Bazylia, kulinarny potencjał o niezwykłych właściwościach zdrowotnych

Wartości odżywcze bazylii

Bazylia jest znana nie tylko ze swojego unikalnego smaku i zapachu, ale także z korzyści zdrowotnych i wartości odżywczych. 100 g świeżych liści bazylii zawiera:

• Kalorie: 22
• Węglowodany: 2,65 g
• Białko: 3,15 g
• Tłuszcz: 0,64 g
• Błonnik: 1,6 g
• Witamina A: 264 mcg (33% zalecanego dziennego spożycia)
• Witamina C: 18 mg (30% zalecanego dziennego spożycia)
• Witamina K: 414,8 mcg (345% zalecanego dziennego spożycia)
• Wapń: 177 mg (18% zalecanego dziennego spożycia)
• Żelazo: 3,17 mg (20% zalecanego dziennego spożycia)
• Magnez: 64 mg (16% zalecanego dziennego spożycia)

Bazylia zawiera również niewielkie ilości innych składników odżywczych, w tym witamin z grupy B, manganu, fosforu, potasu i cynku. Ponadto, zawiera różne związki roślinne, takie jak flavonoidy i terpeny, które mają silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Składniki odżywcze mogą się różnić w zależności od odmiany bazylii, warunków uprawy i sposobu przechowywania. Ponadto, zazwyczaj spożywamy bazylie w małych ilościach, więc jej bezpośredni wpływ na naszą dietę może być stosunkowo niewielki. Niemniej jednak, jej dodatek do potraw może zdecydowanie wzbogacić dietę o wartościowe składniki odżywcze.

Korzyści zdrowotne bazylii

Bazylia jest nie tylko smacznym dodatkiem do wielu potraw, ale również oferuje szereg korzyści zdrowotnych dzięki zawartości różnych składników odżywczych i związków roślinnych.

• Właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne: bazylia zawiera związki, takie jak eugenol, który ma silne właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Może to pomóc w ochronie przed różnymi infekcjami i stanami zapalnymi.
• Wsparcie dla układu sercowo-naczyniowego: bazylia jest bogata w witaminę K, która jest niezbędna dla krzepnięcia krwi i ogólnego zdrowia układu sercowo-naczyniowego.
• Wsparcie układu odpornościowego: antyoksydanty i związki przeciwzapalne w bazylii mogą pomóc wzmocnić układ odpornościowy i chronić organizm przed szkodliwymi wolnymi rodnikami.
• Wsparcie dla zdrowia skóry: dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i przeciwutleniającym, bazylia może pomóc w poprawie zdrowia skóry, zwalczając trądzik i oznaki starzenia.
• Wsparcie dla zdrowia układu pokarmowego: bazylia może pomóc w łagodzeniu niektórych dolegliwości trawienne, takich jak niestrawność, wzdęcia i zaparcia.
• Wsparcie zdrowia kostnego: bazylia jest źródłem wapnia, co jest niezbędne dla zdrowia kostnego.
• Wsparcie dla zdrowia oczu: bazylia jest bogata w witaminę A, która jest kluczowa dla zdrowia oczu.

Bazylia w kuchni

Bazylia jest wszechstronnie używanym ziołem w kuchniach na całym świecie, szczególnie w kuchni włoskiej i azjatyckiej. Jest głównym składnikiem pesto, dodatkiem do sosów, zup, sałatek, a także dodatkiem do deserów i koktajli.

• Pesto: bazylia jest głównym składnikiem pesto alla genovese, tradycyjnego włoskiego sosu z bazylii oliwy z oliwek, parmezanu, orzechów piniowych i czosnku.
• Sosy pomidorowe: bazylia jest często dodawana do sosów pomidorowych, co dodaje głębi smaku. Może być używana w sosie do pizzy, spaghetti bolognese, lasagne i wielu innych potraw włoskich.
• Sałatki: świeże liście bazylii dodają aromatyczny smak do sałatek. Tradycyjna sałatka caprese łączy świeże liście bazylii z mozzarellą i pomidorami.
• Zupy: bazylia może być dodana do różnych zup, takich jak minestrone czy zupa pomidorowa, dla dodatkowej warstwy smaku.
• Potrawy z ryżu i makaronu: w kuchni azjatyckiej, szczególnie wietnamskiej i tajskiej, bazylia jest często dodawana do potraw z ryżu i makaronu. Bazylia tajska ma silniejszy smak i jest używana w takich potrawach jak pad Thai i zielone curry.
• Koktajle: bazylia może być używana do aromatyzowania różnych napojów i koktajli. Na przykład, może być dodana do lemoniady, mojito lub innych koktajli na bazie rumu.
• Desery: bazylia może również być używana w deserach, aby dodać im zaskakujący akcent. Może być połączona z owocami, jak truskawki, w sorbecie lub w galaretkach owocowych.

Bazylia jest najsmaczniejsza, kiedy jest świeża, a jej liście powinny być dodawane do potraw tuż przed podaniem. Wysoka temperatura może zniszczyć delikatny smak i aromat bazylii, dlatego nie jest zalecane długotrwałe gotowanie bazylii.

Potencjalne skutki uboczne i interakcje bazylii

Chociaż bazylia jest ogólnie uważana za bezpieczną do spożycia i jest powszechnie używana jako przyprawa w kuchni na całym świecie, istnieją pewne potencjalne skutki uboczne i interakcje.

• Krwawienie: bazylia jest bogata w witaminę K, która pomaga krwi krzepnąć. Osoby, które przyjmują leki przeciwkrzepliwe powinny być ostrożne przy spożywaniu dużych ilości bazylii, ponieważ może to zakłócić efektywność leku.
• Alergia: choć rzadko, niektóre osoby mogą doświadczyć reakcji alergicznej na bazylie, której objawy mogą obejmować wysypkę skórną, kichanie, kaszel, świąd lub obrzęk. 
• Ciąża i karmienie piersią: bazylia jest bezpieczna do spożycia w ilościach, które są zwykle zawarte w żywności, ale nie jest jasne, czy większe ilości są bezpieczne dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią.
• Interakcja z lekami: bazylia może teoretycznie wpływać na niektóre leki, w tym leki przeciwkrzepliwe, leki na cukrzycę i leki obniżające ciśnienie krwi.
• Zatrucie eugenolem: choć jest to rzadkość, spożycie bardzo dużej ilości bazylii, szczególnie olejku bazyliowego, może prowadzić do zatrucia eugenolem, składnikiem aktywnym bazylii. Objawy mogą obejmować nudności, bóle brzucha, zawroty głowy, szybkie bicie serca, lub nawet utratę świadomości.

Przechowywanie bazylii

Bazylia jest delikatnym ziołem, które traci świeżość i smak bardzo szybko po zebraniu. Aby jak najdłużej utrzymać świeżość bazylii należy wstawić łodygi bazylii do wody, przechowywać ją w lodówce, ususzyć bądź zamrozić.

• Najlepszym sposobem na przechowywanie świeżej bazylii jest traktowanie jej jak świeże kwiaty. Należy obciąć końcówki łodyg i umieścić bazylię w szklance, słoiku bądź wazonie z wodą i postawienie jej z dala od bezpośredniego światła słonecznego. Taki sposób przechowywania może pomóc utrzymać świeżość bazylii przez tydzień lub dłużej.
• Bazylia można przechowywać w lodówce, ale zimno może sprawić, że liście szybko się brązowieją i zgniją. Decydując się na przechowywanie bazylii w lodówce, najlepiej jest najpierw delikatnie owinąć liście w wilgotny ręcznik papierowy, a następnie umieścić je w plastikowym, zamykanym woreczku.
• Bazylia może być suszona do długotrwałego przechowywania. Jednak suszenie może znacznie zmienić smak bazylii.
• Można również zamrozić bazylie. Jednym ze sposobów jest umieszczenie posiekanej bazylii w tackach do lodu, zalanie wodą i zamrożenie. Innym sposobem jest po prostu zamrożenie całościowych liści w workach do zamrażania. Mrożona bazylia będzie jednak miękka po rozmrożeniu i najlepiej nadaje się do gotowania, a nie jako świeży dodatek do sałatek.