Trądzik noworodkowy i niemowlęcy - objawy, przyczyny, leczenie
Wszystkie zmiany na skórze u dziecka - krostki, zaczerwienienia, podrażnienia czy suche miejsca - zwracają uwagę młodych rodziców i są dla nich alarmujące. Mogą być one efektem rozwijania się alergii pokarmowej, skazy białkowej, podrażnień wywołanych stosowaniem konkretnych kosmetyków czy kontaktu skóry z detergentami ale również… objawem trądziku noworodkowego lub niemowlęcego. Są to niegroźne zmiany na skórze u dziecka, które jednak warto prawidłowo rozpoznać, by zastosować właściwą pielęgnację oraz wdrożyć odpowiednie postępowanie. Trądzik niemowlęcy i noworodkowy cofa się bowiem z reguły sam, jednak przy braku stosowania konkretnych zaleceń może doprowadzić do powstania infekcji czy nawet przebarwień na skórze malucha. Jak wygląda trądzik niemowlęcy, w jaki sposób odróżnić go od innego rodzaju zmian na skórze u dziecka, co stosować, by złagodzić wypryski i jak leczyć trądzik niemowlęcy w domu? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie poniżej - zapraszamy do lektury!
Jak wygląda trądzik niemowlęcy? Objawy i rozpoznanie
Trądzik niemowlęcy jest dość powszechnym zjawiskiem, które cześciej rozwija się u chłopców. Warto przede wszystkim wiedzieć, jak rozpoznać trądzik niemowlęcy - objawy pozwolą go bowiem odróżnić od innych chorób i podrażnień, które manifestują się zmianami skórnymi (wśród nich można wyróżnić przykładowo wspomniane już we wstępie alergie pokarmowe, alergie kontaktowe czy potówki). Jak wygląda trądzik niemowlęcy? Objawia się w postaci zaczerwienionych krostek (często obserwowanych w skupiskach) na twarzy, a rzadziej na szyi dziecka. Najbardziej intensywnie lokalizuje się na policzkach, choć zmiany mogą występować także na brodzie, nosie oraz na czole.
Jak odróżnić inne schorzenia od trądziku niemowlęcego? Objawy - a więc krostki i zaczerwienienie - można zaobserwować głównie w obrębie twarzy, a nie na całym ciele. Dodatkowo krostki na skórze malucha przypominają swoim wyglądem te występujące przy „dorosłym” trądziku - są wyniesione ponad powierzchnię skóry i mogą być zwieńczone białą końcówką przypominającą kuleczkę.
Czy dziecko odczuwa dyskomfort przy trądziku niemowlęcym? Objawy to - oprócz widocznych krostek - również swędzenie, ucieplenie miejsca z największymi skupiskami krostek, a czasem nawet szczypanie i pieczenie (jeśli dane miejsce zostanie podrażnione - przykładowo - przez szorstki materiał czy kosmetyk ze składem zawierającym alkohol lub mocne konserwanty, aromaty czy barwniki).
Trądzik niemowlęcy - przyczyny. Co wpływa na pojawienie się trądziku niemowlęcego?
Niestety, nie do końca wiadomo, dlaczego powstaje trądzik u noworodka. Jako głównego winowajcę podejrzewa się zmiany hormonalne zachodzące w organizmie mamy podczas ciąży i karmienia piersią (wzrasta wówczas poziom męskich hormonów płciowych - androgenów), na których działanie dziecko jest wystawione w życiu płodowym lub podczas karmienia piersią. W połączeniu działania tych hormonów i niewykształconymi do końca gruczołami łojowymi u malucha może rozwijać się trądzik niemowlęcy.
Przyczyny pośrednie takiego stanu rzeczy to również stosowanie kosmetyków zawierających składniki komedogenne (zapychające pory), takie jak parafina, wosk pszczeli, różnego rodzaju ciężkie oleje i masła (w tym oleje kokosowy). Tworzą one niemalże nieprzepuszczalną warstwę okluzyjną, przez którą skóra nie może swobodnie „oddychać”. Oprócz tego przegrzewanie noworodka także nie wpływa dobrze na trądzik niemowlęcy - przyczyna jest taka, że maluch może pocić się nadmiernie, a w połączeniu potu z bakteriami i innymi drobnoustrojami znajdującymi się w obrębie becików, rożków, wózków i łóżeczek wyższa temperatura tworzy doskonałe środowisko do rozwoju bakterii - także tych zaostrzających zmiany trądzikowe. Dodatkowo trądzik u noworodka czy niemowlęcia może nasilać się pod wpływem nadmiernego wysuszania skóry - w odpowiedzi ta broni się, produkując jeszcze więcej łoju i sebum.
Trądzik niemowlęcy - leczenie. Jak złagodzić zmiany skórne?
Jak leczyć trądzik niemowlęcy? W większości przypadków zarówno trądzik noworodkowy, jak i trądzik niemowlęcy ustępują samoistnie do ukończenia przez malucha około 5-6 miesiąca życia. W skrajnych przypadkach, w których zmiany są bolesne, trudno się goją i utrudniają rodzicom oraz dziecku normalne, codzienne funkcjonowanie oraz higienę, lekarz może zadecydować o przepisaniu małemu pacjentowi antybiotyku lub maści przeciwtrądzikowych do stosowania na skórę - wysuszających zmiany, o właściwościach antybakteryjnych.
W standardowych przypadkach trądziku niemowlęcego leczenie nie jest jednak koniecznie - stosuje się wówczas jedynie odpowiednią pielęgnację i pilnuje się zaleceń dotyczących higieny, obejmujących:
- pranie ubranek malucha, jego pościeli i elementów wózka czy łóżeczka w hipoalergicznych płynach oraz używanie materiałów naturalnych - bawełny, a latem - przędzy bambusowej czy wiskozy;
- nieprzegrzewanie dziecka (to może bowiem prowadzić do zaostrzenia zmian - mechanizm został wyjaśniony powyżej);
- pielęgnowanie trądziku u noworodka lub niemowlęcia za pomocą kosmetyków nietworzących okluzji na skórze - bez parafiny, wosku pszczelego, oleju kokosowego i innych, tłustych, „oblepiających” składników;
- wykorzystywanie w pielęgnacji kremów i balsamów o lekkiej konsystencji, z nawilżającymi składnikami: aloesem, gliceryną, kwasem hialuronowym (nie można bowiem do prowadzić do nadmiernego przesuszenia skóry);
- dbanie o regularną higienę zmian: mycie ich samą wodą lub wodą z dodatkiem łagodnego, hipoalergicznego kosmetyku dla dzieci (najlepiej bezzapachowego) i osuszanie papierowymi, jednorazowymi ręcznikami, na których nie gromadzą się bakterie).
Aby dodatkowo nie zaogniać zmian skórnych przy trądziku noworodkowym lub trądziku niemowlęcym, należy zrezygnować z używania produktów kosmetycznych z zawartością alkoholu, silnych konserwantów, barwników, a przede wszystkim - sztucznych aromatów, które nie tylko wykazują potencjał drażniący, ale również - alergizujący. W razie jakichkolwiek wątpliwości bądź pogorszenia się stanu malucha należy oczywiście udać się do prowadzącego lekarza pediatry.
Przeczytaj także:
Pielęgnacja skóry trądzikowej, Metody na trądzik młodzieńczy, Słońce a trądzik, Sucha skóra trądzikowa, Suplementacja cynku w tabletkach
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.