Małpia ospa - przyczyny, objawy, leczenie

Małpia ospa - co to jest?

Małpia ospa to wirusowa choroba odzwierzęca. Pierwszy jej przypadek stwierdzono w 1958 roku u małp. Jednak już niebawem zaczęli chorować na nią także ludzie. Ospa małpia to choroba, którą wywołuje wirus ospy małpiej – monkeypox virus – który należy do rodzaju Orthopoxvirus z rodziny Poxviridae. Mimo że patogen ten występuje w centralnej i zachodniej części Afryki, to bywa, że zachorowania stwierdza się także w innych częściach świata – jest przenoszony przez ludzi i zwierzęta, które opuszczają Czarny Kontynent.

Sprawdź także artykuł: Jak rozpoznać półpasiec, jak go leczyć i w jaki sposób uniknąć zakażenia?

Ludzie zarażają się wirusem małpiej ospy od siebie oraz na skutek kontaktu z zakażonymi zwierzętami. Zachorować mogą ci, którzy przebywali w pobliżu chorej osoby, mieli styczność z jej wydzielinami, a także z płynami ustrojowymi, w tym z krwią zwierząt. Nosicielami wirusa oprócz małp są również m.in. psy i gryzonie – myszy, szczury. Czas jego inkubacji – czyli okres między ekspozycją na patogen a pojawieniem się pierwszych objawów zakażenia – wynosi od 6 do 13 dni.

Małpia ospa – objawy

Jak rozpoznać czy to małpia ospa? Objawy niestety nie zawsze są specyficzne. Pierwsze symptomy małpiej ospy mogą więc uśpić czujność chorych. Przypominają one dolegliwości, które pojawiają się w czasie grypy i innych infekcji wirusowych (stąd też częste określenie małpia grypa). Objawy małpiej ospy mogą obejmować:

• ból – dolegliwości te dotyczą mięśni, pleców, głowy;
• gorączkę – często jest ona wyższa niż 38°C, towarzyszą jej dreszcze;
• limfadenopatię – powiększenie węzłów chłonnych;
• astenię – znaczne osłabienie;
• wzmożoną senność, szybkie męczenie się.

Po upływie od 1 do 3 dni od wystąpienia tych objawów na ciele chorego pojawia się charakterystyczna wysypka. Początkowo są to małe, płaskie plamki. Z czasem zmieniają się one w grudki, a następnie w pęcherzyki wypełnione płynem i ropą. Kontakt z tymi zmianami skórnymi i ze znajdującymi się w nich wydzielinami grozi zakażeniem. W ostatnim okresie choroby pęcherze zmieniają się w strupy. Kiedy odpadają one od skóry, pozostawiają głębokie blizny, które znikają dopiero po kilku miesiącach.

Jeśli chcesz sprawdzić, jak wyglądają objawy skórne małpiej grypy, wpisz w wyszukiwarkę internetową hasło “małpia ospa - objawy zdjęcia”. Pamiętaj jednak, że zmiany skórne zawsze musi obejrzeć lekarz, aby postawić trafną diagnozę.

Małpia ospa – postępowanie oraz leczenie

Małpią ospę leczy się przede wszystkim objawowo. Chorym, którym dolegają bóle mięśni, głowy, zaleca się przyjmowanie środków przeciwbólowych – w tym takich dostępnych bez recepty, czyli ibuprofenu, paracetamolu. W przypadku podwyższonej temperatury konieczne są leki na gorączkę.

Inne objawy, które daje małpia ospa - wysypka, pęcherze, gojące się strupy oraz uciążliwy świąd, na który często skarżą się zakażeni, również można złagodzić. Aby zapobiec rozdrapywaniu przez nich zmian skórnych, zaleca się smarowanie skóry maściami, żelami, piankami łagodzącymi ten objaw. Pomocna może być np. pianka PoxOUT lub Poxclin Cool Mousse.

Niestety u niektórych zakażenie wirusem małpiej grypy wywołuje ostre objawy. Ciężki przebieg choroby wymaga hospitalizacji pacjenta. Takim chorym jest podawany lek antywirusowy – stosowany także u osób chorujących na ospę prawdziwą – tecovirimat. Jego przyjmowanie w takiej sytuacji jest zalecane przez WHO.

Ospa małpia a powikłania

Małpia grypa to choroba wirusowa, której nie należy bagatelizować. Zachorowanie na małpią ospę grozi bowiem w niektórych przypadkach poważnymi powikłaniami. Zalicza się do nich:

• posocznicę,
• zapalenie płuc,
• zapalenie mózgu,
• uszkodzenia narządowe.

Na powikłania ospy małpiej są narażeni głównie ci, którzy są poddawani terapii immunosupresyjnej i osoby z obniżoną odpornością. Małpia ospa u dzieci i dorosłych wymaga więc zawsze bezwzględnej konsultacji lekarskiej.

Podsumowanie

Małpia ospa u dzieci i dorosłych może prowadzić do groźnych powikłań, dlatego trzeba wiedzieć, w jaki sposób można uniknąć zakażenia. Profilaktyka małpiej ospy składa się z dwóch elementów:

1. Unikanie kontaktu z chorym i ze zmianami skórnymi - należy zaniechać spotykania się z osobami, które miały kontakt z innymi zakażonymi lub same wykazują pierwsze objawy ospy małpiej. Opiekując się chorym, nie można dotykać zmian skórnych oraz znajdującej się w niej wydzieliny.
2. Stosowanie szczepionki - w przypadku małpiej grypy wysoką skuteczność wykazuje szczepionka przeciw wirusowi ospy prawdziwej. Zmniejsza ona ryzyko zakażenia o 85%. Obecnie podaje się ją jedynie lekarzom i grupom społecznym najbardziej narażonym na zachorowanie.

Ponadto należy zachować szczególną ostrożność, mając kontakt z martwymi, dzikimi zwierzętami oraz przedmiotami, których dotykał chory – może znajdować się na nich wydzielina z pęcherzy.

Mimo że obecnie uważa się, że nie ma ryzyka epidemii małpiej ospy, warto zachować czujność – zwłaszcza że choroba ta może mieć poważne powikłania.