Limfocyty. Jaką rolę pełnią w organizmie?
Od funkcjonowania układu odpornościowego zależy zdolność organizmu do walki z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Istotną rolę odgrywają limfocyty – krwinki białe, których niedostateczna lub nadmierna ilość może świadczyć o wielu schorzeniach. Sprawdź, jaką rolę odgrywają w organizmie i dowiedz się, jak oznaczyć ich poziom.
Limfocyty są komórkami odpornościowymi – już to determinuje niejako ich rolę w organizmie. Ich niedostateczna ilość lub poziom powyżej normy może świadczyć o nieprawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Dlatego tak ważne jest profilaktyczne wykonywanie morfologii krwi, co pozwoli – w razie odchyleń – podjąć dalszą diagnostykę w celu rozpoczęcia dedykowanego leczenia.
80,37 zł
82,26 zł
107,99 zł
Limfocyty – charakterystyka
Limfocyty to krwinki o kulistym kształcie. Powstają w szpiku kostnym czerwonym, zaś ich dojrzewanie i specjalizacja odbywają w węzłach chłonnych, śledzionie, grasicy oraz grudkach chłonnych błon śluzowych.
Podział limfocytów
W zależności od tego, gdzie powstają limfocyty i jaką pełnią funkcję, wyróżnia się:
- limfocyty T (grasicozależne) – stanowią bardzo liczną grupę krwinek białych, które produkowane są w szpiku kostnym, a proces dojrzewania zachodzi w grasicy.
- limfocyty B (szpikozależne) – wytwarzane są w szpiku kostnym, a w wyniku odpowiedzi immunologicznej przekształcają się dalej w komórki plazmatyczne i komórki pamięci w obwodowych narządach limfatycznych.
Wymienia się także komórki NK (z ang. Natural Killer), które są określane mianem „naturalnych zabójców”, posiadają właściwości naturalnej cytotoksyczności. Wykazują podobieństwo do limfocytów T.
Za co odpowiadają limfocyty?
Limfocyty wykazują zdolność do produkowania przeciwciał, dlatego wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Ich rola sprowadza się do:
- wchodzenia w bezpośredni kontakt z antygenem, co jest możliwe dzięki dawaniu odpowiedzi immunologicznej
- uczestniczenia w procesach związanych z tzw. humoralną odpowiedzią odpornościową (Limfocyty B) - rozpoznają antygen, wytwarzają przeciwciała
- uczestniczenia w procesach związanych z tzw. komórkową odpowiedzią odpornościową (Limfocyty T) - zabijanie komórek docelowych, wspomagają odpowiedź immunologiczną, mają pamięć immunologiczną
- sprawowania nadzoru immunologicznego.
Dzięki temu krwinki białe pozwalają na skuteczną walkę z infekcjami. Ponadto pomagają na zdobycie odporności po przeprowadzonym szczepieniu ochronnym. Bez nich każda – nawet najdrobniejsza infekcja – mogłaby być niebezpieczna dla organizmu.
Jakie jest prawidłowe stężenie limfocytów?
O tym, czy układ immunologiczny działa prawidłowo, mówi stężenie białych krwinek. Za wartości optymalne uznaje się: 1000–5000/μl, 20–45% (% populacji leukocytów). Warto jednak mieć świadomość, że na poziom limfocytów może wpływać wiele czynników, m.in.:
- wiek
- sposób odżywiania
- przyjmowane suplementy i leki.
Dlatego uzyskanych wyników nie należy analizować samodzielnie. Powinien zrobić to lekarz – po uwzględnieniu wszystkich elementów, które mogłyby wpłynąć na podwyższenie / obniżenie ilości krwinek białych.
Gdy leukocytów jest za dużo…
Zbyt wysoka ilość leukocytów o osób dorosłych może wskazywać na:
- przewlekłe zakażenie bakteryjne
- ciężką infekcję bakteryjną
- białaczkę
- wirusowe zapalenie wątroby
- krztusiec
- gruźlicę.
Niekiedy podwyższone stężenie krwinek białych występuje u kobiet w ciąży lub jest skutkiem odwodnienia podczas pobrania krwi na czczo.
W stawianiu diagnozy istotną rolę odgrywa to, która grupa limfocytów przekracza referencyjny zakres.
O czym świadczy obniżony poziom krwinek białych?
Dalszej diagnostyki wymaga nie tylko podwyższone stężenie limfocytów, ale również obniżony ich poziom. Leukopenia może bowiem świadczyć m.in. o: wrodzonej lub nabytej aplazji szpiku
- chorobach nowotworowych (np. białaczce, chłoniakach)
- wirusowym zapaleniu wątroby
- AIDS
- stwardnieniu rozsianym
- reumatoidalnym zapaleniu stawów
- niewydolności nerek
- niewydolności wątroby.
Zmniejszone stężenie białych krwinek pojawia się u osób po przebytej chemioterapii lub radioterapii. Ponadto jest typowe w przypadku niedożywienia, niegroźnych, przejściowych zaburzeń oraz przyjmowania niektórych leków (np. doustnych leków na cukrzycę, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, pochodnych fenotiazyny).
Limfocyty spełniają niezwykle ważną rolę w organizmie, dlatego warto systematycznie monitorować ich poziom. Zaleca się więc wykonywanie morfologii krwi co najmniej raz w roku i konsultację wyników z lekarzem rodzinnym.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
