Wypadanie włosów – przyczyny, diagnoza, skuteczne leczenie

Struktura włosa — jak jest zbudowany?

Aby zrozumieć, dlaczego włosy wypadają, warto najpierw poznać ich budowę. Włos składa się z kilku warstw, z których każda pełni istotną rolę w jego funkcjonowaniu i wyglądzie.

Łodyga włosa (trzon) – to część włosa widoczna na powierzchni skóry. Łodyga jest zbudowana z martwych komórek keratynowych, które tworzą solidną i elastyczną strukturę. Łodyga składa się z trzech warstw:

• Rdzeń – centralna część włosa, występująca głównie w grubych włosach.
• Kora – główna warstwa włosa, odpowiedzialna za jego kolor i wytrzymałość. To w niej znajdują się melanocyty, komórki produkujące pigmenty, które nadają włosom kolor.
• Osłonka – zewnętrzna warstwa, składająca się z łusek keratynowych, chroniących włos przed uszkodzeniami mechanicznymi i chemicznymi.

Mieszek włosowy – to struktura w skórze, z której wyrasta włos. Mieszek włosowy to skomplikowany twór składający się z kilku elementów:

• Macierz włosa – rozszerzona dolna część mieszka, gdzie znajdują się komórki macierzyste odpowiedzialne za wzrost włosa.
• Brodawka włosa – struktura odżywiająca włos, składająca się z naczyń krwionośnych dostarczających niezbędne substancje do wzrostu włosa.
• Gruczoły łojowe – produkujące sebum, które natłuszcza włosy i skórę głowy, chroniąc je przed przesuszeniem i infekcjami.

Keratyna – białko, z którego zbudowane są włosy. Keratyna odpowiada za wytrzymałość i elastyczność włosa, a jej uszkodzenie może prowadzić do łamliwości i utraty blasku.

Poznanie struktury włosa pozwala lepiej zrozumieć, jakie czynniki mogą wpływać na jego osłabienie i wypadanie.

Codzienna utrata włosów — ile to norma?

Każdego dnia człowiek traci pewną ilość włosów i jest to zupełnie normalne. Włosy przechodzą przez różne fazy cyklu życia, co oznacza, że wypadanie włosów jest naturalną częścią tego procesu.

Zazwyczaj mówi się, że utrata od 50 do 100 włosów dziennie jest normalna. Włosy, które wypadają, znajdują się w fazie telogenu – czyli fazie spoczynku. Po zakończeniu tej fazy włos wypada, a na jego miejscu zaczyna rosnąć nowy.

Oczywiście, ilość wypadających włosów może się różnić w zależności od indywidualnych czynników, takich jak wiek, płeć, pora roku czy stan zdrowia. Jednak jeśli zauważysz u siebie nadmierne wypadanie włosów, może to być sygnał, że coś jest nie tak i warto zasięgnąć porady specjalisty.

Przyczyny androgenowego wypadania włosów

Wiele osób zastanawiających się, od czego wypadają włosy, poszukuje źródła tego problemu. Jedną z najczęstszych przyczyn nadmiernej utraty włosów jest łysienie androgenowe, znane również jako łysienie typu męskiego (choć dotyczy także kobiet). To stan, który jest związany z nadwrażliwością mieszków włosowych na dihydrotestosteron (DHT) – pochodną testosteronu.

Wypadanie włosów - przyczyny łysienia androgenowego

DHT wiąże się z receptorami w mieszkach włosowych, co prowadzi do ich miniaturyzacji, a w efekcie włosy stają się coraz cieńsze i krótsze, aż w końcu przestają rosnąć. Łysienie androgenowe ma podłoże genetyczne i jest dziedziczone po rodzicach.

Łysienie androgenowe u mężczyzn

Łysienie androgenowe u mężczyzn zwykle rozpoczyna się od cofania się linii włosów na czole i skroniach, a następnie przerzedzenia włosów na szczycie głowy. Proces ten może prowadzić do całkowitego wyłysienia w tych obszarach, pozostawiając jedynie pas włosów na bokach i z tyłu głowy.

Łysienie androgenowe u kobiet

U kobiet łysienie androgenowe objawia się głównie poprzez równomierne przerzedzenie włosów na całej powierzchni głowy, zwłaszcza w okolicy przedziałka. Kobiety rzadziej tracą włosy w sposób prowadzący do całkowitego wyłysienia, jednak problem ten może być równie dotkliwy ze względów estetycznych i psychologicznych.

Zobacz także artykuł: Łysienie androgenowe u kobiet - przyczyny, objawy, leczenie

Cykl życia włosa a nadmierna utrata włosów

Cykl życia włosa składa się z trzech głównych faz, które określają jego wzrost, spoczynek i wypadanie:

1. Faza anagenu (faza wzrostu) – trwa od 2 do 6 lat. To okres, w którym włos intensywnie rośnie. Im dłużej trwa ta faza, tym dłuższy i zdrowszy jest włos. U zdrowych osób większość włosów znajduje się właśnie w tej fazie.
2. Faza katagenu (faza przejściowa) – trwa około 2 tygodnie. W tej fazie włos przestaje rosnąć, a mieszek włosowy ulega częściowej regresji. Włosy w tej fazie są przygotowywane do wypadnięcia.
3. Faza telogenu (faza spoczynku) – trwa od 4 do 8 tygodni. W tej fazie włos znajduje się w stanie spoczynku, nie rośnie, ale pozostaje jeszcze osadzony w mieszku. Po zakończeniu tej fazy następuje wypadanie włosów, a cykl zaczyna się od nowa.

Nadmierna utrata włosów może być wynikiem zaburzenia tego cyklu. Na przykład, jeśli duża liczba włosów zbyt szybko przechodzi do fazy telogenu, może to prowadzić do widocznego przerzedzenia włosów.

Usztywnienie kolagenu a problem wypadania włosów

Kolagen to białko, które odgrywa kluczową rolę w strukturze skóry, w tym także w skórze głowy i mieszkach włosowych. Jest on odpowiedzialny za elastyczność, wytrzymałość oraz odpowiednie nawodnienie skóry.

Z wiekiem dochodzi do naturalnego procesu zmniejszania produkcji kolagenu, co może prowadzić do sztywnienia włókien kolagenowych - kolejnej przyczyny wypadania włosów. To z kolei może wpływać na ukrwienie skóry głowy oraz dostęp składników odżywczych do mieszków włosowych. Usztywnienie kolagenu może powodować, że mieszki włosowe stają się mniej efektywne, co może prowadzić do osłabienia włosów i ich wypadania.

W tym kontekście suplementacja kolagenem i stosowanie produktów wspierających jego produkcję może pomóc w poprawie stanu skóry głowy, ograniczając wypadające włosy.

Rola komórek macierzystych w wypadaniu włosów

Komórki macierzyste są podstawowymi jednostkami, które mają zdolność przekształcania się w różne typy komórek w organizmie, w tym także w komórki mieszków włosowych. W mieszkach włosowych znajdują się specyficzne komórki macierzyste odpowiedzialne za regenerację włosa po jego wypadnięciu.

A więc przez co wypadają włosy? Niestety, z wiekiem liczba i aktywność komórek macierzystych w mieszkach włosowych zmniejsza się, co może prowadzić do osłabienia zdolności regeneracyjnych włosów. W rezultacie włosy stają się cieńsze, mniej liczne i mogą całkowicie przestać odrastać.

Wiedza, od czego wypadają włosy, stwarza w tym kontekście nowe możliwości. Współczesna medycyna bada różne sposoby na stymulowanie komórek macierzystych w mieszkach włosowych, aby przeciwdziałać łysieniu i wspierać wzrost nowych włosów. Terapie komórkowe, które są na etapie badań, dają nadzieję na przyszłość, choć wymagają jeszcze wielu lat badań i testów klinicznych.

Najczęstsze przyczyny wypadania włosów u kobiet

Wypadanie włosów u kobiet może być spowodowane wieloma czynnikami, zarówno wewnętrznymi, jak i zewnętrznymi.

Wypadające włosy - przyczyny u kobiet:

1. Zaburzenia hormonalne – zmiany hormonalne, takie jak te związane z ciążą, menopauzą, chorobami tarczycy czy stosowaniem antykoncepcji hormonalnej, mogą prowadzić do nadmiernej utraty włosów.
2. Stres – długotrwały stres psychiczny lub fizyczny może powodować przejście włosa do fazy telogenowej - stan, w którym duża liczba włosów przechodzi w fazę spoczynku i wypada.
3. Choroby autoimmunologiczne – takie jak toczeń rumieniowaty układowy czy łysienie plackowate, mogą powodować utratę włosów.
4. Niedobory żywieniowe – brak odpowiednich składników odżywczych, zwłaszcza żelaza, witamin z grupy B, cynku czy białka, może prowadzić do osłabienia włosów i ich wypadania.
5. Zabiegi fryzjerskie – częste farbowanie, prostowanie, trwała ondulacja czy używanie gorących narzędzi do stylizacji może osłabić strukturę włosa, prowadząc do jego łamliwości i wypadania.
6. Czynniki genetyczne – kobiety mogą dziedziczyć skłonność do łysienia androgenowego, które, choć rzadziej niż u mężczyzn, również może prowadzić do widocznego przerzedzenia włosów.
7. Choroby skóry – takie jak łuszczyca, grzybica skóry głowy czy łojotokowe zapalenie skóry mogą prowadzić do wypadania włosów.

Wpływ hormonów na stan włosów

Hormony odgrywają kluczową rolę w cyklu życia włosa, a ich zaburzenia stanowią częste przyczyny wypadania włosów. Najważniejsze hormony wpływające na stan włosów to:

1. Dihydrotestosteron (DHT) – jak wspomniano wcześniej, DHT jest pochodną testosteronu i ma kluczowy wpływ na rozwój łysienia androgenowego. Nadwrażliwość mieszków włosowych na DHT prowadzi do ich miniaturyzacji i w efekcie do wypadania włosów.
2. Estrogeny – u kobiet estrogeny są odpowiedzialne za utrzymanie włosów w fazie wzrostu. Spadek poziomu estrogenów, np. w czasie menopauzy, może prowadzić do przerzedzenia włosów.
3. Hormony tarczycy – zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy mogą wpływać na jakość włosów. Zaburzenia pracy tarczycy mogą prowadzić do łamliwości, suchości oraz wypadania włosów.
4. Kortyzol – hormon stresu, który w nadmiarze może prowadzić do zwiększonego wypadania włosów w fazie spoczynku.
5. Prolaktyna – zbyt wysoki poziom prolaktyny - hormonu odpowiedzialnego za produkcję mleka po porodzie, może prowadzić do wypadania włosów.

Hormony odgrywają zatem kluczową rolę w zdrowiu włosów, a wszelkie zaburzenia hormonalne mogą wymagać interwencji medycznej, aby zapobiec ich nadmiernemu wypadaniu. Należy więc je zawsze wziąć pod uwagę, kiedy zastanawiasz się, co jest przyczyną wypadania włosów.

Różne typy łysienia — przegląd

Łysienie może przybierać różne formy, w zależności, jaka jest przyczyna wypadania włosów. Oto najczęściej spotykane typy łysienia, stanowiące wskazówkę, od czego mogą wypadać włosy:

1. Łysienie androgenowe– najczęstszy typ łysienia, związany z nadwrażliwością na DHT. Występuje zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
2. Łysienie plackowate – choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje mieszki włosowe, powodując powstawanie okrągłych, łysych plam na skórze głowy.
3. Łysienie telogenowe – wypadanie włosów spowodowane przedwczesnym przechodzeniem dużej liczby włosów do fazy telogenu. Może być wynikiem stresu, chorób, operacji lub niedoborów żywieniowych.
4. Łysienie bliznowaciejące – spowodowane stanem zapalnym, który niszczy mieszki włosowe, prowadząc do trwałego łysienia.
5. Łysienie trakcyjne – wynika z długotrwałego naciągania włosów, na przykład przez ciasne fryzury lub nakrycia głowy, co prowadzi do uszkodzenia mieszków włosowych.

Zapoznaj się także ze wpisem: Łysienie plackowate - przyczyny, objawy, sposoby leczenia i diagnostyka

Czy wypadanie włosów wymaga wizyty u trychologa?

Wypadanie włosów, które wykracza poza normę, zawsze powinno być sygnałem do konsultacji z trychologiem – specjalistą zajmującym się problemami skóry głowy i włosów. Trycholog może przeprowadzić szczegółową diagnostykę, aby ustalić, dlaczego wypadają włosy i zaproponować odpowiednie leczenie.

Trycholog może zlecić różnorodne badania, takie jak analiza stanu skóry głowy, badanie krwi w celu oceny poziomu hormonów i mikroelementów, a także badanie mikroskopowe włosów.

W niektórych przypadkach trycholog może skierować pacjenta do dermatologa lub endokrynologa, jeśli podejrzewa, że wypadanie włosów jest objawem choroby skóry lub zaburzenia hormonalnego.

Jak dokładnie zdiagnozować przyczyny nadmiernej utraty włosów?

Dokładna diagnoza, od czego wypadają włosy, wymaga kompleksowego podejścia. W procesie diagnostycznym uwzględnia się:

1. Wywiad medyczny – lekarz lub trycholog przeprowadza szczegółowy wywiad dotyczący stylu życia, diety, historii chorób, stosowanych leków oraz ewentualnych stresorów.
2. Badanie fizykalne – obejmuje ocenę stanu skóry głowy, włosów oraz potencjalnych łysych plam.
3. Badania krwi – pomagają w ocenie poziomu hormonów, obecności niedoborów żywieniowych, a także w wykryciu chorób autoimmunologicznych.
4. Trichoskopia – to nieinwazyjna metoda mikroskopowa, która pozwala na ocenę struktury włosa i stanu mieszków włosowych.
5. Biopsja skóry głowy – w przypadku podejrzenia chorób skóry, takich jak łysienie bliznowaciejące, może być konieczna biopsja, aby dokładnie zbadać tkankę.

Prawidłowa diagnoza jest kluczowa dla skutecznego leczenia, dlatego warto udać się do specjalisty, który posiada doświadczenie w leczeniu problemów z włosami, takich jak wypadające włosy.

Skuteczne metody leczenia wypadania włosów

Leczenie wypadania włosów zależy od przyczyny problemu i może obejmować:

1. Leczenie farmakologiczne – leki takie jak minoksydyl i finasteryd są często stosowane w leczeniu łysienia androgenowego. Minoksydyl stymuluje wzrost włosów, a finasteryd blokuje przekształcanie testosteronu w DHT.
2. Suplementacja diety – w przypadkach związanych z niedoborami żywieniowymi, suplementy na włosy skórę i paznokcie zawierające witaminy z grupy B, cynk, żelazo czy biotynę mogą pomóc w poprawie stanu włosów.
3. Terapie miejscowe – szampony na wypadanie włosów, odżywki i serum zawierające substancje aktywne, takie jak kofeina, aminexil, czy niacynamid, mogą wspierać zdrowie skóry głowy i włosów.
4. Zabiegi trychologiczne – mezoterapia igłowa, terapia laserowa niskiej intensywności (LLLT), czy karboksyterapia to zabiegi stosowane w celu stymulacji wzrostu włosów.
5. Przeszczep włosów – w przypadkach zaawansowanego łysienia, przeszczep włosów może być jedyną skuteczną metodą przywrócenia owłosienia.

Wypadanie włosów u dzieci, po narkozie i w ciąży — statystyki

Wypadanie włosów może dotyczyć różnych grup wiekowych i sytuacji życiowych. Oto kilka ważnych statystyk:

• Dzieci – łysienie plackowate występuje u około 1 na 1000 dzieci. Inne przyczyny wypadania włosów u dzieci to grzybica skóry głowy i łysienie trakcyjne.
• Po narkozie – przejście włosów do fazy telogenowej może wystąpić po narkozie, zwłaszcza jeśli była związana z dużym stresem dla organizmu, takim jak operacja lub poważny zabieg. Zazwyczaj włosy odrastają w ciągu kilku miesięcy.
• W ciąży – w czasie ciąży, wysoki poziom estrogenów sprawia, że włosy są w fazie wzrostu. Jednak po porodzie, kiedy poziom estrogenów spada, wiele kobiet doświadcza zwiększonego wypadania włosów. Stan ten zwykle ustępuje samoistnie po kilku miesiącach.

Co stosować na wypadanie włosów?

W przypadku wypadania włosów warto stosować:

1. Szampony i odżywki wzmacniające – produkty zawierające składniki takie jak kofeina, keratyna, pantenol, czy biotyna mogą wzmacniać włosy i zapobiegać ich wypadaniu. Wcierki na porost włosów mogą natomiast stymulować ich odrastanie.
2. Suplementy diety – bogate w witaminy, minerały oraz aminokwasy niezbędne do wzrostu włosów. Szczególnie ważne są witaminy z grupy B, biotyna, cynk, żelazo i kwasy omega-3, które pomagają ograniczyć wypadające włosy.
3. Terapie miejscowe – takie jak minoksydyl, stosowane na skórę głowy w celu stymulacji wzrostu włosów.
4. Naturalne oleje – olej kokosowy, olej rycynowy lub olejek arganowy mogą wspierać zdrowie skóry głowy i włosów, nawilżając je i chroniąc przed uszkodzeniami.

Kosmetyki przeciw wypadaniu włosów zawierają różnorodne składniki aktywne, które mają na celu wzmocnienie włosów, poprawę kondycji skóry głowy, a także stymulację wzrostu nowych włosów. Warto więc bardziej rozwinąć ten temat, aby świadomie wybierać pielęgnację dla włosów z tendencją do wypadania.

Jednym z najczęściej spotykanych składników jest minoksydyl, który uznawany jest za jeden z najskuteczniejszych środków stymulujących wzrost włosów. Stosowany głównie w leczeniu łysienia androgenowego, minoksydyl działa poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych, co poprawia przepływ krwi do mieszków włosowych, wspierając tym samym wzrost włosów. Minoksydyl występuje najczęściej w postaci płynów i pianek do stosowania miejscowego.

Aminexil, pochodna minoksydylu, również cieszy się popularnością w produktach przeciw wypadaniu włosów. Jego działanie koncentruje się na zapobieganiu stwardnieniu kolagenu wokół mieszków włosowych, co może przyczyniać się do utrzymania ich elastyczności i zdrowia. Dzięki temu aminexil może pomagać w redukcji wypadania włosów.

Kolejnym ważnym składnikiem są witaminy z grupy B, takie jak biotyna (witamina B7) oraz pantenol (prowitamina B5). Biotyna odgrywa kluczową rolę w procesie wzrostu włosów, wzmacniając je od wewnątrz, co czyni włosy bardziej odpornymi na wypadanie. Pantenol, z kolei, ma właściwości nawilżające i regenerujące, co poprawia elastyczność włosów i nadaje im zdrowy wygląd.

Kosmetyki przeciw wypadaniu włosów często zawierają również kofeinę, która jest znana z działania pobudzającego. Kofeina pomaga wzmocnić włosy, poprawiając mikrokrążenie w skórze głowy, co może przyczynić się do stymulacji wzrostu włosów. Warto także wspomnieć o obecności składników takich jak keratyna, proteiny jedwabiu czy kolagen, które wzmacniają strukturę włosów, czyniąc je bardziej odpornymi na uszkodzenia i wypadanie.

Niektóre kosmetyki zawierają również naturalne oleje, takie jak olej rycynowy, arganowy czy kokosowy. Te oleje mają właściwości nawilżające, odżywcze i regenerujące, co pomaga w utrzymaniu zdrowej skóry głowy i włosów. Dodatkowo, składniki roślinne, takie jak ekstrakty z pokrzywy, skrzypu polnego, czy aloesu, również są częstym dodatkiem do kosmetyków przeciw wypadaniu włosów. Mają one działanie wzmacniające, regenerujące oraz antyoksydacyjne, co pomaga w walce z wolnymi rodnikami i poprawia ogólną kondycję włosów.

Kosmetyki przeciw wypadaniu włosów mogą również zawierać substancje o działaniu przeciwzapalnym i łagodzącym, takie jak alantoina czy ekstrakt z rumianku. Składniki te pomagają w łagodzeniu podrażnień skóry głowy, co jest istotne w kontekście zapobiegania wypadaniu włosów spowodowanym stresem lub stanami zapalnymi.

Wypadanie włosów (łysienie) — możliwe przyczyny

Wypadanie włosów może mieć wiele przyczyn. Czemu wypadają włosy?

1. Genetyka – łysienie androgenowe dziedziczone po rodzicach, jest najczęstszą przyczyną wypadania włosów.
2. Zaburzenia hormonalne – wpływ hormonów, zwłaszcza DHT, estrogenów i hormonów tarczycy, na cykl życia włosa.
3. Stres – zarówno fizyczny, jak i psychiczny, może prowadzić do przechodzenia włosów w fazę telogenową.
4. Choroby autoimmunologiczne – takie jak łysienie plackowate.
5. Niedobory żywieniowe – brak odpowiednich składników odżywczych może osłabić włosy.Choroby skóry – łuszczyca, grzybica, łojotokowe zapalenie skóry.

Warto pamiętać, że każdy przypadek wypadania włosów jest inny, dlatego tak ważna jest indywidualna diagnoza, ustalenie, co powoduje wypadanie włosów i dobór odpowiedniego leczenia.

Podsumowując, wypadanie włosów to powszechny problem, który może mieć wiele różnych przyczyn, od genetyki po zaburzenia hormonalne, stres, choroby autoimmunologiczne i niedobory żywieniowe. Kluczowe jest zrozumienie, że włosy mają swoją złożoną budowę i przechodzą przez określone fazy cyklu życia – anagen, katagen i telogen – co determinuje ich wzrost i wypadanie. Codzienna utrata włosów jest naturalnym procesem, jednak nadmierne wypadanie może wskazywać na problem zdrowotny, który wymaga diagnozy i leczenia.

Wypadanie włosów u mężczyzn często jest związane z łysieniem androgenowym, natomiast u kobiet może być skutkiem zaburzeń hormonalnych, takich jak spadek estrogenów po ciąży lub w okresie menopauzy. Diagnoza nadmiernego wypadania włosów powinna obejmować wizytę u trychologa, który za pomocą odpowiednich badań określi przyczynę problemu i zaleci skuteczne metody leczenia. Mogą one obejmować terapie miejscowe, takie jak minoksydyl, suplementację diety, a także zabiegi trychologiczne lub, w zaawansowanych przypadkach, przeszczep włosów.

Istotne jest również dbanie o właściwą pielęgnację włosów przy użyciu odpowiednich kosmetyków, które mogą zawierać składniki takie jak biotyna, kofeina, aminexil czy naturalne oleje. Dbanie o zdrowie włosów i skóry głowy, a także wczesne zdiagnozowanie przyczyn ich wypadania, jest kluczowe dla zachowania ich gęstości i siły.