Sposoby zapobiegania krzywicy u dzieci

Krzywica u dzieci – przyczyny

Krzywica u dzieci to choroba wynikająca z niedoboru witaminy D, wapnia lub fosforu w organizmie. Jest to szczególnie istotne w przypadku maluchów, których organizm rozwija się i potrzebuje odpowiednich składników odżywczych. Główną przyczyną krzywicy u dzieci jest brak ekspozycji na naturalne światło słoneczne, które jest kluczowe dla produkcji witaminy D w skórze. Inne przyczyny to niedobór witaminy D w diecie, zaburzenia wchłaniania, choroby nerek czy wątroby, a także stosowanie nieodpowiedniej formuły mleka modyfikowanego lub karmienie piersią bez suplementacji witaminy D.

Co ważne, krzywica to schorzenie, które odnosi się do zaburzeń mineralizacji kości w fazie wzrostu i rozwoju, dlatego dotyczy dzieci. Choroba jest najczęściej rozpoznawana u niemowląt i małych dzieci, niekiedy także u młodzieży. U dorosłych problem ten określany jest jako osteomalacja.

Sprawdź wpis dotyczący osób dorosłych: Jak zadbać o układ kostny?

Wczesna krzywica u dzieci – objawy

Krzywica u dzieci może dawać różne objawy, a ich nasilenie uzależnione jest od stopnia niedoboru kluczowych składników budujących kości. Niektóre objawy mają charakter przejściowy, ale nie należy ich bagatelizować, ponieważ grozi to dalszym rozwojem choroby.

Wśród wczesnych objawów krzywicy u dzieci wymienia się:

• trudności z wydalaniem stolca,
• pocenie się główki (zwłaszcza w czasie karmienia lub snu),
• zaburzenia nastroju dziecka,
• późne, nietypowe ząbkowanie,
• obniżenie siły mięśniowej,
• obniżenie odporności,
• niedokrwistość.

Objawy te nie są charakterystyczne tylko dla krzywicy, dlatego często powodują trudności w jej rozpoznaniu. W dalszym etapie rozwoju krzywica u dzieci może być już zauważalna w postaci deformacji kości, co obrazują także zdjęcia dostępne w artykułach naukowych i internecie.

Krzywica u dzieci – objawy kostne

Krzywica u dzieci prowadzi do upośledzenia mineralizacji kości, co może dawać różne objawy. W efekcie stają się one podatne na deformacje, słabo uwapnione, miękkie i gąbczaste. Wczesne objawy mogą być łatwo przeoczone, dlatego ważne jest świadome monitorowanie zdrowia dziecka oraz szybkie reagowanie na wszelkie niepokojące symptomy.

Jednym z objawów krzywicy są łukowato wygięte kości nóg. Możliwe jest też zahamowanie wzrostu dziecka, spowodowanie zbyt wolnego zrastania się ciemiączka, powstawanie guzów czołowych, spłaszczenie i rozmiękanie kości potylicznej, bransolety krzywicze na przedramionach i podudziach, a w skrajnych przypadkach nawet garb w okolicy lędźwiowej. U dzieci i niemowląt, ze względu na ich intensywny wzrost, ryzyko krzywicy jest duże. Dlatego niezwykle ważne jest dbanie o prawidłowy poziom witaminy D od urodzenia dziecka. Kobiety spodziewające się dziecka mogą przyjmować witaminę D już w drugim trymestrze ciąży, co również zapobiega jej niedoborom u dziecka.

Krzywica u dzieci może mieć także inne objawy pozaszkieletowe, wśród których znajdują się:

• zmniejszone napięcie mięśni,
• spowolniony przyrost masy ciała i opóźniony rozwój ruchowy,
• nadmierna potliwość,
• drażliwość,
• nadpobudliwość,
• zaparcia,
• częstsze infekcje,
• tzw. żabi brzuch u niemowlaka (spłaszczenie i „rozlanie” brzucha, co wynika z osłabienia napięcia mięśniowego).

Krzywica nóg u dzieci

Charakterystycznym objawem krzywicy u dzieci są deformacje kości nóg. Łukowato wygięte kończyny mogą przyjmować dwie formy:

• kolana koślawe, gdy kolana “uciekają” do wewnątrz,
• kolana szpotawe, gdy kolana są nadmiernie rozstawione na zewnątrz.

Krzywica u dzieci – diagnostyka

Diagnostyka krzywicy u dzieci obejmuje przeprowadzenie dokładnego wywiadu medycznego, badania fizykalnego oraz badań laboratoryjnych, takich jak poziom witaminy D, wapnia i fosforu we krwi. Dodatkowo, wykonuje się również badania obrazowe, takie jak radiografia, która może potwierdzić zmiany w kościach charakterystyczne dla krzywicy. Nieco trudniejsza w rozpoznaniu podczas badania fizykalnego może być wczesna krzywica u niemowląt, która daje mniej specyficzne objawy, opisane we wcześniejszej części artykułu.

Krzywica u dzieci – leczenie

Odpowiednio dopasowana do potrzeb dziecka terapia krzywicy jest niezbędna, aby powstrzymać rozwój choroby, zapobiegać dalszym zniekształceniom kości oraz by zagwarantować dziecku prawidłowy rozwój.

Leczenie krzywicy u dzieci obejmuje przede wszystkim suplementację witaminy D, co pozwala uzupełnić jej niedobór w organizmie. Dokładną dawkę witaminy D zawsze powinien dobierać lekarz pediatra, a ewentualne niedobory uzupełniane są stopniowo, aby nie pogorszyć sytuacji. Witamina D powinna być podawana dziecku regularnie razem z tłuszczami, ponieważ wspomagają one jej przyswajanie przez organizm. Równie istotna jest codzienna ekspozycja skóry dziecka na działanie promieni słonecznych w cieplejszych miesiącach, kiedy słońca jest wystarczająco dużo.

Jeśli u podłoża krzywicy u dziecka leży natomiast niedobór wapnia, do diety malucha należy wprowadzić więcej produktów zawierających ten składnik. Mleko i produkty mleczne, ryby jedzone z ośćmi, np. szprotki, tofu, fasola, napoje roślinne fortyfikowane, kapusta, jarmuż, brokuł, sezam czy migdały to doskonałe źródła wapnia w diecie.

Jednocześnie należy pamiętać, że leczenie krzywicy u niemowlaka lub starszego dziecka jest procesem długotrwałym i nie należy go zakończać po uzyskaniu pierwszych efektów. W ocenie postępów pomocne będą badania laboratoryjne na poziom witaminy D, wapnia i fosforu.

Czy krzywica u dzieci jest uleczalna?

Na szczęście odpowiednio wcześnie zdiagnozowaną i leczoną krzywicę u dzieci można powstrzymać. Kompleksowa terapia obejmuje suplementację niedoborowych składników, prawidłowo zbilansowaną dietę oraz regularną ocenę postępów leczenia u specjalisty.

Ilość witaminy D w mleku matki, które jest zdecydowanie najlepszym pokarmem dla niemowląt, niestety nie jest wystarczająca. Dlatego ważna jest suplementacja witaminy D z zewnątrz, szczególnie w naszej strefie klimatycznej. Brak odpowiedniego nasłonecznienia w ciągu roku uniemożliwia wystarczającą syntezę witaminy D, która jest niezwykle ważna dla prawidłowego funkcjonowania i rozwoju organizmu dziecka. Poza dbałością o prawidłowy wzrost i rozwój kości u dzieci wzmacnia też mięśnie oraz układ immunologiczny.

Wartościowy dodatek do pokarmu podawanego dziecku od pierwszych dni życia stanowi Biaron D Witamina D w kroplach 400 j.m. Witamina D od Biaron występuje w formie kropli, które ułatwiają podanie preparatu dziecku i dedykowana jest niemowlętom i dzieciom jako wsparcie w leczeniu krzywicy. Preparat Biaron można podawać poprzez łączenie z mlekiem lub bezpośrednio do buzi dziecka, na chwilę przed karmieniem.

Sprawdź także wpis: Tran dla niemowląt – dlaczego warto go podawać?

Jak zapobiegać krzywicy u dzieci?

Nie ma wątpliwości, że w zapobieganiu krzywicy u dzieci najskuteczniejsza jest witamina D. Istnieje kilka sposobów na jej dostarczenie do organizmu:

• dieta,
• ekspozycja na słońce,
• przyjmowanie jej w formie suplementów diety.

Wyjątkowo łatwym i nieinwazyjnym sposobem zaspokojenia niedoboru witaminy D przez dziecko jest codzienne, kilkuminutowe przebywanie na słońcu. Pod wpływem promieni słonecznych, organizm potrafi bowiem samodzielnie wyprodukować jej niezbędną ilość. Witaminę D można dostarczyć również z pożywieniem, jedząc ryby morskie, jaja oraz nabiał. Wymienione produkty warto spożywać szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy promieni słonecznych nie jest wystarczająco dużo.

Suplementacja z pożywienia staje się jednak problematyczna w przypadku niemowląt, których dieta, szczególnie w pierwszych miesiącach życia, jest wyraźnie ograniczona. W takich przypadkach zapotrzebowanie na witaminę D u niemowląt zapewniają preparaty z witaminą D w kroplach lub kapsułkach twist-off, które dołącza się do mleka naturalnego lub mleka modyfikowanego.

Dawkę suplementowanej u noworodka czy niemowlaka witaminy D3 należy skonsultować z lekarzem. Analizując wiek, wagę, wielkość ciemiączka i sposób karmienia, określi on właściwe dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę. Konsultacja lekarska jest niezbędna z uwagi na to, że zarówno niedobór, jak i nadmiar witaminy D3 jest groźny dla dziecka. Przedawkowanie można osiągnąć jedynie poprzez preparaty stanowiące dodatek do diety. Naturalnej, produkowanej pod wpływem ekspozycji na słońcu witaminy D nie da się przedawkować. Ważne też, aby znać wczesne objawy krzywicy u dzieci, aby nie przegapić rozwijającego się, poważnego problemu zdrowotnego.