Zespół cieśni kanału nadgarstka (zespół cieśni nadgarstka) - czym się charakteryzuje?

Zespół cieśni nadgarstka - objawy

Zespół cieśni kanału nadgarstka jest schorzeniem, które daje charakterystyczne objawy - rzadko można pomylić je z symptomami innych chorób. Wśród nich można wyróżnić: 

• ból nadgarstka, jego drętwienie i mrowienie; 
• oprócz bólu nadgarstka najbardziej charakterystycznym objawem jest drętwienie i mrowienie palców, za których czucie odpowiada nerw pośrodkowy - symptomy te obejmują więc kciuk, palec wskazujący, środkowy i połowę palca serdecznego; 
• odczucie osłabienia siły chwytu - zwłaszcza w obrębie wymienionych powyżej palców; 
• nasilanie się objawów związanych z drętwieniem i mrowieniem w nocy lub po uniesieniu kończyny (symptomy zwykle słabną po opuszczeniu dłoni); 
• powolny zanik mięśni kłębu kciuka, znajdujących się na „poduszeczce”, poniżej tego palca’ 
• występowanie objawu Tinela, czyli parestezji (uczucia kłucia, mrowienia, „rażenia prądem”) po postukaniu nerwu pośrodkowego w obrębie kanału nadgarstka (u nasady dłoni);
• występowanie objawu Phalena (nasilenie objawu parestezji po zgięciu i utrzymaniu w takiej pozycji stawu promieniowo-nadgarstkowego);
• brak precyzji ruchów w dłoni zajętej chorobą, wypadanie z niej przedmiotów, ogólne osłabienie siły chwytu.

Jak więc widać, ból nadgarstka nie jest jedynym objawem zespołu cieśni nadgarstka - zdecydowanie częściej pojawia się mrowienie, drętwienie palców oraz osłabienie zdolności motorycznych danej dłoni. Po zaobserwowaniu objawów zespołu cieśni nadgarstka należy od razu udać się do lekarza w celu przeprowadzenia badań diagnostycznych i - w razie potrzeby - w celu wdrożenia właściwego sposobu leczenia.

Przyczyny zespołu cieśni nadgarstka

Tak jak już wcześniej zostało to wspomniane, zespół cieśni nadgarstka może mieć naprawdę różnorakie przyczyny. Do najpowszechniejszych z nich zalicza się: 

• choroby przebiegające z uciskiem lub uszkodzeniem nerwu pośrodkowego, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa, guzy rozrastające się w obrębie nerwu i inne; 
• uszkodzenia i obrzęki struktur otaczających nerw pośrodkowy powstałe na skutek wykonywania powtarzalnych czynności - mowa tu chociażby o wielogodzinnym użytkowaniu myszki komputerowej lub pisaniu na klawiaturze, graniu w tenisa, ale również obsługiwaniu wibrujących przedmiotów, urządzeń czy maszyn; 
• urazy mechaniczne nadgarstka (najczęściej złamania); 
• schorzenia, w których zaburzona jest funkcja wydzielnicza hormonów wzrostu (akromegalia).

Przyczyny zespołu cieśni nadgarstka najczęściej powiązane są z wykonywaniem konkretnych zawodów - na to schorzenie cierpią więc głównie pracownicy biurowi, zawodowi kierowcy, muzycy, sportowcy, a także personel obsługujący różnego rodzaju sprzęty mechaniczne (przykładowo - w przedsiębiorstwach wytwórczych). Jako profilaktykę zespołu cieśni kanału nadgarstka w przypadku wykonywania takich zawodów wskazuje się przede wszystkim zapewnienie przerw w pracy, prostych ćwiczeń (jak chociażby wykonywanie krążeń dłońmi) oraz - w razie potrzeby - czasowe unieruchomienie stawu z wykorzystaniem miękkiego zaopatrzenia medycznego, takiego jak ortezy lub opaski.

Badanie zespołu cieśni nadgarstka - diagnostyka

Na badanie zespołu cieśni nadgarstka składa się kilka etapów diagnostycznych. Przede wszystkim lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad w celu rozpoznania okoliczności, w jakich pojawia się ból nadgarstka oraz drętwienie palców. Oprócz tego szczegółowo pyta o charakterystyczne objawy zespołu cieśni nadgarstka, a także o ich natężenie i częstotliwość występowania. Badanie zespołu cieśni nadgarstka obejmuje także wykonanie wymienionych powyżej prób (skontrolowanie objawu Tinela oraz objawu Phalena) i manualną kontrolę stanu mięśni dłoni. Dla pewniejszego rozpoznania lekarz może zlecić także wykonanie elektromiografii, badania USG struktur dłoni, a także badanie przewodzenia nerwowego czy tomografii komputerowej.

Leczenie zespołu cieśni nadgarstka

Leczenie zespołu cieśni nadgarstka może przybierać różne formy - dobiera się je w zależności od stanu pacjenta i zaawansowania przypadku, a także od tego, czy objawy pojawiają się w trybie nawracającym, czy może wystąpiły po raz pierwszy. W lżejszych przypadkach stosuje się nieoperacyjne leczenie zespołu cieśni nadgarstka, polegające na ograniczeniu ruchomości stawów, fizjoterapii, neuromobilizacji, a także na podawaniu leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych lub glikokortykosteroidów - w zastrzykach lub doustnie (w zależności od przyczyny ucisku nerwu zdiagnozowanej u konkretnego pacjenta).

Zabieg zespołu cieśni nadgarstka, czyli leczenie operacyjne stosuje się, gdy ucisk na nerw pośrodkowy nie jest możliwy do zniwelowania metodami farmakologicznymi bądź fizjoterapią. Wówczas koniecznym jest przeprowadzenie operacji tradycyjnej lub laparoskopowej - zabieg zespołu cieśni nadgarstka ma wówczas na celu obarczenie nerwu pośrodkowego, czyli - de facto - zniesienie ucisku i przywrócenie mu sprawności. Po takim zabiegu pacjenci wracają do sprawności już po kilku tygodniach ćwiczeń i rehabilitacji.

Zarówno zabiegi zespołu cieśni nadgarstka, jak i leczenie niefarmakologiczne przynoszą naprawdę dobre efekty. Niestety, czasem trzeba je powtarzać, ponieważ istnieją choroby w przebiegu których nacisk na nerw pośrodkowy w kanale nadgarstka wywoływany jest w momentach zaostrzenia schorzenia - także po jego wyleczeniu. Osoby doświadczające zespołu cieśni nadgarstka powinny być więc czujne - warto obserwować swój organizm i reagowana każdy sygnał, jak jest z niego wysyłany.