Co to jest potworniak? Przyczyny powstawania nowotworu, objawy potworniaka i leczenie
Potworniak jest nowotworem, który najczęściej pojawia się w obrębie jąder i jajników (u mężczyzn i u kobiet), przyjmując - w zależności od swojej budowy - postać złośliwą lub łagodną. Wywodzi się on z komórek germinalnych, czyli wielopotencjalnych komórek zarodkowych - właśnie dlatego jego wygląd i obraz histopatologiczny mogą wywołać zaskoczenie. We wnętrzu części potworniaków znajdziemy bowiem włosy, fragmenty skóry, zdeformowane zęby czy inne tkanki, charakterystyczne dla dojrzałego organizmu ludzkiego. Leczenie potworniaka polega przede wszystkim na jego usunięciu, a u niektórych pacjentów stosuje się również radioterapię oraz chemioterapię. Jak wygląda potworniak i w jaki sposób rozpoznać jego objawy? Kiedy zgłosić się do lekarza? Czy potworniak w ciąży może być przeszkodą w jej utrzymaniu i prawidłowym rozwoju? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie poniżej - zapraszamy do lektury!
Jak wygląda potworniak niedojrzały i dojrzały?
Co do zasady, potworniaki dzieli się na trzy typy. Wśród nich wyróżniamy:
- potworniaki dojrzałe, zbudowane z tkanek dojrzałych morfologicznie, w większości przypadków o charakterze łagodnym. To, jak wygląda potworniak dojrzały, może zaskoczyć niejedną osobę - może w swoim świetle zawierać bowiem łój, włosy, wykształcone żeby czy paznokcie. Zazwyczaj występuje jako torbiel skórzasta, dobrze odgraniczona od reszty organizmu;
- potworniaki niedojrzałe, o dużej tendencji do złośliwości, zbudowane z niedojrzałych komórek zarodkowych, mające zdolność do wydzielania hormonów (przykładowo - gonadotropiny kosmówkowej, będącej jednym z markerów diagnostycznych);
- guzy wykazujące powinowactwo do potworniaków - wole jajnikowe (zbudowane z komórek tarczycowych), raki i mięsaki potworniakowe.
U kogo może pojawić się potworniak? Przyczyny tego zjawiska nie zostały do końca rozpoznane, jednak podejrzewa się, że na powstawanie guza wpływają nieprawidłowości w procesie podziału komórkowego, obserwowane u niektórych pacjentów.
Objawy potworniaka - uczucie pełności w jamie brzusznej i inne
Objawy potworniaka jajnika czy jądra mogą być różne - w zależności od stopnia złośliwości guza, jego rozwoju czy też lokalizacji. Niestety, guzy te bardzo często przez długi czas nie dają żadnych symptomów i są diagnozowane „przypadkowo” - w większości przypadków objawy potworniaka rozpoznaje się podczas rutynowego badania USG jamy brzusznej czy USG ginekologicznego. Jeśli torbiel skórzasta jest duża, od wielu miesięcy znajduje się w organizmie i dochodzi do jej wzrostu, wówczas kobiety mogą odczuwać bóle brzucha, uczucie pełności i wzdęcia, problemy z wypróżnieniem się czy zaburzenia miesiączkowania - obecność guza wpływa bowiem na gospodarkę hormonalną organizmu. Z kolei objawy potworniaka rozwijającego się w jednym z jąder to przede wszystkim stwardnienie tego jądra, uczucie zwiększonej ciężkości, rozpieranie moszny i ogólny dyskomfort. Po odnotowaniu tego typu symptomów należy zgłosić się do lekarza, w celu wdrożenia odpowiedniej diagnostyki.
Potworniak jajnika lub jądra - diagnostyka i rozpoznanie
Tak jak zostało to już wspomniane, bardzo często do wykrycia potworniaka dochodzi podczas rutynowych badań - w tym najczęściej badania USG, w którego obrazie guz jest dobrze widoczny. Jako badania pomocnicze lekarz może zlecić wykonanie prześwietlenia danego miejsca (badania RTG), tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.
W przypadku wykrycia potworniaka o charakterze złośliwym, należy również wykryć ewentualną obecność przerzutów - tutaj również wykorzystuje się obrazowanie RTG, USG czy tomografię komputerową. W diagnostyce wykonuje się także badanie krwi na obecność konkretnych markerów, ponieważ niektóre potworniaki przejmują funkcję wydzielniczą tkanek, z których są zbudowane (najczęściej wydzielają one hormony - tarczycy, ciążowe i inne).
Jak wygląda leczenie potworniaka?
Leczenie potworniaka przyjmuje głównie formę leczenia zabiegowego. W przypadkach, w których guz jest dobrze odgraniczony od sąsiadujących tkanek, operacja może być przeprowadzona metodą laparoskopową. Jeśli nowotwór jest złośliwy, a jego budowa wskazuje na zajęcie nie tylko jajnika ale również jajowodów, wówczas operacja prawdopodobnie zostanie wykonana metodą klasyczną, przez powłoki brzuszne. Po wycięciu potworniaka poddaje się go badaniu histopatologicznemu, a także sprawdza się, czy guz został usunięty w całości.
U osób, u których nowotwór osiągnął duże rozmiary lub dał przerzuty do innych organów, wspomagająco stosuje się radioterapię lub chemioterapię, by usunąć wszelkie komórki mogące być przyczyną późniejszej wznowy lub komplikacji.
Potworniak a ciąża
Co do zasady, potworniak nie jest przeszkodą do zajścia i utrzymania ciąży - dotyczy to jednak przypadków, w których mamy do czynienia z guzem o łagodnym charakterze. U pacjentek z guzem złośliwym, o dalszym postępowaniu przygotowawczym do ciąży (lub już po zapłodnieniu) każdorazowo decyduje lekarz.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
29,58 zł