Jak bezpiecznie usunąć kleszcza? Sprawdzone metody
Kleszcze stanowią zagrożenie dla zdrowia, przenosząc wiele groźnych chorób – nie tylko boreliozę. Ryzyko zachorowania jest tym większe, im dłużej ten pajęczak bytował w ciele człowieka. Dlatego tak ważna jest szybka reakcja w momencie zauważenia kleszcza w skórze. Sprawdź, jak go poprawnie i bezpiecznie usunąć we własnym zakresie – bez konieczności wizyty u lekarza.
Chociaż panuje powszechne przekonanie, że kleszcze bytują głównie w lasach, coraz częściej można je spotkać także na osiedlach mieszkaniowych – szczególnie tam, gdzie występuje spora roślinność. Z tego powodu nawet dłuższy spacer może skutkować wbiciem się kleszcza w skórę.
Czy każdy kleszcz jest groźny?
Za przenoszenie patogenów chorób odkleszczowych odpowiadają nie tylko dorosłe osobniki, ale również nimfy. Dobra wiadomość jest jednak także, że nie każdy kleszcz jest nosicielem groźnych drobnoustrojów. Znaczenie ma również czas reakcji – im krócej był wbity w skórę, tym mniejsze prawdopodobieństwo zakażenia. Dlatego tak ważne jest, aby dokładnie przyglądać się swojej skórze i – w razie konieczności – jak najszybciej usunąć kleszcza.
Usuwanie kleszcza przez lekarza – to konieczne?
Każdy gabinet lekarza POZ oraz ambulatoria są wyposażone w narzędzia, które pozwalają na usunięcie kleszcza z ciała pacjenta. Warto jednak mieć świadomość, że nie zawsze zachodzi konieczność skorzystania z pomocy medycznej.
Do lekarza warto zgłosić się wówczas, gdy kleszcz znajduje się w miejscu trudno dostępnym. Wizyta w przychodni lub ambulatorium może okazać się niezbędna także wtedy, gdy pacjent nie dysponuje żadnym odpowiednim narzędziem.
Również, gdy wokół wbitego w skórę kleszcza pojawi się obrzęk lub zaczerwienienie utrzymujące się dłużej, warto udać się do lekarza w celu usunięcia kleszcza i wykonaniu niezbędnych badań.
Samodzielne usuwanie kleszcza – czy to możliwe?
Samodzielne usuwanie kleszcza jest jak najbardziej możliwe. Trzeba jednak posiadać właściwe akcesoria – po to, aby nie wyrządzić sobie więcej szkód niż pożytku.
Aby pozbyć się kleszcza we własnym zakresie, należy dysponować:
- preparatem do odkażania skóry
- pęsetą anatomiczną – najlepiej zakrzywioną na końcu
- gazikami.
Cała procedura usuwania kleszcza sprowadza się do zaledwie kilku kroków. Trzeba:
- uchwycić główkę za pomocą pęsety – ważne jest, by chwyt nastąpił jak najbliżej skóry
- pociągnąć pęsetę pionowo do góry – wykonując energiczny ruch jednostajny
- przemyć ranę środkiem odkażającym.
Pamiętaj! Niekiedy w ciele mogą pozostać fragmenty odnóży lub główki. Nie zwiększa to ryzyka zakażeń przenoszonych przez kleszcze, a jedynie mogą wywołać niegroźny miejscowy stan zapalny [1]. Dlatego – w przypadku braku wprawy – należy je pozostawić do samoistnego wyłuszczenia się.
Usuwanie kleszcza – dobre i złe praktyki
Samodzielne usuwanie kleszcza jest możliwe, jednak należy robić to prawidłowo. Postępowanie niezgodne z zasadami może skutkować wydalaniem w obrębie skóry zwiększonej ilości materiału zakaźnego.
Poprawne usuwanie kleszcza polega na:
- chwyceniu główki jak najbliżej skóry
- wyciągnięciu pionowo do góry.
Do złych praktyk zalicza się natomiast:
- wyciąganie kleszcza ruchem obrotowym – sprzyja to oderwaniu tułowia
- zmiażdżenie odwłoku
- przypalanie mające na celu stymulowanie kleszcza do „wyjścia” ze skóry
- smarowanie pajęczaka olejem, smarem, benzyną, alkoholem, lakierem do paznokci.
To ostatnie działanie, chociaż może doprowadzić do odpadnięcia kleszcza, przyniesie znacznie więcej szkody. Na skutek ślinotoku wywołanego zatkanymi tchawkami dojdzie do wstrzyknięcia znacznie większej ilości materiału zakaźnego [2].
Przyrządy do usuwania kleszcza – to może pomóc
Aby samodzielne usuwanie kleszcza było bezpieczne i skuteczne, można zaopatrzyć się w specjalne narzędzia. Są to:
- lasso do usuwania kleszczy – sprawia, że wyciąganie pajęczaka jest szybkie i bezbolesne
- kleszczołapki – należy wybrać haczyki odpowiednie do wielkości kleszcza
- kleszczokarta – ze wbudowaną lupą, umożliwia wyciąganie kleszczy oraz żądeł pszczół.
- urządzenie działające na zasadzie pompki odsysającej.
Dużą popularnością cieszy się lasso do usuwania kleszczy, które pozwala na usuwanie pasożytów także z trudno dostępnych miejsc.
Przypisy:
- https://infekcje.mp.pl/publicystyka/choroby-odkleszczowe/105941,usuwanie-kleszcza
- https://zdrowie.pap.pl/srodowisko/kleszcze-wszystko-co-musisz-o-nich-wiedziec
Przeczytaj także:
Jak uchronić się przed kleszczami, Szczepienia na choroby odkleszczowe, Choroby odkleszczowe, Objawy i leczenie boleriozy
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.