Czyrak. Jakie są jego objawy?

Czyrak – co to jest?

Mianem czyraka (furunculus) określa się rozlane zapalenie okołomieszkowe, które obejmuje nie tylko mieszek włosowy, ale i otaczającego go tkanki. Choroba przebiega z wytworzeniem czopa martwiczego.

Wyróżnia się:

• czyraki mnogie – są to nawracające zmiany w różnym okresie rozwoju;
• czyraki gromadne – są to zlewające się czyraki, które charakteryzują się dużą bolesnością.

Skąd się bierze czyrak?

Za powstawanie czyraka odpowiada gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) – bakteria, która wywołuje zakażenia skóry, tkanek podskórnych i miękkich oraz odpowiada za zakażenia układowe. W przypadku furunkułu, wnika ona do mieszka włosowego, co skutkuje pojawieniem się stanu zapalnego.

Wśród czynników zwiększających ryzyko zakażenia wymienia się m.in.:

• cukrzycę,
• choroby nerek,
• zakażenie HIV,
• AIDS,
• długotrwałe leczenie glikokortykosteroidami,
• leczenie immunosupresyjne.

Ponadto większe prawdopodobieństwo pojawienia się czyraków dotyczy osób z atopowym zapaleniem skóry, a także w okresie znacznego spadku odporności.

Jak objawia się czyrak?

Czyrak może pojawić się na całym ciele – tam, gdzie zlokalizowane są mieszki włosowe. Najczęściej występuje:

• na twarzy,
• pod pachami,
• na karku,
• na pośladkach,
• w przewodzie zewnętrznym ucha,
• w przedsionku nosa.

Zmiana może pojawić się także w tych okolicach, które są narażone na ucisk. Mowa m.in. o skórze pod paskiem od spodni czy skórze pod biustonoszem.

W pierwszej fazie rozwoju czyraki przyjmują postać zmian rumieniowo-naciekowych. Z czasem pojawia się drobny guzek o zabarwieniu czerwono-fioletowej. Po upływie kilku dni zmiana przekształca się w krostę, która rozpada się – z wydzieleniem czopa martwiczego.

Do czasu, gdy czyrak nie pęknie, jego obecności może towarzyszyć silny ból. Na szczęście dolegliwości ustępują w momencie rozpadu zmiany.

Na czym polega rozpoznanie czyraka?

Rozpoznania czyraka dokonuje dermatolog, w oparciu o obraz kliniczny. Jeśli zmiany mają charakter nawracający, wówczas lekarz może zlecić badanie mikrobiologiczne wymazu pobranego ze zmian skórnych oraz badanie w kierunku nosicielstwa gronkowca złocistego.

Jak wygląda leczenie czyraka?

Z uwagi na bakteryjne podłoże czyraka, leczenie polega na podawaniu antybiotyków (np. penicylina, cefalosporyny). Jeśli zmiana skórna znajduje się we wczesnej fazie, można zastosować dodatkowo leczenie miejscowe, np. okłady z maści ichtiolowej. W przypadku zmian występujących u osób z obniżoną odpornością oraz chorobami współistniejącymi często przeprowadza się nacięcie z drenażem przy jednoczesnej antybiotykoterapii.

Nie jest natomiast wskazane samodzielne wyciskanie lub nakłuwanie czyraka. Może to skutkować przeniesieniem bakterii, prowadzącym do uogólnionego zakażenia.

Czy czyrakowi można zapobiec?

Czyrakiem można się zarazić. Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia, warto wdrożyć działania profilaktyczne. Podstawą są:

• unikanie kontaktu z osobą zakażoną,
• stosowanie się do zasad higieny,
• dbałość o wzmocnienie odporności organizmu.

Zaleca się także stałe kontrolowanie masy ciała oraz monitorowanie poziomu glukozy we krwi. Dlaczego? Warto pamiętać, że cukrzyca jest jednym z czynników ryzyka pojawienia się guzków ropnych.

Mimo że czyrak nie stanowi większego zagrożenia dla zdrowia, nie warto bagatelizować zmian – szczególnie gdy towarzyszą im dolegliwości bólowe.