Nadmierne wypadanie włosów - jakie mogą być jego przyczyny i jak sobie z tym poradzić?

Nadmierne wypadanie włosów - podział i rodzaje

Na ludzkiej głowie znajduje się średnio 100 000 – 150 000 włosów, rosnących na długość około 1 centymetra miesięcznie. Włosy utrzymują się na głowie od 3 do 6 lat. Codziennie wypada nam ok. 60-100 włosów i jest to normalny proces - jeżeli natomiast dostrzegamy, że włosów wypada więcej niż 100 dziennie, może to być jeden z rodzajów łysienia. Nadmierne wypadanie włosów, czyli w języku medycznym łysienie, występuje powszechnie zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Dwa najczęściej występujące typy nadmiernego wypadania włosów to łysienie telogenowe i łysienie androgenowe.

Łysienie telogenowe - jak się objawia i czym jest spowodowane?

Łysienie telogenowe objawia się znaczną utratą włosów w krótkim czasie, co widoczne jest w szczególności w trakcie mycia lub czesania włosów. Powodowane jest prawie zawsze przez jakiś czynnik, przykładowo przez:

• stres;
• niedobory żelaza, cynku, selenu, biotyny, witamin z gr B, witaminy D3;
• choroby tarczycy;
• podwyższony poziom prolaktyny;
• choroby z gorączką (np. po przechorowaniu COVID-19);
• nadmierna utrata krwi (np. krwiodawcy, obfite miesiączki);
• znieczulenie ogólne;
• leki (przeciwzakrzepowe, kardiologiczne, przeciwcukrzycowe, hormonalne i wiele innych);
• restrykcyjna dieta;
• stany zapalne skóry głowy (zaostrzenia łojotokowego zapalenia skóry, łuszczyca, łupież, kontaktowe zapalenie skóry np. po farbowaniu włosów);
• po nadmiernej ekspozycji skóry głowy na słońce w okresie letnim.

Ten typ wypadania włosów występuje również całkiem naturalnie po okresie ciąży i karmienia piersią.

Łysienie telogenowe - mechanizm wypadania włosów

Jak wygląda mechanizm telogenowego wypadania włosów po zadziałaniu czynnika prowokującego? Otóż czynnik ten przyspiesza cykl wzrostu włosa, czyli powoduje przedwczesne przejście części włosów do fazy wypadania (czyli do fazy telogenu – stąd nazwa typu wypadania włosów).

Zwykle telogenowe wypadanie włosów zaczyna się między 2 a 5 miesiącem po zadziałaniu wywołującego je czynnika i może trwać od 3 do 6 miesięcy. W tym okresie w miejsce wypadniętych pojawiają się liczne nowe odrastające włosy. Jeśli działanie czynnika zewnętrznego zostanie wyeliminowane, włosy przestaną nadmiernie wypadać i wrócą do stanu sprzed okresu nasilonego wypadania. Jednak gdy czynnik aktywujący wypadanie telogenowe jest nadal aktywny, odrastające włosy ponownie przedwcześnie wypadną, a mechanizm rozpocznie się od nowa.

Łysienie androgenowe - charakterystyka

Łysienie androgenowe to powolne, przewlekłe, rozłożone w czasie, podstępne wypadanie włosów prowadzące do przerzedzenia włosów, głównie na czubku głowy, w okolicy czołowej i/lub skroniach. Możliwe są okresowe zaostrzenia wypadania włosów podobne do wypadania telogenowego.

Odmiennie niż w przypadku telogenowego wypadania włosów wypadanie androgenowe spowodowane jest predyspozycją genetyczną, prowadzącą do nadwrażliwości mieszków włosowych na krążące w organizmie androgeny poprzez:

• nadmierną aktywność 5α-reduktazy typu II w mieszkach włosowych;
• nadmierną ekspresję receptorów androgenowych w mieszkach włosowych.

W wyniku tego dochodzi do miniaturyzacji mieszków włosowych i włosów, stają się one cieńsze, krótsze, szybciej wypadają, odrastają w mniejszej liczbie albo w ogóle, pozostawiając puste, uśpione mieszki włosowe. Czy łysienie telogenowe i androgenowe mogą występować razem? Tak - niestety często się to zdarza. 

Jak rozpoznać typ i przyczyny wypadania włosów?

Do rozpoznania typu wypadania włosów niezbędna jest konsultacja z lekarzem dermatologiem. Diagnostyka przyczyn wypadania włosów jest złożonym procesem i wymaga zarówno wiedzy jak i doświadczenia, dlatego najlepiej udać się do dermatologa, który specjalizuje się właśnie w tym obszarze tj. diagnostyce chorób skóry owłosionej głowy. Aby postawić właściwą diagnozę kluczowe jest zebranie dokładnego wywiadu lekarskiego z pacjentem, to znaczy szczegółowego opisu problemu nasilonego wypadania włosów, jego czasu trwania, częstotliwości i nasileń, innych towarzyszących objawów, zażywanych leków czy chorób dodatkowych.

Najważniejszym badaniem pozwalającym na postawienie diagnozy lekarskiej jest trichoskopia, czyli badanie pozwalające na ocenę kondycji włosów i skóry owłosionej głowy przy pomocy specjalistycznego urządzenia medycznego umożliwiającego oglądanie skóry głowy i mieszków włosowych w odpowiednim powiększeniu optycznym. Powiększenie optyczne pozwala stwierdzić obecność pewnych charakterystycznych cech odpowiadających określonemu typowi wypadania włosów. Jeśli wynik trichoskopii nie jest jednoznaczny, lekarz powinien zlecić dodatkowe badania laboratoryjne lub wykonać biopsję skóry celem oceny histopatologicznej. Dopiero po szczegółowym określeniu rodzaju wypadania włosów i jego przyczyny stworzyć można indywidualny plan leczenia.

Jak zahamować wypadanie włosów?

Kuracja wymaga zawsze indywidualnego podejścia. W walce z łysieniem niezależnie od zastosowania zaleconego przez dermatologa leczenia farmakologicznego istotne będzie również stosowanie preparatów wspomagających pozwalających np. uzupełnić niedobory w suplementacji witaminy D3, żelaza, cynku, selenu, biotyny, witamin grupy B i aminokwasów niezbędnych do budowy włosów czy też dobraniu odpowiednich kosmetyków do codziennej pielęgnacji wspomagających proces leczenia.

Przy przewlekłym wypadaniu włosów u kobiet dobrze sprawdzają się preparaty specjalistyczne do stosowania miejscowego, zawierające kompleksy aminokwasów, połączone z wyciągiem z ruszczyka, witaminą PP oraz fosforanem diguanozyny ( na przykład Neoptide Women - płyn do rozpylania). Korzystnie na utrzymywanie włosów działają bogate w siarkę aminokwasy, witaminy i żelazo, dostarczane do organizmu w postaci suplementu diety, takiego jak Anacaps Reactiv. Do codziennej pielęgnacji głowy warto sięgnąć po szampony wzmacniające włosy z dodatkiem hydrolizatu białka pszenicy, połączonego z witaminami z grupy B (Anaphase+). Należy pamiętać o tym, że wcześnie podjęte i kompleksowe działania zwiększą szansę na jak najdłuższe utrzymanie włosów w dobrej kondycji.