona bez wyraźnych objawów, ale cechą charakterystyczną jest pojawienie się tzw. rumienia wędrującego – w ciągu 1-6 tygodni po ugryzieniu. Warto jednak podkreślić, że nie zawsze on występuje. U niektórych osób zauważalne są objawy grypopodobne, zaburzenia równowagi, a nawet senność.

Niestety, szczepienie na boreliozę nie istnieje, choć wiele osób byłoby w stanie zapłacić za nią wysoką cenę, aby ustrzec się przed chorobą. Warto jednak wspomnieć, że prace nad szczepionką trwają, a ich efekty są bardzo obiecujące. Być może wkrótce zaszczepimy się więc nie tylko przed kleszczowym zapaleniem mózgu, ale również przyjmiemy szczepienie przeciw boreliozie, którego cena będzie przystępna dla wszystkich pacjentów.

Sprawdź także artykuł: Nie daj się boreliozie! Objawy i leczenie boreliozy

Szczepionka "na kleszcze" – wskazania

Szczepieniem przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu powinny zainteresować się m.in. osoby, które:

• często przebywają na świeżym powietrzu – szczególnie w miejscach występowania kleszczy,
• pracują na terenach zalesionych.

Szczepionka jest odpowiednia dla dzieci powyżej 1. roku życia, młodzieży i dorosłych. Należy postępować zgodnie z obowiązującym schematem – po to, aby zapewnić sobie optymalną ochronę.

Szczepionka "na kleszcze" – skuteczność

Szczepionka działa wyłącznie w odniesieniu do wirusa kleszczowego zapalenia mózgu, jednak – podobnie jak każda inna szczepionka – może nie zagwarantować pełnej ochrony. Warto przy tym pamiętać, że ochrona wzrasta wraz z większą liczbą przyjętych dawek. Aby uzyskać optymalną ochronę, zaleca się przyjąć aż trzy dawki szczepionki w odpowiednich odstępach czasu. Ponadto zachodzi konieczność przyjmowania dawek przypominających.

Należy przy tym podkreślić, że szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu nie zapewnia jednak ochrony w przypadku innych wirusów oraz bakterii, które mogą wywoływać podobne objawy.

Szczepienie "na kleszcze" – powikłania

Nie ulega wątpliwości, że szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu to ważny element ochrony przed kleszczami, zwłaszcza że jego cena jest przystępna. Szczepionka "na kleszcze" została uznana za bezpieczną. Podanie dawki szczepionki nie wywołuje żadnych działań niepożądanych. Jedyne problemy, jakie mogą wystąpić to zazwyczaj odczyn poszczepienny obejmujący ból, zaczerwienienie lub obrzęk. Wystąpić może też gorączka, osłabienie oraz objawy podobne do symptomów grypy.

Podsumowując, zastrzyk na kleszcze dla psa jest stosunkowo często stosowaną praktyką, a jego cena jest ponoszona przez właścicieli czworonogów. Tymczasem bardzo często zapominamy o ochronie osobistej, zwłaszcza jeśli również wiele czasu spędzamy na łonie natury. Warto więc zadbać o przyjmowanie szczepionek na powikłania spowodowane ukąszeniem kleszcza, pamiętając o cyklicznych powtórzeniach szczepienia.