Fitosterole. Czym są i jaką rolę pełnią w organizmie?

Fitosterole w oleju - działanie na zdrowie

Sterole to organiczne związki chemiczne należące do steroidów. Powstają poprzez formalne podstawienie atomu węgla w pozycji 3 w szkielecie steroidu przez grupę hydroksylową. Warto wiedzieć co to jest, ponieważ mają szereg ważnych dla naszego zdrowia właściwości. Sterole można podzielić na fitosterole (pochodzenia roślinnego), zoosterole (pochodzenia zwierzęcego), mikosterole (wyodrębnione z grzybów) oraz sterole syntetyczne (produkowane sztucznie). Dziś zajmiemy się pierwszą grupą fitosteroli.

Istnieje wiele istotnych dla zdrowia związków roślinnych, wśród których znajdują się fitosterole. Co to jest? Fitosterole to składniki błon komórkowych roślin. Zalicza się do nich związki nasycone i nienasycone. Takie substancje znaleźć można głównie w olejach, ale nie tylko. Wchodzą w skład takich produktów, jak:

• olej rzepakowy,
• sezam,
• otręby ryżowe,
• oliwa z oliwek,
• pestki słonecznika,
• orzechy laskowe, włoskie, migdały,
• kukurydza,
• sałata,
• drożdże,
• banany.

Oleje roślinne są jednym z głównych źródeł fitosteroli w diecie. Regularne spożywanie olejów roślinnych, takich jak olej rzepakowy, słonecznikowy, sojowy czy oliwa z oliwek, może przyczynić się do zwiększenia spożycia fitosteroli i poprawy zdrowia serca. Olej rzepakowy jest szczególnie bogaty w fitosterole, co czyni go korzystnym wyborem dla osób dbających o zdrowie serca. Dodatkowo, olej słonecznikowy jest również źródłem fitosteroli, które mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu. Cenne fitosterole można znaleźć tej w suplementach diety, takich jak STEROLEA.

Fitosterole roślinne (nienasycone) są analogami cholesterolu. Występują w roślinach, podczas gdy sterole nasycone – w produktach pochodzenia zwierzęcego. Obie substancje strukturalnie są dość podobne – mają jądro steroidowe, grupę 3β hydroksylową oraz podwójne wiązanie między piątym i szóstym atomem węgla. Fitosterole dzieli się na kilka rodzajów. Każdy z nich jest obecny w nieco innych produktach żywnościowych.Główna różnica pomiędzy fitosterolami a cholesterolem polega na tym, że pierwsze związki są bogatsze o grupę metylową bądź etylową. W ich przypadku występują również dodatkowe wiązania podwójne. Fitosterole dzielą się też na sterole i stanole.

Wyróżnia się m.in. takie rodzaje fitosteroli, jak:

• sitosterol,
• kampesterol,
• ∆7–stigmasterol,
• awenasterol,
• β-sitosterol,
• ∆7–awenasterol,
• brassikasterol,
• stigmasterol.

Mogą one również podlegać estryfikacji pod wpływem działania niektórych kwasów tłuszczowych.

W grupie tej warto wyróżnić beta-sitosterol, który ma ciekawe właściwości, ponieważ działa jak sterydy anaboliczne, które są zakazane wśród sportowców. Jego skuteczność jest oczywiście mniejsza, ale stosowanie sterolu jest znacznie bezpieczniejsze oraz legalne. Beta-sitosterol jak inne sterole ma budowę zbliżoną do cholesterolu, jednak wykazuje inne właściwości. Tego typu sterole roślinne nie tylko zmniejszają ryzyko powstawania zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych, chroniąc nas przed zawałem serca, udarem czy chorobą wieńcową. Ze względu na swoje podobieństwo do hormonów anabolicznych wspierają także budowanie tkanki mięśniowej. Ma to szczególne znaczenie dla osób aktywnych i sportowców.

Sprawdź także artykuł: Kwasy tłuszczowe omega-3. Dlaczego są ważne dla organizmu?

Dobroczynne właściwości fitosteroli

Fitosterole to ważne związki - jakie mają działanie? Pozwalają one przede wszystkim na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi. Im więcej fitosteroli, tym mniej szkodliwego w nadmiarze cholesterolu wchłania się w organizmie. Fitosterole są dodawane do wielu wyrobów, mając na celu zmniejszyć ich negatywne działanie na ludzkie zdrowie. Z tego powodu można znaleźć je nawet w napojach mlecznych czy wyrobach cukierniczych.

Fitosterol ma pozytywne działanie na organizm, które objawia się również poprzez zapobieganie wystąpieniu wielu chorób. Mowa tu m.in. o takich schorzeniach, jak:

• otyłość,
• nieswoiste zapalenia jelit,
• niealkoholowe stłuszczenie wątroby.

Fitosterole obniżają poziom cholesterolu, a więc zmniejszają ryzyko wystąpienia różnego rodzaju chorób układu krążenia powiązanych właśnie z tym związkiem. Fitosterole mogą wykazywać działanie przeciwnowotworowe czy antyoksydacyjne. Ich regularne spożywanie znacznie poprawia zdrowie całego organizmu. Co więcej, fitosterole są wykorzystywane również w kosmetologii. Wówczas działają one od zewnątrz, poprawiając kondycję skóry czy włosów.

Fitosterole poprawiają parametry biochemiczne krwi dotyczące transportu lipidów oraz metabolizmu. Badania nad dokładnym działaniem fitosteroli na konkretne organy wciąż są prowadzone. Są to bowiem związki o bardzo ciekawych właściwościach.

Warto jednak pamiętać, że sterole roślinne mogą mieć skutki uboczne, dlatego warto przestrzegać wytycznych co do ich stosowania. Nie należy więc spożywać dowolnych ilości fitosteroli. Na dobę mogą to być jedynie 2-3 g fitosterolu. Jeśli spożyjesz ich więcej, w Twojej krwi zmniejszy się stężenie witamin. To właśnie z tego powodu nie poleca się podawania produktów bogatych w fitosterole małym dzieciom.

Zapoznaj się także z artykułem: Dieta śródziemnomorska - najzdrowsza dieta na świecie?

Pozytywne działanie fitosteroli na poziom cholesterolu we krwi udowodniły liczne badania. Są to substancje zdrowe, które przyjmowane w odpowiednich ilościach pozwalają na zachowanie prawidłowego funkcjonowania organizmu. Fitosterole są niezwykle ważnymi składnikami naszej diety, które odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia serca, regulacji poziomu cholesterolu i ochronie przed niektórymi rodzajami nowotworów. Spożywanie produktów bogatych w fitosterole, takich jak oleje roślinne, może przynieść wiele korzyści zdrowotnych dla naszego organizmu. Dlatego warto zadbać o regularne włączanie ich do naszej codziennej diety, aby wspierać nasze zdrowie i samopoczucie na długą metę.