Alergie pokarmowe. Jak je rozpoznać?
Alergia pokarmowa nie jest tak powszechnym problemem jak alergia wziewna, ale daje wiele uciążliwych objawów i może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. Warto poznać jej typowe symptomy, aby – w razie ich wystąpienia – podjąć dalsze działania diagnostyczne. Wyeliminowanie alergenów pokarmowych jest jedną z najlepszych metod walki z uczuleniem.
Niepożądane reakcje organizmu po spożyciu pokarmu nie należą do rzadkości. Należy jednak mieć świadomość, że nie każdy taki „incydent” oznacza alergię. Często dochodzi do nietolerancji, które – obok alergii – są jednym z wielu typów nadwrażliwości pokarmowej.
Alergia pokarmowa – kiedy występuje?
Szacuje się, że z alergią pokarmową zmaga się 2-4% osób dorosłych i 4-8% dzieci. Objawy nasilają się w momencie spożycia pokarmu zawierającego konkretny alergen.
Wśród najczęstszych alergenów pokarmowych u dzieci można wymienić:
- mleko krowie,
- jajka.
Dorosłych uczulają zwykle: orzechy, ryby i owoce morza, przyprawy, czekolada, zboża, cytrusy, pomidory. Oczywiście i dzieci mogą reagować alergicznie na tego rodzaju alergeny – to wszystko jest kwestią całkowicie indywidualną.
Pamiętaj! Niekiedy dochodzi do tzw. reakcji krzyżowych, które wyzwalają w organizmie niepożądane objawy alergiczne. Takie niekorzystne połączenia to: roztocza ze skorupiakami, pyłki brzozy z jabłkiem, pyłki brzozy z selerem, sierść kota z wieprzowiną, lateks z cytrusami.
Jak objawia się alergia pokarmowa?
Objawy alergii pokarmowej mogą być różne, ale niezależne od rodzaju alergenu. Ponadto uczulający pokarm może wywoływać inne dolegliwości u różnych chorych.
Wśród typowych objawów alergii pokarmowej wymienia się przede wszystkim dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Obserwuje się najczęściej:
- nudności,
- ból brzucha,
- biegunkę,
- wymioty.
Niekiedy dochodzi do wystąpienia objawów towarzyszących innym chorobom alergicznym, np. pojawienie się atopowych zmian na skórze. Typowa jest także duszność czy nieżyt nosa. Niektóre dzieci mogą zmagać się także z nawracającymi zakażeniami dróg oddechowych.
Najbardziej groźnym objawem alergii pokarmowej jest wstrząs anafilaktyczny. Wymaga natychmiastowej reakcji – pomocy medycznej. Bez wstrzyknięcia adrenaliny może dojść nawet do śmierci.
Do wstrząsu anafilaktycznego dochodzi najczęściej w ciągu 2 godzin od spożycia alergenu. Objawia się to m.in.:
- przyspieszoną akcją serca,
- opuchniętą skórą,
- bólem głowy,
- bólem brzucha,
- wymiotami i biegunką,
- utratą przytomności.
Zaburzenia rytmu serca mogą doprowadzić nawet do zatrzymania jego pracy (najbardziej narażone są na to osoby z chorobami serca).
Rozpoznanie alergii pokarmowej
Do rozpoznania alergii pokarmowej dochodzi w oparciu o objawy występujące po spożyciu typowych alergenów. Jeśli sytuacja powtarza się za każdym razem, gdy posiłek zawiera popularne alergeny, wówczas można podejrzewać alergię pokarmową.
W przypadku podejrzenia wystąpienia uczulenia na konkretny pokarm lub grupy pokarmów zaleca się wprowadzenie diety eliminacyjnej. Polega ona na wykluczeniu potencjalnie alergizujących produktów spożywczych i obserwacji organizmu. W przypadku utrzymujących się objawów należy eliminować kolejne pokarmy.
W rozpoznaniu przyczyn alergii pokarmowej pomagają także punktowe testy skórne. Chociaż powszechnie są stosowane w przypadku diagnozowania alergenów powietrzno pochodnych, można je przeprowadzić wraz z alergenami pokarmowymi. Dzięki nim można precyzyjnie określić, jakie alergeny odpowiadają za uciążliwe objawy i jednocześnie ukierunkować na możliwość wystąpienia alergii krzyżowych.
W przypadku podejrzenia alergii pokarmowej pomocne mogą okazać się badania z krwi. Polegają one na oznaczeniu przeciwciał IgE we krwi pacjenta. Takie badanie odgrywa istotną rolę m.in. w przypadku kwalifikacji alergika do terapii odczulającej.
Pamiętaj! Jeśli podejrzewasz u siebie alergię pokarmową, skontaktuj się niezwłocznie z alergologiem. Specjalista przeprowadzi wywiad i w razie konieczności skieruje na niezbędne badania diagnostyczne.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.