Olej rybi - nieoceniony sprzymierzeniec przy staraniach o dziecko

Oleje rybie niezbędnym i niezastąpionym elementem diety podczas starań o potomstwo i w okresie ciąży

Naukowcy z Uniwersytetu w Illinois oceniali wpływ wyższych kwasów omega-3 na płodność męskich osobników myszy. W eksperymentach wykorzystano zwierzęta, u których na skutek mutacji nie powstawał kwas omega-3 dokozaheksaenowy (DHA). Myszy te okazały się niepłodne, produkowane przez nie plemniki miały nieprawidłowy kształt i zaburzoną zdolność poruszania się. Wprowadzenie do diety zwierząt produktów bogatych w wyższe kwasy omega-3 całkowicie przywracało płodność. W warunkach wysokiej dostępności kwasu DHA powstające plemniki były prawidłowe pod względem morfologicznym i biochemicznym [1].

Pierwsza ciąża coraz później

Z każdym rokiem rośnie średni wiek, w którym kobiety decydują się na dziecko. Choć zmiany te spowodowane są czynnikami społeczno-ekonomicznymi, zegar biologiczny jest nieubłagany. Dane wskazują, że powyżej 30. roku życia zdolność kobiet do zajścia w ciążę drastycznie maleje. W tym świetle wyniki badań naukowców z Bostonu są tym bardziej interesujące. Wykazali, że dieta oparta na produktach bogatych w wyższe kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 (ryby i oleje z nich pozyskane oraz owoce morza,) znacząco wydłuża okres sprawności czynnościowej jajników i warunkuje powstawanie prawidłowych komórek jajowych, wolnych od mutacji chromosomowych. Przeciwnie jest w przypadku pokarmów o wysokiej zawartości kwasów omega-6 (czerwonego mięsa, olejów roślinnych, żywności przetworzonej), które negatywnie wpływają na płodność. Wyższe kwasy tłuszczowe omega-3 nie tylko więc wydłużają okres, w którym kobieta może starać się o dziecko, ale też zwiększają szanse na urodzenie zdrowego potomstwa[2].

Wydłużanie okresu płodności

Badania innych zespołów przybliżyły mechanizm, dzięki któremu kwasy omega-3 wydłużają okres rozrodczy. Naukowcy z Uniwersytetu w Kolorado przyjrzeli się zależności między suplementacją wyższych kwasów omega-3: EPA i DHA, a poziomem hormonu folikulotropowego (FSH). Wykazano, że stosowanie 4g kwasów EPA + DHA dziennie istotnie obniża poziom FSH. Jest to tożsame z wydłużaniem okresu płodności, ponieważ wzrost poziomu FSH notuje się w okresie menopauzy3. W innym badaniu z kolei wykazano, że organizm, w którym jest utrzymany odpowiedni poziom EPA i DHA omega-3, zwiększa liczbę komórek prekursorowych oocytów, a tym samym wydłuża okres płodności na skutek hamowania mechanizmów zapalnych [4].

Omega-3 a poród

W innym badaniu wykazano, że wzbogacenie diety w wyższe kwasy tłuszczowe omega-3 ma nie tylko korzystny wpływ na rozwój dziecka, ale też drastycznie zmniejsza liczbę przedwczesnych porodów (przed 34. tygodniem ciąży). Suplementacja już 500 mg dziennie kwasu DHA omega-3 zmniejszała ryzyko urodzenia wcześniaka aż 8-krotnie! Dodatkowo zaobserwowano, że czas przebywania przedwcześnie urodzonych noworodków na oddziałach neonatologicznych był o 30 dni krótszy w grupie matek przyjmujących DHA w stosunku do grupy kontrolnej [5].

Rekomendacje żywieniowe

Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami Instytutu Żywności i Żywienia kobiety w prawidłowej, fizjologicznej ciąży powinny przyjmować 250 mg EPA + DHA omega-3 dziennie, najlepiej w postaci posiłków na bazie tłustych ryb, plus dodatkowo co najmniej 600 mg DHA omega-3 z innych źródeł. Z drugiej zaś strony wiele mówi się o konieczności ograniczania spożycia ryb ze względu na potencjalne zanieczyszczenia metalami ciężkimi, które dla rozwijającego się dziecka mogą być szczególnie groźne. W tej sytuacji idealnym rozwiązaniem jest sięgnięcie po przebadane, pełnowartościowe i biologiczne oleje rybie, które możemy znaleźć na aptecznych półkach. Optymalne będzie wybranie preparatów należących do kategorii „żywność specjalnego przeznaczenia medycznego”, posiadających potwierdzenie czystości i bezpieczeństwa stosowania w postaci odpowiednich certyfikatów jakości.

Bibliografia:
1. Roqueta-Rivera M., Stroud C.K., Haschek W.M., Akare S.J., Segre M., Brush R.S., Agbaga M.P., Anderson R.E., Hess R.A., Nakamura M.T. Docosahexaenoic acid supplementation fully restores fertility and spermatogenesis in male delta-6 desaturase-null mice, J Lipid Res, 2010, 51(2), 360¬¬¬¬-367.
2. Nehra D., Le H.D., Fallon E.M., Carlson S.J., Woods D., White Y.A., Pan A.H., Guo L., Rodig S.J., Tilly J.L., Rueda B.R., Puder M. Prolonging the female reproductive lifespan and improving egg quality with dietary omega-3 fatty acids, Aging Cell, 2012, 11(6), 1046-1054.
3. Al-Safi Z.A., Liu H., Carlson N.E., Chosich J., Harris M., Bradford A.P., Robledo C., Eckel R.H., Polotsky A.J. Omega-3 Fatty Acid Supplementation Lowers Serum FSH in Normal Weight But Not Obese Women, J Clin Endocrinol Metab, 2016, 101(1), 324-333.
4. Skaznik-Wikiel M.E., Swindle D.C., Soderborg T.K., Friedman J.E., Polotsky A.J. Increased tissue omega-3 to omega-6 fatty acid ratio results in improved markers of ovarian reserve and altered systemic cytokines, Fertility and Sterility, 2016, 106(3), e121.
5. Yelland L.N., Gajewski B.J., Colombo J., Gibson R.A., Makrides M., Carlson S.E. Predicting the effect of maternal docosahexaenoic acid (DHA) supplementation to reduce early preterm birth in Australia and the United States using results of within country randomized controlled trials, Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids, 2016, 112: 44–49.