Leczenie ortodontyczne – dlaczego warto się na nie zdecydować?

Leczenie wad zgryzu – nie tylko dla estetyki

Leczenie wad zgryzu jest ważne nie tylko ze względów estetycznych. Nieprawidłowości w ułożeniu zębów mogą być powodem komplikacji zdrowotnych. Wady zgryzu przyczyniają się do częstych bólów głowy, nieprawidłowej postawy ciała, bezdechu sennego oraz chrapania. Ponadto nieprawidłowy zgryz negatywne wpływa na stan uzębienia pacjenta – zwiększa ryzyko rozwoju próchnicy oraz wystąpienia paradontozy. U dzieci nieprawidłowy zgryz może utrudnić wyrżnięcie się zębów stałych, a w krytycznych przypadkach uniemożliwić ten proces. W wyniku wad zgryzu dochodzi do wzmożonego ścierania się zębów co negatywnie wpływa na ich kondycję. Nieleczone nieprawidłowości w ułożeniu zębów często prowadzą do powstania ubytków klinowych – przy szyjkach zębowych.

Wiele osób ma stłoczone czy krzywe zęby, a żuchwa i szczęka nie spotykają się prawidłowo podczas gryzienia. Te problemy mogą oznaczać, że utrzymanie zębów i dziąseł w czystości jest trudne, a zęby są bardziej podatne na uszkodzenia i próchnicę. Często nieprawidłowe ustawienie zębów może wpływać na kształt twarzy. Ortodoncja może również pomóc w leczeniu innych problemów zdrowotnych, takich jak rozszczep wargi i podniebienia.

Leczenie ortodontyczne – kiedy je rozpocząć?

Leczenie ortodontyczne można z powodzeniem przeprowadzić u dorosłych oraz dzieci. Zatem wiek nie jest przeciwskazaniem. Najlepszym czasem na rozpoczęcie leczenia jest okres między 12 a 16 rokiem życia. Wtedy to ortodontycznemu przesuwaniu zębów sprzyja potencjał wzrostowy oraz nowo wyżynające się zęby stałe. Leczenie ortodontyczne dorosłych można rozpocząć w każdym wieku, ale opcje leczenia bywają bardziej ograniczone.

Etapy leczenia ortodontycznego

Jeszcze przed założeniem aparatu ortodontycznego lekarz ustala z pacjentem plan leczenia – ma on służyć zarówno osobie, która chce „naprawić” swój zgryz, jak i ortodoncie – ocenia on wedle wcześniej założonego planu postępy leczenia i – w razie potrzeby – modyfikuje wcześniejsze ustalenia. Plan leczenia ortodontycznego pozwala również z dużą dozą prawdopodobieństwa przewidzieć efekty noszenia aparatu, jak i przypuszczalny termin zakończenia leczenia.

Plan leczenia ortodontycznego

Podczas pierwszej wizyty ortodonta ocenia charakter wady zgryzu na podstawie bezbolesnych i nieinwazyjnych badań. Lekarz analizuje symetrię twarzy, szerokość szczęki, pracę stawów żuchwowych. Sprawdza także stan uzębienia, błony śluzowej jamy ustnej, dziąseł, wędzidełek, języka i ślinianek. Przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego wszystkie zęby powinny zostać wyleczone z ubytków próchnicowych i być w dobrej kondycji, a higiena powinna być na wysokim poziomie. Następnie diagnozuje się problem wady zgryzu. W tym celu wykonany zostaje gipsowy model zgryzu oraz zdjęcia radiologiczne – pantomograficzne i cefalometrię. Na podstawie uzyskanych informacji ortodonta opracowuje plan leczenia.

Przed pierwszą wizytą pacjent powinien zastanowić się jakie są jego oczekiwania – na jakich efektach mu zależy i co chce osiągnąć dzięki leczeniu. Następnie plan leczenia jest omawiany z pacjentem. Uzyskuje on informacje odnośnie do długości leczenia, kosztów – założenia aparatów, wizyt kontrolnych, zdjęcia aparatu oraz wykonania aparatu retencyjnego, niezbędnego po zakończeniu leczenia.

Założenie aparatu ortodontycznego

Po dokładnej analizie wszystkich danych i przygotowaniu optymalnego i najkorzystniejszego planu leczenia, pacjent podpisuje zgodę a lekarz przystępuje do założenia aparatu. W większości przypadków leczenie ortodontyczne wymaga założenia aparatu stałego na oba łuki zębowe. Zabieg jest bezbolesny i trwa około 1 godziny. Rodzaj zastosowanego aparatu ortodontycznego w głównej mierze uzależniony jest od rodzaju wady zgryzu, wieku pacjenta oraz jego oczekiwań.

Czym jest system Invisalign?

Stały aparat ortodontyczny przyklejony jest do powierzchni zębów przez cały okres trwania leczenia ortodontycznego. Nowością są ortodontyczne nakładki – system Invisalign. Jest to idealne rozwiązanie dla pacjentów, którzy chcą uzyskać piękny uśmiech bez konieczności zakładania tradycyjnego aparatu.

Aparaty ortodontyczne Invisalign są innowacyjną metodą leczenia ortodontycznego. Zęby prostuje się za pomocą przezroczystych nakładek, które są perfekcyjnie dopasowane do zębów pacjenta. Co ważne, liczba wizyt kontrolnych jest dużo mniejsza, ponieważ nakładki pacjent otrzymuje do domu, a same nakładki trzeba wymieniać co 2 tygodnie. Zalet jest wiele: 

• komfort użytkowania – nakładki są dopasowane indywidualnie do zębów danego pacjenta, a ponadto bardzo łatwo się je zakłada i zdejmuje; 
• higiena – stosując nakładki bardzo łatwo zachować odpowiedni poziom higieny jamy ustnej. Dokładne wyczyszczenie zębów wymaga jedynie ściągnięcie nakładki oraz wyszczotkowania i wynitkowania zębów. Następnie wystarczy ponownie założyć nakładkę; 
• dieta – nakładki invisalign nie wymagają żadnej diety, która pomogłaby zachować higienę aparatu i jamy ustnej;
• dyskrecja – nakładki są przezroczyste, a więc bardzo trudno je zauważyć na zębach; 
• szybkie efekty – stosowanie nakładek przynosi szybkie efekty, a dodatkowo warto pamiętać o mniejszej niż normalnie liczbie wizyt kontrolnych; 
• przewidywalność – efekty leczenia są łatwe do przewidzenia, ponieważ cały proces jest planowany w programie komputerowym. Dlatego pacjent może zobaczyć efekt na pierwszej wizycie.

Wizyty kontrolne podczas leczenia ortodontycznego

Podczas całego leczenia ortodontycznego systematyczne wizyty kontrolne są bardzo ważne. Lekarz prowadzący ocenia postępy leczenia oraz zmienia i uaktywnia niezbędne elementy w aparacie. W przypadku aparatów stałych odbywają się one co 4-6 tygodni. Przy leczeniu nakładkami kontrole są rzadsze niż w przypadku tradycyjnego aparatu i odbywają się one co około 6-8 tygodni.

Zdjęcie aparatu ortodontycznego

Zdjęcie aparatu ortodontycznego odbywa się w momencie zakończenia procesu leczenia. Polega na odklejeniu zamków oraz oczyszczeniu zębów z pozostałości kleju ortodontycznego. Aby rezultaty leczenia były trwałe należy zastosować terapie retencyjną.

Dobór aparatu retencyjnego (utrwalenie efektów)

Po aktywnym leczeniu ortodontycznym równie ważny jest etap retencji, czyli utrwalenie jego efektów. Po zdjęciu aparatu ortodonta zleci wizytę kontrolną u stomatologa w celu dokonania przeglądu stomatologicznego oraz wykonania fluoryzacji. Zleci również noszenie aparatów retencyjnych według indywidualnych wskazań. Ważne jest, by jego zaleceń ściśle przestrzegać. W przypadku zgubienia retencji należy niezwłocznie udać się na wizytę w celu wykonania wycisku i nowych aparatów retencyjnych. Aparaty retencyjne dzielimy na stałe i ruchome, czyli zdejmowane: 

• stały aparat retencyjny – to tak naprawdę drut retencyjny, który przykleja się na wewnętrznej powierzchni zębów. Plusem jest to, że pacjent nie musi pamiętać o jego regularnym zakładaniu gdyż jest on przyklejony na stałe. Natomiast minusem jest, że przyklejenie aparatu znacząco utrudnia higienę aparatów. Łatwo również o szybsze osadzenie się kamienia nazębnego;
• przezroczyste płytki termoformowalne – są to wyjmowane przezroczyste szyny, które obejmują całe powierzchnie zębów. Są praktycznie niewidoczne i dość wygodne, więc pacjenci bardzo je lubią; 
• akrylowe płytki Hawleya – przypominają kolorowe aparaty ruchome noszone przez dzieci.

Niezależnie od rodzaju aparatu retencyjnego wymagane są wizyty kontrolne u ortodonty.