Jak sobie poradzić z opryszczką?

Co to jest opryszczka?

Opryszczka to choroba wirusowa, wywoływana przez wirusa opryszczki HSV (Herpes simlex virus). Wyróżnia się dwa typy tego wirusa.

• Wirus HSV-1 odpowiedzialny jest za opryszczkę wargową - powoduje zakażenie błony śluzowej jamy ustnej, dziąseł i skóry okolicy ust, może również powodować zapalenie spojówek rzadziej zakażenie okolic narządów płciowych. Dostępne są informacje, że wirus HSV-1 może wywoływać również zakażenia mózgu u osób dorosłych.
• Wirus HSV-2 wywołuje zakażenie okolicy narządów płciowych – opryszczkę narządów płciowych/ opryszczkę genitalną. Może również powodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. 

Jak dochodzi do zakażenia HSV?

Zakażenie wirusem HSV następuje zazwyczaj w wyniku kontaktu bezpośredniego z osobą zakażoną. Wirus przenoszony może być poprzez ślinę, łzy, wydzielinę z dróg płciowych i układu moczowego. Wirus, po wniknięciu do organizmu, przemieszcza się do komórek nerwowych i zwojów czuciowych. Tam pozostaje w uśpieniu do czasu reaktywacji. Wtedy ulega replikacji (namnażaniu). Bardzo często do aktywacji wirusa HSV i nawrotów opryszczki dochodzi w momencie zmniejszonej odporności organizmu.   

Objawy opryszczki

Do charakterystycznych objawów opryszczki należy:

• pieczenie,
• mrowienie,
• swędzenie,
• kłucie,
• ból,
• zaczerwienienie,
• obecność pęcherzy wypełnionych płynem surowiczym.

Jak często występuje opryszczka wargowa?

Opryszczka wargowa jest jedną z najczęściej występujących chorób wirusowych. Szacuje się, że co trzeci Polak ma w swojej historii epizod lub epizody opryszczki wargowej (wywołanej przez HSV-1). Bardzo często dochodzi do nawrotów tej choroby – ocenia się, że nawet 40% osób zakażonych wirusem HSV ma nawroty charakter opryszczki. 

Leczenie opryszczki wargowej

Opryszczka jest nie tylko i wyłącznie defektem kosmetycznym i problemem wyglądu, ale przede wszystkim jest chorobą, którą należy leczyć. Przyjmowanie odpowiednich leków i/lub stosowanie preparatów miejscowych sprawia, że przebieg choroby jest lżejszy a objawy szybciej ustępują. Co więcej właściwe leczenie wdrożone już przy pierwszych objawach opryszczki chroni przed niekontrolowanym rozwojem choroby oraz zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa. Dodatkowo właściwa farmakoterapia, stosowana zgodnie z zaleceniami lekarza, zmniejsza prawdopodobieństwo nawrotów opryszczki nawet o 50%.

Na rynku dostępne są liczne leki oraz preparaty, które zalecane są w przypadku zakażenia wirusem opryszczki. Mogą być to leki doustne, które działają ogólnoustrojowo lub leki/preparaty do stosowania miejscowego. 

Leki doustne

W aptekach dostępne są doustne leki przeciwwirusowe, zalecane w przypadku zakażenia wirusem HSV. Leki te zawierają między innymi acyklowir lub pranobeks inozyny.

Acyklowir to substancja przeciwwirusowa, której mechanizm działania polega na hamowaniu replikacji (namnażania się) wirusa opryszczki. Acyklowir oprócz tego, że hamuje zakażenie to dodatkowo łagodzi ból i przyśpiesza gojenie się zmian chorobowych. Jest dobrze tolerowany przez pacjentów i charakteryzuje się niewielkim ryzykiem występowania działań niepożądanych. W leczeniu opryszczki lek zawierający acyklowir przyjmuje się doustnie przeważnie w dawce 200 mg 5 razy dziennie lub 400 mg 3 razy dziennie przez 5–10 dni. Najlepiej przyjmowanie tego leku rozpocząć już przy pierwszych objawach opryszczki – im szybciej tym lepiej. W przypadku często powracających epizodów opryszczki, acyklowir może być podawany przez dłuższy czas (kilka miesięcy). Taki sposób leczenia zmniejsza ryzyko nawrotów nawet o 53%. Ale o długotrwałym stosowaniu acyklowiru powinien zadecydować lekarz. 

Innymi lekami, o działaniu przeciwwirusowym, zalecanymi w przypadku zakażenia wirusem HSV są leki, zawierające pranobeks inozyny (kompleks inozyny oraz 4-acetyloaminobenzoesanu i 1-dimetyloamino-2-propanolu). Substancja ta wpływa na mechanizmy odpornościowe organizmu jak również hamuje replikację wirusa opryszczki. W związku z tym, może być stosowana w zakażenia skóry i błon śluzowych wywołanych wirusami Herpes simplex (HSV-1 i HSV-2).

Leki i preparaty stosowane miejscowo

Ponieważ opryszczka jest chorobą, która objawia się miejscowo to logicznym i skutecznym sposobem jej leczenia jest stosowanie preparatów miejscowych. Na aptecznych półkach jest duży wybór takich produktów. Mogą mieć one różną postać - mogą to być żele, kremy, plastry oraz płyny.  Leki, przeznaczone do stosowania miejscowego, mogą zawierać substancje przeciwwirusowe takie jak:

• acyklowir – hamuje namnażanie się wirusów, łagodzi objawy choroby, skraca czas jej trwania. Wykazano, że miejscowa aplikacja kremu z acyklowirem skraca czas trwania choroby nawet o 2 dni. 
• denotiwir – działa przeciwwirusowo w stosunku do wirusa opryszczki (Herpes simplex), hamuje namnażanie się wirusów i skraca czas trwania choroby. 
• dokonazol – oprócz niszczenia wirusów wzmacnia barierę ochronną skóry i zapobiega wnikaniu wirusa do zdrowych komórek. Łagodzi objawy opryszczki i skraca czas trwania choroby. 

Niektóre preparaty do stosowania miejscowego zawierają również inne substancje np. laktoferynę. Laktoferyna chroni organizm przed wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych. Dodatkowo wykazuje działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne oraz przeciwnowotworowe. Stosowana w przypadku opryszczki skraca czas trwania choroby oraz łagodzi jej objawy.  Na rynku dostępne są także plastry na opryszczkę. Plastry te nakleja się na chorobowo zmienioną skórę. W ten sposób chronią one ranę przed podrażnieniem i zanieczyszczeniami. Dodatkowo wspierają leczenie opryszczki, łagodzą pieczenie, swędzenie oraz zmniejszają ryzyko powstawania strupów i blizn. 

Leczenie opryszczki wargowej w czasie ciąży i w okresie karmienia piersią

Opryszczkę wargową, można skutecznie i bezpiecznie leczyć zarówno w czasie ciąży jak i w okresie karmienia piersią. Lekiem z wyboru jest acyklowir. Ma on bardzo dobrze udokumentowane bezpieczeństwo stosowania zarówno w ciąży jaki i w okresie laktacji. Może być on stosowany zarówno miejscowo jak i doustnie. Niemniej jednak, mimo, że jest to lek stosunkowo bezpieczny zawsze w czasie ciąży czy w okresie laktacji należy jego stosownie skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Podsumowując, opryszczka wargowa jest nieprzyjemną chorobą wirusową, której można zapobiegać a objawy można skutecznie leczyć, poprzez zastosowanie odpowiednich leków i preparatów - znajdziesz je tutaj: https://www.apteka-melissa.pl/kategoria/opryszczka,472.html. Ważne jest jednak, aby leczenie wdrożyć jak najwcześniej już przy pierwszych objawach opryszczki. Wtedy jest większe prawdopodobieństwo, że przebieg choroby będzie lżejszy a objawy mniej widoczne i mniej dokuczliwe. 

Literatura:

1. Anzivino E, Fioriti D, Mischitelli M, et al. Herpes simplex virus infection in pregnancy and in neonate: status of art of epidemiology, diagnosis, therapy and prevention. Virol J. 2009, 6, 40.

2. Cernik C, Gallina K, Brodell RT. The treatment of herpes simplex in- 
fections: an evidence-based review. Arch Intern Med. 2008; 168(11): 1137–1144.

3. Dzieciątkowski T, Rola A, Majewska A, et al. Leki stosowane w leczeniu zakażeń herpeswirusami ludzi. Post Mikrobiol. 2007; 3: 211–221
.

4. Lesiak A., Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej. Forum Dermatologicum 2017, 3, 4, 147–151. 

5. Rosen T. Recurrent Herpes Labialis in Adults: New Tricks for an Old Dog. J Drugs Dermatol. 2017; 16(3): s49–s53.

6. Rutter P., Opieka farmaceutyczna, objawy, rozpoznanie, leczenie. Elsevier, Wrocław, 2009.