Mikrobiota jelitowa. Jak o nią dbać?

Mikrobiota jelitowa – co to takiego?

W jelicie rozwijają się przede wszystkim drobnoustroje z rodzin firmicutes i bacteroidetes, proteobacteria, actinobacteria i fusobacteria. Liczba mikroorganizmów tworzących mikrobiotę jelitową jest zmienna. Wpływ na to ma ogólny stan organizmu, choroby, czynniki zewnętrzne.

Mikrobiota zaczyna kształtować się już w chwili narodzin – matka przekazuje drobnoustroje dziecku podczas porodu naturalnego. Dobry wpływ ma na nią także karmienie piersią. Mikrobiota jelit dzieci, które zamiast mleka matki piły mleko modyfikowane, jest uboższa.

Jakie funkcje pełni mikrobiota jelitowa?

Drobnoustroje tworzące mikrobiotę jelitową wpływają na prawidłowe funkcjonowanie organizmu i pozwalają zachować zdrowie:

• ich zadaniem jest metabolizowanie tłuszczów, węglowodanów i białek; 
• zapobiegają one zasiedlaniu jelit przez bakterie patogenne; 
• wspierają one odporność organizmu, tolerancję pokarmową, równowagę cytokinową; 
• biorą udział w metabolizmie cholesterolu i bilirubiny; 
• umożliwiają one wchłanianie składników mineralnych z pokarmu;
• wpływają na prawidłową perystaltykę jelit; 
• wspierają wytwarzanie witamin K i z grupy B.

Mikrobiota jelitowa – objawy zaburzeń

Skład mikrobioty jelitowej zmienia się wraz z wiekiem – np. w jelitach starszych osób znajduje się mniej bakterii bifidobacterium niż u młodych ludzi.

Mogą jednak pojawić się zaburzenia mikroflory dolnego odcinka układu pokarmowego niezwiązane ze starzeniem się organizmu – mówi się wtedy o dysbiozie. Są za nie odpowiedzialne:

• przyjmowanie niektórych leków, a w tym m.in. antybiotyków i inhibitorów pompy protonowej;
• błędy dietetyczne;
• choroby, stany zapalne jelit;
• niedobory żelaza i witaminy D;
• nadużywanie alkoholu;
• przewlekły stres.

To, że doszło do dysbiozy mikrobioty jelitowej, sugerują objawy ze strony układu pokarmowego, a w tym gazy, zgaga, wzdęcia, zaparcia i biegunki, bóle brzucha. W dalszej perspektywie zaburzenia te powodują:

• spadek odporności i podatność organizmu na infekcje;
• przewlekłe zmęczenie, brak energii i gorsze samopoczucie;
• zwiększenie ryzyka chorób autoimmunologicznych – np. reumatoidalnego zapalenia stawów – oraz nieswoistego zapalenia jelit, cukrzycy, otyłości.

Mikrobiota jelitowa a choroby skóry

Obecnie ciągle bada się zależność między mikroflorą jelit a chorobami skóry. Naukowcy uważają, że zaburzenie mikrobioty mogą skutkować trądzikiem, wystąpieniem egzemy i AZS. Oprócz tego dysbioza ma odpowiadać również za choroby o podłożu autoimmunizacyjnym – bielactwo i łuszczycę.

Jak wesprzeć mikrobiotę jelitową?

To, w jakim stanie będzie mikrobiota jelitowa, zależy od przyzwyczajeń dotyczących zarówno diety, jak i prowadzonego stylu życia.

Mikrobiota jelitowa – dieta dla zdrowych jelit

Taka dieta będzie bogata w błonnik, inuliny i skrobię oporną. Te składniki pokarmowe nie są trawione w przewodzie pokarmowym i żołądku – po trafieniu do jelit stanowią pożywkę dla zasiedlających je mikroorganizmów.

Na mikrobiotę jelitową doskonale wpływa jedzenie produktów roślinnych oraz kiszonek – ogórków, kapusty. Po pierwsze dostarczają one do jelit dodatkową porcję bakterii kwasu mlekowego, a ponadto stymulują drobnoustroje do rozwoju.

Wpływ stylu życia na mikrobiotę jelitową

Jeśli chcesz zadbać o swoje jelita, a co za tym idzie także o zdrowie, unikaj alkoholu, wysypiaj się, zatroszcz się o odpowiednią ilość ruchu. Rozważ też włączenie do diety suplementów z probiotykami.

Mikrobiota jelitowa – badanie

Jeśli podejrzewasz u siebie dysbiozę jelitową, powinieneś zgłosić się do lekarza i wykonać odpowiednie badania. Służą one do oceny liczby znajdujących się w jelitach bakterii probiotycznych i stymulujących odporność. Taka diagnostyka pomaga też wcześnie wykryć patologiczne zmiany w mikroflorze jelitowej oraz mikroorganizmy chorobotwórcze.