Sucha skóra - przyczyny, objawy, sposoby pielęgnacji
Sucha skóra to powszechny problem dermatologiczny, który może być wynikiem wielu czynników — od warunków atmosferycznych po genetykę. Zrozumienie przyczyn tego stanu oraz poznanie innowacyjnych — skutecznych sposobów nawilżania to pierwszy krok do ukojenia i przywrócenia skórze zdrowego wyglądu.
Sucha skóra – jakie są przyczyny, dlaczego skóra jest przesuszona
Przesuszona skóra może być wynikiem różnych czynników, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Przyczyny bardzo suchej skóry to najczęściej: niska wilgotność powietrza, niewłaściwa pielęgnacja, niewłaściwa pielęgnacja, starzenie się, niski poziom nawodnienia, czynniki środowiskowe, zmiany hormonalne i choroby – zarówno choroby skóry jak i ogólnoustrojowe.
- Suchy klimat bądź nadmierne ogrzewanie w okresie zimowym może powodować utrat wilgoci z powierzchni skóry.
- Nadmierne używanie środków myjących zwłaszcza tych o silnych właściwościach odtłuszczających, może usuwać naturalne oleje z powierzchni skóry, prowadząc do jej przesuszenia.
- Częste korzystanie z gorącej wody podczas kąpieli lub mycia rąk może przyczyniać się do utraty wilgoci z naskórka.
- Z wiekiem skóra traci naturalną zdolność do utrzymania wilgoci. Bardzo sucha skóra po 50. roku życia może być zarówno wynikiem starzenia jak i nadchodzącej bądź trwającej menopauzy.
- Niewystarczająca ilość spożywanej wody może wpływać na ogólną wilgotność skóry.
- Ekspozycja na czynniki zewnętrzne, takie jak wiatr, zimno, słońce czy zanieczyszczenia powietrza, może przyczynić się do przesuszenia skóry.
- Pewne choroby skórne, takie jak egzema czy łuszczyca, mogą powodować przesuszenie skóry. Podobne objawy mogą dawać choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzyca, choroby nerek czy niedoczynność tarczycy.
- Zmiany hormonalne występujące między innymi podczas ciąży, menopauzy lub okresu dojrzewania, mogą wpływać na stan i nawodnienie skóry.
Które choroby mogą być przyczyną suchej skóry?
Przesuszona i szorstka skóra może być objawem różnych chorób skórnych oraz ogólnoustrojowych.
Choroby skóry:
Łuszczyca (psoriaza) to przewlekła choroba autoimmunologiczna charakteryzująca się nadmiernym namnażaniem komórek naskórka, co może prowadzić do przesuszenia i złuszczania się skóry.
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to choroba alergiczna, która może prowadzić do przesuszenia skóry, swędzenia i stanów zapalnych.
Zapalenie skóry (dermatitis) - różne rodzaje zapaleń skóry, np. kontaktowe zapalenie skóry mogą powodować suchość naskórka.
Choroby ogólnoustrojowe:
Cukrzyca - wysoki poziom cukru we krwi może prowadzić do utraty wilgoci przez skórę, co przyczynia się do jej przesuszenia.
Zmniejszone wydzielanie hormonów tarczycy (niedoczynność tarczycy) może wpływać na kondycję skóry, powodując przesuszenie.
Problemy z funkcjonowaniem nerek mogą wpływać na równowagę wodno-elektrolitową organizmu i prowadzić do suchej skóry.
Sucha skóra na całym ciele może być także wynikiem niedoborów żywieniowych. Czego brakuje w diecie skoro skóra staje się nadmiernie sucha? Przesuszeniem naskórka skutkują zazwyczaj niedobory witamin (witamina A, witamina E) oraz kwasów tłuszczowych omega.
W przypadku utrzymującego się problemu z przesuszeniem skóry, ważna jest konsultacja medyczna podczas której lekarz przeprowadzi odpowiednie badania diagnostyczne, zidentyfikuje przyczynę oraz zalecić odpowiednie leczenie.
Jaka to jest sucha skóra – jakie daje objawy
Suchość skóry to stan, w którym skóra traci swoją naturalną wilgoć i elastyczność, co może prowadzić do różnych objawów. Jednym z najczęstszych objawów wysuszonej skóry jest świąd. Skóra pozbawiona odpowiedniej wilgoci staje się bardziej podatna na podrażnienia, co może powodować uczucie swędzenia. Sucha skóra może być czerwona, a obszary przesuszenia mogą być podrażnione. Dodatkowo skóra może się łuszczyć tworząc suche płatki, zwłaszcza w obszarach bardziej podatnych na przesuszenie, takich jak łokcie, kolana, czy dłonie. Osoby z suchą skórą często odczuwają uczucie napięcia i sztywności, zwłaszcza po umyciu lub w trakcie narażenia na suche warunki atmosferyczne. W skrajnych przypadkach przesuszona skóra może pękać, co prowadzi do powstawania drobnych ran, szczególnie w obszarach, gdzie skóra jest napięta, na przykład wokół stawów. Pękająca skóra może powodować uczucie pieczenia, szczególnie podczas kontaktu z substancjami drażniącymi.
Czy skóra przesuszona i odwodniona to to samo co sucha?
Choć terminy "przesuszona skóra", "sucha skóra" i "odwodniona skóra" często są używane zamiennie, mają one nieco różne znaczenia w kontekście dermatologii. Przesuszona skóra najczęściej związana jest z brakiem lipidów (tłuszczów) na powierzchni skóry. Brak tych lipidów sprawia, że skóra traci zdolność zatrzymywania wody, co prowadzi do utraty wilgoci. Objawami przesuszonej skóry jest szorstkość i chropowatość, łuszczenie się naskórka oraz uczucie napięcia. Sucha skóra może być spowodowana zarówno brakiem lipidów, jak i niedoborem wody w warstwach skóry. Często jest to warunkiem genetycznym lub jest to związane z procesem starzenia. Podobnie jak w przypadku skóry przesuszonej skóra sucha może być szorstka, łuszcząca się i napięta. Odwodnienie skóry wynika z niedoboru wody na poziomie komórkowym. Skóra odwodniona może być matowa, nieelastyczna, mogą wystąpić drobne linie i zmarszczki. Odwodniona skóra może być również tłusta, ponieważ organizm próbuje kompensować brak wody, zwiększając produkcję sebum.
Sucha skóry ciała – na twarzy, głowie, na nogach i dłoniach
Sucha skóra może występować na całym ciele, ale może również objąć różne, wybrane obszary. Wysuszona skóra twarzy może mieć zupełnie inne przyczyny i objawy niż sucha łuszcząca się skora na nogach.
Obszar | Przyczyny | Objawy |
Twarz | Sucha skóra na twarzy może być wynikiem nieodpowiedniej pielęgnacji (używanie produktów zawierających alkohol lub inne składniki mogące podrażniać skórę; zbyt częste stosowanie peelingów). Także wiatr, mróz, słońce i inne czynniki środowiskowe mogą przyczynić się do utraty wilgoci sprawiając, ze skóra twarzy staje się bardzo sucha. | Twarz może stać się szorstka, napięta i zaczerwieniona, szczególnie wokół nosa, ust i oczu. Na skórze twarzy mogą pojawić się drobne pęknięcia, zwłaszcza w obszarach bardziej narażonych na ruchy mimiczne. |
Głowa | Poza chorobami skóry (łuszczyca, egzema, łupież) najczęstszą przyczyną przesuszenia skóry głowy jest nieprawidłowe mycie i stylizacja włosów (agresywne kosmetyki, zbyt gorąca woda, suszenie gorącym powietrzem). | Sucha skóra na głowie może prowadzić do nadmiernego złuszczania się naskórka oraz powodować świąd. |
Nogi | Niestosowanie kosmetyków nawilżających po kąpieli oraz noszenie zbyt ciepłej odzieży sprawia, że skóra na nogach staje się bardzo sucha. Sucha skóra na łydkach może być także wynikiem golenia maszynką czy depilacji woskiem, a sucha skóra na kolanach może być oznaką zmian łuszczycowych. O łuszczycy świadczyć może także sucha skóra na stopach. Sucha pękająca skóra na piętach może być także objawem niewłaściwie dobranego obuwia jak i problemów skórnych związanych z niedoczynnością tarczycy. | Sucha skóra nóg objawia się zazwyczaj łuszczeniem, świądem i zaczerwienieniem. Przesuszona skóra stóp może być spierzchnięta i powodować zgrubienia oraz pęknięcia, zwłaszcza na piętach. |
Ręce | Sucha skóra rąk może być wynikiem niedoboru składników odżywczych, łuszczycy (głównie sucha skóra na łokciach) czy nadmiernej ekspozycji na słońce (szorstka skóra na ramionach). Bardzo sucha skóra na dłoniach może być spowodowana zbyt częstym myciem rąk, stosowaniem środków dezynfekujących czy brakiem dostatecznej ochrony przed ekstremalnymi warunkami atmosferycznymi (wiatr i mróz). | Objawy przesuszonych dłoni mogą obejmować napięcie i utratę elastyczności, świąd, pęknięcia skóry (w miejscach szczególnie podatnych na wysuszenie, takich jak przeguby i obszary między palcami) i łuszczenie naskórka. W skrajnych przypadkach suche dłonie mogą być zaczerwienione, co może świadczyć o podrażnieniu i stanach zapalnych. |
Jak nawilżać – jak sobie radzić ze suchą skórą?
W radzeniu sobie z przesuszoną skórą kluczowe jest jej regularne nawilżanie oraz unikanie czynników wysuszających, takich jak zbyt długie kąpiele w gorącej wodzie, agresywnie działające kosmetyki i środki dezynfekujące oraz ochrona przed czynnikami zewnętrznymi (detergenty, wiatr, mróz).
- Cera sucha powinna być systematycznie nawilżana. Krem do suchej skóry powinien zawierać składniki, takie jak gliceryna, kwas hialuronowy, mocznik czy oleje roślinne, które pomagają zatrzymać wilgoć w skórze.
- Długie i gorące kąpiele mogą zmywać naturalne oleje z powierzchni skóry, dlatego zaleca się skrócenie czasu mycia, stosowanie łagodnych produktów oczyszczających, a po kąpieli aplikowanie balsamu lub lekkiego mleczka. Balsam nawilżający powinien zawierać składniki, które pomagają zatrzymać wilgoć w skórze, wzmacniają barierę ochronną skóry, oraz dostarczają substancji odżywczych (np. gliceryna, kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, masło shea, hialuronian sodu, witamina E i witamina A, łagodzące wyciągi roślinne oraz ceramidy).
- Cukrzycy i osoby chore na atopowe zapalenie skóry powinny systematycznie stosować emolienty, które nie tylko nawilżają, ale dodatkowo tworzą na powierzchni skóry film, który zapobiega odparowywaniu wody. Warstwa emolientów na skórze działa jak bariera chroniąca przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak wiatr, zimno. Emolienty mają także zdolność zmiękczania skóry, co jest szczególnie przydatne w przypadku skóry suchej i szorstkiej.
- Podczas prac domowych, szczególnie z użyciem detergentów i środków czyszczących należy zabezpieczać dłonie za pomocą rękawiczek jednorazowych, a po każdym umyciu stosować krem ochronny do rąk, który zapobiegnie przesuszeniu skóry dłoni.
- Spożywanie dostatecznej ilość wody pozwoli utrzymać odpowiednie nawodnienie organizmu, co ma wpływa na ogólną kondycję skóry.
- Stosowanie kremów przeciwsłonecznych latem uchroni skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV, a kremy ochronne na zimę zabezpieczą przed wiatrem i mrozem.
- Okresowe usuwanie martwego naskórka za pomocą peelingu kawitacyjnego oraz sonoforezy zwiększy wchłanianie składników nawilżających zawartych w kremach i balsamach.
- Jeśli za przesuszeniem skóry stoi zbyt niska wilgotność powietrza w domu warto, szczególnie w okresie grzewczym) używać nawilżacza powietrza, który pomoże utrzymać wilgotność na odpowiednim poziomie.
Jeśli mimo podejmowanych działań objawy przesuszenia skóry utrzymują się lub nasilają, zaleca się konsultację z dermatologiem lub kosmetologiem, który może dostosować plan pielęgnacyjny do indywidualnych potrzeb skóry.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.