Przetoka jelitowa. Czym się objawia?

Czym jest przetoka jelitowa i jak powstaje?

W ten sposób określa się niewłaściwe połączenie światła jelita z innym narządem organizmu albo powierzchnią skóry. Najpoważniejszym przypadkiem jest zewnętrzna przetoka jelitowa, przy której treść pokarmowa wydostaje się na zewnątrz. Nie mniej poważne są problemy w połączeniach między jelitem a innymi narządami. Przetoka zewnętrzna to powikłanie powstające po operacjach. Powstają także przetoki jelitowo-pochwowe. Są skutkiem napromieniowania narządów rodnych u kobiet, które było konieczne w leczeniu zmian nowotworowych.

Do innych przyczyn powstawania przetok jelitowych zalicza się:

• chorobę Leśniowskiego-Crohna;
• nowotwór złośliwy; 
• poważne urazy jamy brzusznej.

Objawy przetoki jelitowej – jak wyglądają i kiedy się pojawiają?

Pierwsze objawy przetoki jelitowej mogą pojawić się już po około 7 dniach po przeprowadzonej operacji. Skontaktuj się z lekarzem, jeżeli dostrzeżesz u siebie m.in.:

• dreszcze;
• krwiak w ranie;
• bradykardię;
• nieprawidłową perystaltykę;
• przesącz treści jelitowej do rany;
• zmacerowaną skórę.

Do powikłań związanych z wystąpieniem przetoki należą natomiast:

• niedożywienie;
• zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej;
• zakażenie ogólnoustrojowe z objawami niewydolności wielonarządowej.

Ten ostatni objaw to najczęściej pojawiające się powikłanie.

Jak rozpoznać przetokę jelitową? Diagnostyka

W celu identyfikacji ewentualnej przetoki lekarz musi przeprowadzić z pacjentem szczegółowy wywiad, w którym weźmie pod uwagę wszystkie przebyte choroby oraz zrealizowane zabiegi. Kluczowe znaczenie ma jakość treści znajdującej się w drenie po operacji, a jeśli pojawiła się rana – bada się wyciek bezpośrednio z niej. Do badanych parametrów należą:

• barwa;
• charakter;
• objętość.

Jeśli w drogach rodnych lub pęcherzu pojawia się treść jelitowa albo powietrze, świadczy to o przetoce do układu moczowo-płciowego. Rozpoznania dokonuje się na podstawie:

• wlewu kontrastowego do jelita grubego;
• RTG przewodu pokarmowego;
• pasażu jelita cienkiego;
• biochemicznej oceny wydzieliny;
• USG;
• tomografii komputerowej;
• rezonansu magnetycznego.

Leczenie przetoki jelitowej. Na czym polega?

Leczenie w tym przypadku polega na zamknięciu powstałej przetoki i ponownym nadaniu ciągłości układowi pokarmowemu. Takie działania podejmuje się jednak wyłącznie na podstawie szczegółowej diagnostyki. Pierwszym krokiem jest zrównoważenie zaburzeń związanymi z metabolizmem, gospodarką elektrolitową czy energetyczną. Jeśli nie jest to konieczne, nie podejmuje się leczenia operacyjnego. Współcześnie postępowanie zachowawcze i rozmaite techniki żywienia pozajelitowego umożliwiają skuteczne zamknięcie przetoki u większości pacjentów. Operację podejmuje się, jeżeli w ciągu około 5 tygodni nie dojdzie do samoistnego zamknięcia się.

W ostatnim przypadku duże znaczenie ma prawidłowa pielęgnacja skóry wokół rany z powodu przetoki. Proces samoistnego gojenia się może zostać zaburzony na przykład przez:

• silny proces zapalny w okolicach przetoki;
• zbyt duży otwór w jelicie;
• chorobę Crohna;
• zupełne rozejście się zespolenia;
• utrudniony pasaż poniżej przetoki;
• ciało obce;
• popromienne zapalenie jelit.

Rehabilitacja po leczeniu przetoki jelitowej

Rozpoznanie objawów przetoki jelitowej i jej leczenie to jedno, ale równie ważne jest postępowanie po jego zakończeniu. Pacjent powinien zwrócić szczególną uwagę na symptomy, które mogłyby świadczyć o nawrocie problemu. Do takich należy m.in. silny ból brzucha, zbyt duży spadek masy ciała czy wysoka gorączka. Równie istotne są problemy sygnalizowane przez układ moczowy lub rozrodczy.

Wiesz już, jak objawia się przetoka jelitowa i w których przypadkach konieczna jest pilna konsultacja lekarska. Pamiętaj, że w pierwszej kolejności lekarz zaproponuje ci leczenie zachowawcze z wykorzystaniem żywienia pozajelitowego. Interwencja chirurgiczna konieczna jest wtedy, kiedy nie uda się inaczej zamknąć powstałej przetoki.