Pieluszkowe zapalenie skóry – jak dbać o delikatną skórę dziecka latem?
Skóra niemowląt i małych dzieci jest od 5 do 10 razy cieńsza niż u dorosłego człowieka. Cechuje ją większa wrażliwość, słabsza ochrona przed mikroorganizmami, większa podatność na urazy, a także słabsza adaptacja do wysokich temperatur i skłonność do przesuszania. Wszystko to wpływa na wzmożoną podatność niemowląt i dzieci na problemy skórne, takie jak atopowe, łojotokowe oraz pieluszkowe zapalenie skóry, ciemieniucha czy pokrzywka. W jakich okolicznościach może się pojawić wysypka pieluszkowa i jak rozpoznać jej objawy? Jak zapobiegać podrażnieniom i w jaki sposób łagodzić symptomy pieluszkowego zapalenia skóry? Odpowiedzi na te pytania o pieluszkowe zapalenie skóry znajdują się poniżej - zapraszamy do lektury!
Jak często występuje pieluszkowe zapalenie skóry?
Ponad połowa niemowląt w pierwszych 12. miesiącach życia doświadcza odparzeń pieluszkowych. Mogą one pojawić się już w pierwszym bądź drugim miesiącu życia, ale najczęściej dotyczą dzieci między siódmym a dwunastym miesiącem.
Pieluszkowe zapalenie skóry to stan zapalny skóry, z widocznymi na niej plamami rumieniowymi, pęcherzykami i złuszczeniami. W przebiegu pieluszkowego zapalenia skóry zmiany te występują w miejscu przylegania pieluszki do skóry dziecka, a ryzyko ich powstania zwiększa się podczas upałów - właśnie dlatego pieluszkowe zapalenie skóry częściej pojawia się latem. Objawy pieluszkowego zapalenia skóry u dziecka to także niepokój, płacz i dyskomfort, dlatego warto jak najszybciej zastosować miejscowe preparaty przeciwbakteryjne i inne produkty łagodzące, przeznaczone na odparzenia pieluszkowe.
Jak się objawia pieluszkowe zapalenie skóry?
Przyczyny pieluszkowego zapalenia skóry są uwarunkowane indywidualną reakcją organizmu na różnego rodzaju czynniki, takie jak mechaniczne uszkodzenia naskórka, alergie czy infekcje. Latem, ze względu na wysoką temperaturę, a także zmianę otoczenia w związku z wakacyjnymi wyjazdami, zwiększa się ryzyko wystąpienia pieluszkowego zapalenia skóry. Higiena okolicy pieluszkowej często jest w tym czasie utrudniona, a maluch jest narażony na większą ilość drobnoustrojów, dlatego łatwiej łapie infekcje. Pamiętajmy więc, by szczególnie dbać o skórę dziecka w okresie letnim. Już teraz warto przygotować się na ten czas i zadbać o profilaktykę, która pozwoli nam uniknąć pieluszkowego zapalenia skóry.
Niezależnie od przyczyny, objawy pieluszkowego zapalenia skóry są podobne u wszystkich dzieci:
- rumień, odparzenia pieluszkowe, wysypka na pupie niemowlaka,
- ból i zaczerwienienie,
- świąd,
- pęcherze,
- nadżerki,
- wysięk z podrażnionych miejsc.
Jeśli pojawią się białe krostki między pośladkami u niemowlaka lub nadżerki pokryte żółtym strupem, mogło dojść do nadkażenia bakteryjnego lub grzybiczego. Taki stan, podobnie jak wysypka pieluszkowa należy konsultacji z lekarzem.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W przypadku pieluszkowego zapalenia skóry u dziecka należy skupić się przede wszystkim na zachowaniu prawidłowej higieny okolicy pieluszkowej. Regenerację skóry z zapaleniem pieluszkowym wspomaga wietrzenie, a więc możliwe częste pozostawianie malucha bez pieluszki. Wybieraj też luźne, przewiewne ubrania dla dziecka z naturalnych materiałów, aby zapewnić odpowiednią wentylację skórze i zmniejszyć ryzyko podrażnień.
W wielu przypadkach konieczna jest wymiana kosmetyków i pieluszek na hipoalergiczne, co pozwala złagodzić istniejące zmiany skórne i nie zaostrza dodatkowo stanu zapalnego. Jeśli objawy nie ustępują po kilku dniach leczenia domowego lub jeśli zauważysz nasilenie się objawów, skonsultuj się z lekarzem pediatrą. Lekarz może zalecić dalsze kroki leczenia lub przepisać odpowiednie leki.
Jak lekarz rozpoznaje pieluszkowe zapalenie skóry?
Lekarz może rozpoznać pieluszkowe zapalenie skóry (dermatitis pieluszkowy) na podstawie charakterystycznych objawów oraz przeprowadzenia badania fizykalnego skóry dziecka. Oto kilka kroków, które lekarz może podjąć w celu rozpoznania tej choroby:
- Analiza objawów: Lekarz będzie badał skórę dziecka pod kątem charakterystycznych objawów pieluszkowego zapalenia skóry, takich jak zaczerwienienie, obrzęk, grudki, pęcherze, łuszczenie się skóry, bądź owrzodzenia.
- Badanie fizykalne: Lekarz dokładnie obejrzy skórę dziecka, zwłaszcza obszary pokryte pieluszką, takie jak pośladki, pachwiny, uda i okolice genitalne.
- Wywiad medyczny: Lekarz może zapytać o historię pieluchowania dziecka, stosowane produkty do pielęgnacji skóry, częstotliwość zmian pieluszek oraz wszelkie czynniki mogące przyczynić się do podrażnień skóry.
- Wykluczenie innych przyczyn: Lekarz może także wykluczyć inne możliwe przyczyny podrażnień skóry, takie jak infekcje grzybicze, bakteryjne lub alergie skórne.
- Badanie dodatkowe: W niektórych przypadkach, jeśli lekarz ma wątpliwości co do diagnozy, może zlecić dodatkowe testy, np. kultury bakteryjne lub testy na obecność grzybów. W przypadku podejrzenia alergii wykonuje się płatkowe testy alergiczne.
Na podstawie tych kroków lekarz będzie w stanie ustalić diagnozę pieluszkowego zapalenia skóry i zalecić odpowiednie leczenie oraz środki zapobiegawcze. Ważne jest także monitorowanie reakcji skóry dziecka na leczenie i podejmowanie dalszych działań w przypadku braku poprawy lub nasilenia się objawów.
Jak się leczy pieluszkowe zapalenie skóry?
Zastanawiasz się, co na pieluszkowe zapalenie skóry należy zastosować? W leczeniu specjaliści często decydują się na wprowadzenie do pielęgnacji maści na odparzenia zawierających glikokortykosteroidy łagodzące stan zapalny. Nie można ich jednak stosować zbyt długo, a podczas nakładania trzeba dopilnować, aby na skórę trafiała jedynie cienka warstwa preparatu - punktowo na najbardziej nasilone zmiany.
W przypadku pieluszkowego zapalenia skóry, któremu towarzyszy nadkażenie ranek, konieczne może być zastosowanie antybiotyku.
Jak jeszcze leczyć pieluszkowe zapalenie skóry? Warto zaopatrzyć się w delikatny krem do pupy niemowlaka, który będzie miał działanie antyseptyczne, a dodatkowo zawierał takie składniki jak:
- emolienty, czyli substancje, które pomagają utrzymać odpowiednie nawilżenie skóry, natłuszczają ją, niwelują podrażnienia i odbudowują płaszcz hydrolipidowy naskórka; pomagają one również chronić skórę przed możliwym negatywnym wpływem czynników środowiskowych, w tym także alergenów;
- gliceryna, która nawilża i wspiera proces utrzymywania naskórka w dobrej kondycji;
- pantenol - łagodnie pielęgnuje podrażnioną skórę;
- lanolina i alantoina – wspierające regenerację i zapewniające odpowiednie nawilżenie;
- tlenek cynku, który wytwarza barierę ochronną na skórze i będzie ją także pielęgnował.
Stosowanie kremu na odparzenia przy pieluszkowym zapaleniu skóry powinno się odbywać po uprzednim dokładnym oczyszczeniu i osuszeniu okolic intymnych. Po aplikacji na skórę należy odczekać kilka minut, aby preparat dobrze się wchłonął.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie dziecka?
Całkowite wyleczenie pieluszkowego zapalenia skóry (nazywanego także dermatitisem pieluszkowym) może być możliwe, ale zależy to od wielu czynników, takich jak przyczyna, stopień zaawansowania i skuteczność leczenia. Istnieje wiele sposobów radzenia sobie z pieluszkowym zapaleniem skóry i zazwyczaj stosuje się kombinację różnych działań.
Warto jednak pamiętać, że istotna jest szybka reakcja i wdrożenie odpowiednio dobranego leczenia i pielęgnacji skóry. Dzięki temu zmiany skórne nie będą miały szansy się rozwinąć i szybko ustąpią. Regularna zmiana pieluszek i dokładne oczyszczanie skóry dziecka po każdej zmianie pieluszki może pomóc w zapobieganiu podrażnieniom i infekcjom.
Co robić po zakończeniu leczenia?
Po zakończeniu leczenia pieluszkowego zapalenia skóry niezwykle ważne jest zachowanie higieny, które pozwoli uniknąć nawrotu objawów. Zapalenie pieluszkowe to dolegliwość, której można uniknąć, dzięki poniższym radom.
Co robić, aby uniknąć pieluszkowego zapalenia skóry?
Po zakończeniu leczenia pieluszkowego zapalenia skóry istnieje kilka kroków, które można podjąć, aby pomóc w zapobieganiu ponownemu wystąpieniu problemu i utrzymaniu zdrowej skóry u dziecka:
- Zachowaj regularną higienę: Kontynuuj regularną zmianę pieluszek i dokładne oczyszczanie skóry dziecka po każdej zmianie. Pamiętaj o delikatnym myciu i osuszaniu skóry, szczególnie w fałdach skórnych.
- Stosuj ochronne kremy: Możesz kontynuować stosowanie kremów ochronnych, które pomagają zapobiegać podrażnieniom skóry. Zaleca się wybieranie kremów bezzapachowych i hypoalergicznych, np. Cudocell Max Baby lub krem Zaspa.
- Wybieraj odpowiednie pieluchy dla dzieci: Kontynuuj używanie przewiewnych i odpowiednio dopasowanych pieluch, które nie ograniczają przepływu powietrza do skóry dziecka.
- Unikaj czynników drażniących: Staraj się unikać substancji chemicznych, które mogą podrażniać skórę dziecka, takich jak silne detergenty czy też produkty do pielęgnacji skóry zawierające alergeny.
- Obserwuj skórę dziecka: Regularnie monitoruj stan skóry dziecka, aby zauważyć ewentualne objawy nawrotu pieluszkowego zapalenia skóry. W razie potrzeby skonsultuj się z lekarzem pediatrą.
- Zapewnij odpowiednią wentylację: Staraj się zapewnić odpowiednią wentylację skórze dziecka poprzez pozostawienie dziecka na krótki czas bez pieluchy, aby skóra mogła swobodnie oddychać.
- Regularna zmiana pieluszek jest równie ważna: Kiedy zastanawiasz się, co na pieluszkowe zapalenie skóry należy stosować, pamiętaj o podstawach. Mocz i stolec podrażniają wrażliwą skórę malucha, co może zwiększać ryzyko wystąpienia zmian zapalnych. Zaleca się, aby u noworodków zmieniać pieluszkę co godzinę, a u dzieci starszych co 3-4 godziny lub w przypadku ich zabrudzenia.
- Profilaktyka biegunek: Biegunki zwiększają konieczność częstej wymiany pieluszek, a kwaśne pH stolca może dodatkowo podrażniać skórę.
Pamiętaj, że każde dziecko może reagować inaczej, dlatego ważne jest dostosowanie działań pielęgnacyjnych do indywidualnych potrzeb i charakterystyki skóry dziecka. Regularna opieka i profilaktyka mogą pomóc w utrzymaniu zdrowej skóry u dziecka i zmniejszeniu ryzyka nawrotu pieluszkowego zapalenia skóry.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.