Łupież pstry, przyczyny, skutki i skuteczne metody leczenia tej powszechnej choroby

Przyczyny powstawania łupieżu pstrego

Łupież pstry związany jest z nadmiernym rozmnażaniem się grzybów z rodzaju Malassezia na skórze. Malassezia to grzyb, który naturalnie występuje na skórze większości ludzi, ale w niektórych warunkach może zacząć się rozmnażać nadmiernie, co prowadzi do zakażenia. Choć łupież pstry jest zakażeniem grzybiczym, nie jest to stan zakaźny i nie jest przenoszony z osoby na osobę.

Chociaż dokładne przyczyny tego, dlaczego Malassezia zaczyna się nadmiernie rozmnażać nie są do końca zrozumiane, wiadomo, że istnieją czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko rozwoju łupieżu pstrego. Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju łupieżu pstrego należą między innymi: ciepły, wilgotny klimat, nadmierna potliwość, tłusta skóra, osłabienie odporności, a nawet wiek.

• Łupież pstry częściej występuje w ciepłych, wilgotnych warunkach, dlatego osoby, które przebywają w ciepłym i wilgotnym klimacie lub nadmiernie się pocą, są bardziej narażone na łupież pstry.
• Grzyb Malassezia rośnie w środowiskach bogatych w lipidy, dlatego osoby z tłustą skórą mają większe tendencje do zachorowania na łupież pstry. 
• Łupież pstry częściej występuje u osób z osłabionym układem odpornościowym, np. z powodu HIV/AIDS, chemioterapii lub stosowania leków immunosupresyjnych. • Łupież pstry jest częściej obserwowany u młodzieży i młodych dorosłych.

Objawy i rozpoznawanie łupieżu pstrego

Łupież pstry charakteryzuje się specyficznymi objawami skórnymi, które mogą różnić się w zależności od indywidualnej pigmentacji skóry pacjenta. Do najczęściej obserwowanych objawów należą: plamy na skórze i ich charakterystyczne umiejscowienie, łuszczenie się skóry oraz świąd.

• Łupież pstry powoduje pojawienie się plam na skórze, które mogą być jaśniejsze lub ciemniejsze niż otaczająca skóra. Plamy te mogą mieć różne rozmiary i kształty; często pojawiają się na klatce piersiowej, plecach, ramionach, szyi i twarzy, ale nie jest to regułą i mogą się one pojawić w dowolnym miejscu na ciele.
• Plamy mogą być pokryte drobnymi łuskami, które mogą odpadać.
• Choć nie jest to powszechne, niektóre osoby mogą doświadczyć łagodnego swędzenia w miejscu zakażenia.

Rozpoznanie łupieżu pstrego zwykle jest oparte na ocenie wyglądu plam na skórze. Lekarz może jednak zdecydować się na przeprowadzenie dodatkowych, potwierdzających diagnozę badań, takich jak test z użyciem lampy Wooda (Lampa Wooda emituje światło ultrafioletowe, które powoduje, że plamy łupieżu pstrego świecą jasnożółtym lub złotym kolorem) lub badanie naskórka pod mikroskopem, co pozwoli potwierdzić obecność grzybów Malassezia.

Różnice między łupieżem pstrym a innymi chorobami skóry

Łupież pstry, ze względu na podobieństwo objawów, może być czasem mylony z innymi chorobami skóry, takimi jak: łuszczyca, bielactwo lub grzybica skóry, a nawet piegi.

• Łupież pstry vs łuszczyca: łuszczyca zazwyczaj powoduje grube, czerwone plamy pokryte srebrzystymi łuskami, które są często bolesne lub swędzące. Plamy łupieżu pstrego są zwykle płaskie, o różnej barwie (jaśniejsze lub ciemniejsze niż otaczająca skóra), a łuszczenie się jest mniej intensywne.
• Łupież pstry vs bielactwo: bielactwo to stan, w którym skóra traci pigment, prowadząc do pojawienia się białych plam. W przeciwieństwie do łupieżu pstrego, plamy bielactwa są całkowicie pozbawione pigmentu i nie powodują łuszczenia się skóry.
• Łupież pstry vs grzybica skóry: grzybica skóry może powodować plamy, które są często czerwone i swędzące, z wyraźnie określonymi granicami. Grzybice skóry są również zakaźne, podczas gdy łupież pstry nie jest przenoszony z osoby na osobę.
• Łupież pstry vs piegi lub plamy soczewicowate: piegi i plamy soczewicowate są wynikiem nadmiernego nagromadzenia melaniny i zwykle są jednolicie brązowe. W przeciwieństwie do nich, łupież pstry powoduje plamy o różnym kolorze, które mogą być jaśniejsze lub ciemniejsze niż otaczająca skóra, i często powodują łuszczenie się skóry.

Różne choroby skóry wymagają różnego rodzaju leczenia, dlatego wszystkie niepokojące zmiany na skórze zawsze trzeba skonsultować z dermatologiem, aby uzyskać odpowiednią diagnozę i sposób leczenia.

Leczenie łupieżu pstrego: kremy, szampony i leki doustne

Leczenie łupieżu pstrego zazwyczaj polega na eliminacji nadmiernego wzrostu grzybów Malassezia na skórze. Leki antygrzybicze dostępne są w różnych formach, w tym kremy, szampony i leki doustne.

• Kremy i maści antygrzybicze są to najczęściej stosowane leki na łupież pstry. Kremy takie jak klotrimazol, ekonazol, czy mikonazol są dostępne bez recepty i są stosowane bezpośrednio na plamy. Aplikuje się je zazwyczaj raz dziennie przez kilka tygodni.
• Szampony antygrzybicze zawierające ketokonazol lub selen są często używane w leczeniu łupieżu pstrego. Szampon stosuje się tylko na skórę głowy.
• Antygrzybicze leki doustne takie jak itrakonazol, flukonazol, czy ketokonazol, mogą być zalecane w przypadku cięższych infekcji lub gdy leczenie miejscowe nie przynosi rezultatów. Leki doustne są silniejsze i działają szybciej, ale mogą mieć więcej skutków ubocznych i interakcji z innymi lekami.

Należy pamiętać, że nawet po skutecznym leczeniu, plamy łupieżu pstrego mogą nie zniknąć od razu. Może to zająć kilka miesięcy, zanim skóra wróci do normalnego koloru.

Jak zapobiegać nawrotom łupieżu pstrego?

Łupież pstry jest zwykle łagodnym stanem, ale ma tendencję do nawrotów, szczególnie w ciepłych i wilgotnych warunkach. Aby zapobiegać nawrotom łupieżu pstrego warto stosować regularnie szampony przeciwgrzybicze, unikać opalania i nadmiernego pocenia się, a w przypadku przepocenia szybko zmienić ubrania. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić okresowe stosowanie leków antygrzybiczych, szczególnie w ciepłych miesiącach.