Testy alergiczne

Testy skórne jako element diagnostyki alergii

Takie objawy jak: katar, wysypka, łzawienie oczu, które pojawiają się po kontakcie z potencjalnym alergenem, powinny skłonić do wizyty u alergologa. Lekarz, po przeprowadzeniu wywiadu, może skierować na testy skórne. Stanowią one najważniejszy element rozpoznania alergii.

Tego rodzaju badanie wykorzystuje się do oceny reakcji skóry na kontakt z konkretnym alergenem. Dzięki temu można nie tylko rozpoznać alergię w ogóle, ale i alergizujące alergeny.

Rodzaje testów skórnych

Chociaż w diagnostyce wyróżnia się trzy rodzaje testów skórnych (śródskórne, punktowe i płatkowe), zwykle wykonuje się dwa z nich. Różnią się one rodzajem odpowiedzi immunologicznej, sposobem wykonania oraz momentem, w którym należy odczytać wynik.

Testy punktowe skórne

Skórne testy punktowe przeznaczone są głównie u pacjentów z podejrzeniem atopowego zapalenia skóry, u osób z objawami wskazującymi na uczulenie na konkretny lek. Wykonywane są także w celu stwierdzenia alergii wziewnych czy wykrycia alergenów pokarmowych.

Cechą charakterystyczną tych testów jest szybki czas pojawienia się odpowiedzi immunologicznej. Zwykle wynik odczytywany jest po upływie 20 minut.

Jeśli testy punktowe skórne wykorzystywane są w ramach wczesnej diagnostyki, najczęściej przeprowadza się tzw. zestaw przesiewowy. Składają się na niego m.in. takie alergeny jak:

• sierść i naskórek zwierząt domowych,
• grzyby pleśniowe,
• pyłki chwastów,
• pyłki traw i zbóż,
• drzewa wczesnopylące.

Testy skórne polegają na wykonaniu serii nakłuć – zwykle na skórze przedramienia. Najpierw aplikowana jest kropla alergenu, a następnie dokonywane jest delikatne nacięcie – w celu wprowadzenia alergenu.

Zgodnie z zaleceniami, należy przeprowadzić dodatkowo dwie kontrole: dodatnią (z wykorzystaniem roztworu histaminy) i ujemną (z wykorzystaniem soli fizjologicznej).

Odczytane wyniki porównuje się pod kątem średnicy rumienia i bąbla pokrzywkowego. Jeśli średnica bąbla w miejscu nałożenia alergenu jest równa lub większa od średnicy bąbla histaminowego, wynik uznawany jest za dodatni.

Testy płatkowe naskórkowe

Testy płatkowe naskórkowe wykonuje się zwykle w przypadku podejrzenia tzw. wyprysku kontaktowego. Dotyczy to najczęściej kontaktu z substancjami chemicznymi, np. chromem, kobaltem, niklem, konserwantami, substancjami zapachowymi, barwnikami czy neomycyną.

Cechą charakterystyczną jest dość długi czas oczekiwania na odpowiedź immunologiczną – nawet 24 godziny. Dzieje się tak, ponieważ reakcja zachodzi z udziałem limfocytów.

Testy płatkowe naskórkowe polegają na przyklejeniu do skóry pleców specjalnych plastrów z alergenami. Pierwszy odczyt dokonywany jest po upływie 48 godzin, a kolejny – po 72 godzinach od zaaplikowania plastrów.

Za wynik dodatni uznaje się pojawienie rumienia i grudek lub rumienia, grudek i pęcherzyków.

Jak się przygotować do testów alergicznych?

Właściwe przygotowanie pacjenta do testów alergicznych jest kluczowe dla uzyskania rzeczywistego wyniku. Ważne jest, aby:

• odstawić leki antyhistaminowe – na 7-14 dni przed przystąpieniem do badania,
• odstawić leki zawierające difenhydraminę (1-3 dni przed badaniem),
• odstawić leki zawierające ketotifen – na 5 dni przed wykonaniem testów.

Nie należy także przyjmować leków przeciwbólowych, glikokortykosteroidów systemowych. W dniu wykonywania testów nie można aplikować na skórę żadnych kosmetyków.

Z diagnostyką alergiczną należy wstrzymać się po okresie długotrwałego przebywania na słońcu. Przeciwwskazaniem jest też ciąża.