Dziurawiec. Jakie ma właściwości i kto nie może go stosować?
Dziurawiec zwyczajny to średniej wielkości roślina o drobnych żółtych kwiatach, która jest powszechnie traktowana jako chwast. Często można spotkać ją na skajach lasów, łąkach i w zaroślach. Niewiele osób wie, że ta niepozorny dziurawiec skrywa w sobie wiele cennych składników prozdrowotnych. Dowiedz się, jakie właściwości ma ta roślina oraz jak można ją wykorzystać na co dzień.
Dziurawiec – jakie ma właściwości?
Surowcem zielarskim dziurawca są jego wysuszone kwiatostany. Należy je zbierać na początku kwitnienia, czyli w okolicy czerwca – wtedy stężenie składników aktywnych jest najwyższe.
O właściwościach ziela dziurawca pisano już tysiące lat temu. Szczególnie cenił je Hipokrates, który miał podobno regularnie je stosować jako uniwersalny środek na wiele dolegliwości. Grecki lekarz nie pomylił się co do tej rośliny. Według wyników najnowszych badań dziurawiec zawiera:
- flawonoidy, które pomagają rozkurczać mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i naczyń krwionośnych. Dzięki temu wspomagają walkę z zaburzeniami trawienia, a także bólami żołądka występującymi przy miesiączce. Wspierają również poprawę trawienia;
- hyperycynę i pochodne fluoroglucyny, które wspomagają hamowanie enzymów MAO. Odpowiadają one za niszczenie neurotransmiterów warunkujących prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Tym samym połączenie pochodnych fluoroglucyny i hyperycyny pomaga ukoić nerwy oraz wspiera łagodzenie dolegliwości związanych np. z zespołem napięcia przedmiesiączkowego czy menopauzy;
- olejek eteryczny i garbniki wspomagają procesy, które eliminują bakterie i stany zapalne. Tym samym pomagają goić rany, niwelować zakażenia skóry, wrzody czy trądzik. Dodatkowo olejek eteryczny wspiera regenerację skóry;
- hyperozyd, który wspomaga procesy moczopędne;
- witaminy C i A, które wspierają prawidłową pracę organizmu.
W związku z tymi właściwościami wyciąg z dziurawca często jest składnikiem kremów i maści do stosowania na skórę, a także syropów i kropli żołądkowych.
Dziurawiec – kiedy nie należy po niego sięgać?
Pomimo wielu zalet nie zawsze można sięgnąć po dziurawiec. Szczególnie ostrożnie powinny z nim obchodzić się osoby, które:
- mają jasną karnację lub zmagają się z nadwrażliwością na światło słoneczne lub zmianami skórnymi – hyperycyna może przyczynić się do powstania reakcji fototoksycznej, dlatego zaleca się ograniczenie ekspozycji na promieniowanie UV. Spożywanie dziurawca podczas opalania się może sprawić, że na skórze pojawią się przebarwienia;
- mają wysoką gorączkę,
- cierpią na uszkodzenia wątroby;
- przyjmują środki antyretrowirusowe oraz antykoncepcyjne lub walczą z depresją i stosują specjalistyczne leki – substancje zawarte w dziurawcu mogą obniżać ich skuteczność. Co więcej, w połączeniu z antydepresantami może wystąpić tzw. zespół serotoninowy. Objawia się on m.in. halucynacjami, nadmiernym pobudzeniem, hipertermią, drgawkami, a w skrajnych wypadkach może doprowadzić do śmierci pacjenta.
Ziela powinny unikać także osoby, które stosują preparaty przeciwzakrzepowe. W interakcji z dziurawcem ryzyko wystąpienia zatorów i zakrzepów może znacznie wzrosnąć.
Dziurawiec – jak stosować?
Zdecydowałeś się zebrać ziele dziurawca? A może kupiłeś susz w sklepie zielarskim i nie wiesz, co z nim zrobić? Najłatwiej przygotować napar. Do tego potrzebujesz:
- jednej łyżki ziela,
- 250 ml gorącej wody.
Zalej susz wrzątkiem i przykryj, aby olejki eteryczne "nie uciekły". Po 20 minutach napój będzie gotowy do spożycia. Napar można pić o dowolnej porze dnia, ale jeśli zmagasz się z niestrawnością to najlepiej zrobić to po posiłku, a jeśli masz problemy z uspokojeniem się przed snem, wypij go wieczorem.
Z ziela dziurawca można przygotować także nalewkę. Do tego będziesz potrzebować:
- 200 g młodych pędów rośliny,
- 1 l alkoholu 70%.
Włóż ziele do słoika, zalej płynem i odstaw na 2 tygodnie. Następnie przecedź napój przez gazę i dodaj od 100 do 200 g płynnego miodu. Ponownie zakręć słoik i odstaw na ok. 3 miesiące. Po tym czasie nalewka powinna być gotowa do spożycia.
Dziurawiec to niezwykle interesujące ziele, które warto bliżej poznać. Ma nie tylko cenne właściwości, ale także ciekawy smak. Jednak pamiętaj, żeby obchodzić się z nim ostrożnie, ponieważ zawarte w nim składniki mogą także szkodzić zdrowiu.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
30,80 zł