Przeziębienie, grypa czy COVID-19 – jak rozróżnić?
Przeziębienie i grypa to typowe infekcje wirusowe, z którymi spotykamy się praktycznie w każdym sezonie jesienno-zimowym. W tym roku jest inaczej. Do tych typowych, corocznych „wirusówek” dochodzi dość wysokie ryzyko zakażenia koronawirusem i zachorowania na COVID-19. Problemem jest jednak nie tylko ryzyko zachorowania, ale także rozróżnienie tych infekcji i co za tym idzie – wdrożenie odpowiedniego postępowania. Wszystkie te infekcje są bowiem infekcjami wirusowymi, oddziałującymi na drogi oddechowe. Co więcej, mają one bardzo podobne i zbliżone objawy. I niestety, w związku z tym, ciężko je rozróżnić i odpowiednio zareagować.
Przeziębienie, grypa, COVID-19 – co to jest?
Przeziębienie, grypa i COVID-19 to infekcje wirusowe.
- PRZEZIĘBIENIE to wirusowa choroba zakaźna o łagodnym przebiegu, obejmująca różne objawy związane z zapaleniem górnych oddechowych.
- GRYPA to ostra wirusowa choroba zakaźna, obejmująca drogi oddechowe i inne narządy. Może powodować powikłania, również poważne, w tym śmierć.
- COVID-19 to ostra wirusowa choroba zakaźna obejmująca drogi oddechowe, która może przebiegać w różny sposób (od bezobjawowego, przez łagodny po bardzo ciężki) i może powodować bardzo poważne powikłania – w tym śmierć.
Przeziębienie, grypa, COVID-19 jako infekcje wirusowe
Przeziębienie, grypa i COVID-19 to infekcje wirusowe – czyli choroby wywoływane przez wirusy. Należy jednak pamiętać, że są one wywoływane przez różne wirusy i tak:
- przeziębienie może być wywoływane przez ponad 200 różnych typów wirusów, w tym przez wirusa grypy i paragrypy.
- Grypa wywoływana jest przez wirusa grypy. Wyróżnia się 4 typy wirusa grypy i za zakażenia u ludzi najczęściej odpowiada wirus grypy typu A, B i C.
- COVID-19 spowodowany jest zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2.
Przeziębienie, grypa, COVID-19 – mechanizm zakażania
Przeziębienie, grypa, COVID-19 przenoszone są drogą kropelkową. Wirus znajduje się w wydychanym przez chorego powietrzu, ale również w wydzielinie z nosa i ust, unoszącej się w formie aerozolu podczas kichania czy kaszlu. Wirusy zawarte w kropelkach wydychanego przez chorego powietrza mogą docierać do dróg oddechowych osób znajdujących się w jego otoczeniu i w ten sposób mogą powodować zakażenie osób postronnych.
Do zakażenia również może dochodzić w wyniku bezpośredniego kontaktu z wydzieliną chorego, zawierającą cząstki wirusa – np.: poprzez dotknięcie brudnej chusteczki, uścisk dłoni, w którą chory kichał. Rzadziej, ale również jest to możliwe, do zakażenia dochodzi w wyniku dotknięcia powierzchni, na której osadzają się wydychane kropelki z cząstkami wirusa. Warto pamiętać, że kropelki powietrza zawierającego koronawirusa są zbyt ciężkie aby unosiły się przez długi czas w powietrzu. Takie kropelki opadają na podłogę i powierzchnie takie jak klamki, ściany, meble, kontakty czy uchwyty w komunikacji miejskiej i na nich się osadzają. Dotknięcie takiej powierzchni ręką a następnie zbliżenie jej do twarzy, oczu, nosa czy ust sprawia, że może dojść do zakażenia.
Objawy Covid-19, grypy, przeziębienia – jak je rozpoznać?
Przeziębienie, grypa czy COVID-19 to choroby o bardzo podobnych i zbliżonych objawach (rysunek poniżej). To właśnie dlatego czasem ciężko je rozróżnić i jednoznacznie wskazać, która infekcja zaatakowała pacjenta. Co więcej, bardzo często infekcje te mają indywidualny przebieg i nie zawsze wszystkie objawy występują w sposób książkowy. Niemniej jednak są pewne różnice w objawach, które sprawiają, że można z dość dużym prawdopodobieństwem określić jaka infekcja dotyka pacjenta. Ostateczną diagnozę i tak musi postawić lekarz, po skierowaniu pacjenta na badania i testy.
PRZEZIĘBIENIE – objawy
- Gorączka;
- kaszel;
- katar - wodnisty lub ropny;
- ból i zaczerwienienie gardła;
- ból głowy;
- ogólne osłabienie i uczucie zmęczenia;
- bóle mięśni i stawów (rzadko i w stosunkowo małym stopniu).
GRYPA – objawy
- Duże osłabienie i zmęczenie pojawiające się nagle;•
- gorączka powyżej 38C;
- silne bóle mięśni, stawów i głowy;
- kaszel – zazwyczaj suchy;
- katar z zatkanym nosem;
- ból gardła;
- ból i dyskomfort w klatce piersiowej.
COVID-19 – objawy
- Gorączka, dreszcze;
- bardzo duże osłabienie i zmęczenie;
- suchy kaszel;
- spłycony oddech, uczucie duszności, problemy z nabraniem powietrza;
- suchość w gardle;
- utrata węchu i smaku;
- nieżyt nosa;
- bóle mięśni i stawów;
- zapalenie spojówek;
- problemy żołądkowo-jelitowe;
- wysypka skórna;
- przebarwienia palców u rąk i stóp – tzw. covidowe palce.
Podobieństwa i różnice w objawach pomiędzy przeziębieniem, grypą a COVID-19 ilustruje poniższy rysunek:
Przeziębienie, grypa, COVID-19 – powikłania
Przeziębienie, grypa czy COVID-19 są infekcjami, które mogą powodować powikłania. Czasem te powikłania są bardzo poważne, zagrażające nawet zdrowiu i życiu pacjenta.
PRZEZIĘBIENIE – powikłania
- Zapalenie oskrzeli;
- zapalenie płuc.
GRYPA – powikłania
- Zapalenie płuc, oskrzeli, oskrzelików;
- zaostrzenie astmy i POChP;
- zapalenie mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych;
- zapalenie ucha środkowego;
- zapalenie mięśnia sercowego;
- zapalenie osierdzia;
- zapalenie mięśni;
- śmierć.
COVID-19 – powikłania
- Upośledzenie czynności płuc;
- zwłóknienie płuc;
- zapalenie płuc;
- ostre uszkodzenie wątroby;
- ostre uszkodzenie mięśnia sercowego;
- ostre uszkodzenie nerek;
- zespół ostrej niewydolności oddechowej;
- wstrząs septyczny;
- śmierć;
- choroby naczyń płucnych i ogólnoustrojowych;
- rozstrzenie oskrzeli;
- chroniczne zmęczenie;
- sarkopenia (utrata masy mięśniowej);
- schorzenia neurologiczne.
Jak chronić się przed zakażeniem COVID-19, grypą, przeziębieniem?
Przeziębienie, grypa, COVID-19 to choroby zakaźne, które rozprzestrzeniają się wśród ludzi bardzo szybko i bardzo chętnie. Można temu zapobiec stosując odpowiednie zasady takie jak:
- częste i dokładne mycie rąk wodą z mydłem;
- używanie środka dezynfekującego z alkoholem, jeżeli nie ma możliwości umycia rąk;
- unikanie przebywania wśród ludzi z objawami infekcji (kaszlących, z katarem i kichających);
- zachowanie odległości od innych osób;
- unikanie dotykania twarzy, oczu, nosa i okolic ust;
- noszenie maseczki;
- kasłanie i kichanie w chusteczkę jednorazową lub w zgięcie łokcia;
- podczas pierwszych objawów infekcji pozostanie w domu i skonsultowanie się z lekarzem.
Dobrym sposobem ochrony przed grypą, jednocześnie najtańszym i najskuteczniejszym są szczepienia – więcej o grypie i o szczepieniach przeciwko niej przeczytasz TUTAJ. Niestety obecnie nie dysponujemy szczepieniami przeciwko przeziębieniu i przeciwko koronawirusowi (choć to w najbliższym czasie może się zmienić).
Bibliografia:
- Duszyński J., i inni. Zrozumieć COVID-19. Opracowanie zespołu ds. COVID-19 przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk, wrzesień 20202.
- Koronowirus SARS-CoV-2 i COVID-19: aktualny stan wiedzy. Zeszyty apteczne: suplement. marzec 20203.
- Przeziębienie i grypa z perspektywy farmaceuty. Zeszyty apteczne. 20184.
- Choroby zakaźne i szczepienia ochronne. Zeszyty apteczne. 2020
Przeczytaj także:
Amantadyna i koronawirus, Wypadanie włosów po COVID-19, Maska FFP2 czy FFP3, Jak nosić maseczkę?, Środki ochrony osobistej