Zapalenie gardła - przyczyny, objawy i metody leczenia

Przyczyny zapalenia gardła

Zapalenie gardła może być spowodowane różnymi czynnikami. Do najczęstszych przyczyn zapalenia gardła należą: infekcje wirusowe i bakteryjne, alergie, drażnienia, choroba refluksowa lub inne infekcje.

• Wirusowe zapalenie gardła: większość przypadków zapalenia gardła jest spowodowana wirusami, które powodują także inne choroby, takie jak przeziębienie, grypa, mononukleoza, czy wirus Coxsackie.
• Bakteryjne zapalenie gardła: infekcje bakteryjne są drugą najczęstszą przyczyną zapalenia gardła. Najczęściej są one spowodowane przez paciorkowce grupy A, które powodują anginę.
• Alergie: alergie na pyłki, pleśń, sierść zwierząt, czy roztocza mogą prowadzić do zapalenia gardła. W takim przypadku objawy mogą obejmować kichanie, katar i kaszel.
• Drażnienie: suche powietrze, dym tytoniowy, zanieczyszczone powietrze, czy nadmierne użycie głosu (np. krzyk, śpiew) mogą powodować ból i zapalenie gardła.
• Choroba refluksowa: zapalenie gardła może być spowodowane refluksowym zapaleniem przełyku, które powoduje cofanie kwasu żołądkowego do przełyku i gardła, co może prowadzić do podrażnienia i zapalenia.
• Inne infekcje: niektóre infekcje, takie jak HIV lub gruźlica, mogą powodować przewlekłe zapalenie gardła.

Objawy zapalenia gardła

Zapalenie gardła może powodować różne objawy, w zależności od przyczyny stanu zapalnego.

• Ból gardła to najczęstszy objaw, który często nasila się podczas połykania.
• Ból i obrzęk mogą utrudniać połykanie.
• Błona śluzowa gardła może być zaczerwieniona i  podrażniona.
• Migdałki mogą być powiększone, czerwone i czasem pokryte białym lub żółtym nalotem.
• Zwłaszcza w przypadku infekcji bakteryjnej, takiej jak angina, może wystąpić gorączka.
• Wiele infekcji, które powodują ból gardła, może również powodować ból głowy.
• W przypadku infekcji wirusowej lub alergii może wystąpić kaszel.
• Zapalenie gardła może wpływać na struny głosowe, prowadząc do chrypki lub utraty głosu.
• Objawy grypopodobne: takie jak ból ciała, zmęczenie, utrata apetytu.
• Powiększone węzły chłonne wyczuwalne na szyi lub pod żuchwą.

Którykolwiek z powyższych objawów, zwłaszcza jeżeli jest silny i/lub utrzymują się dłużej niż kilka dni, stanowi podstawę do konsultacji medycznej.

Różnice między zapaleniem gardła i anginą

Zapalenie gardła i angina to dwa różne stany, które mogą powodować podobne objawy, takie jak ból gardła, ale mają różne przyczyny. Wszystkie przypadki anginy są zapaleniem gardła, ale nie wszystkie zapalenia gardła to angina. Zapalenie gardła jest ogólnym terminem opisującym stan zapalny gardła, który może mieć wiele przyczyn. Może być spowodowane przez wirusy, takie jak wirusy powodujące przeziębienie lub grypę, bakterie, alergie, a także czynniki środowiskowe, takie jak dym tytoniowy czy suche powietrze. Objawy zapalenia gardła mogą obejmować ból gardła, trudności w połykaniu, zaczerwienienie gardła, chrypkę, kaszel i inne objawy podobne do objawów przeziębienia. Angina natomiast jest konkretnym typem zapalenia gardła, które powodują zarówno wirusy (rynowirusy, koronawirusy, a także wirusy para grypy i wirusy RS) jak i bakterie, zwłaszcza paciorkowce grupy A. Objawy anginy mogą obejmować intensywny ból gardła, powiększone migdałki, gorączkę, biały lub żółty nalot na migdałkach, powiększone węzły chłonne na szyi i niekiedy trudności w połykaniu.

Diagnozowanie zapalenia gardła

Diagnozowanie zapalenia gardła zwykle obejmuje: wywiad medyczny, badanie fizykalne, testy laboratoryjne oraz badanie krwi. Podczas wywiadu medycznego lekarz pyta o objawy, ich czas trwania, oraz o ewentualne wcześniejsze choroby, aby lepiej zrozumieć problem. Badanie fizykalne przeprowadzane w diagnostyce zapalenia gardła obejmuje zazwyczaj oglądanie gardła przy pomocy latarki i lusterka gardłowego, a także dotykanie szyi w celu sprawdzenia powiększenia węzłów chłonnych. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić testy laboratoryjne takie jak wymaz z gardła oraz badanie krwi, aby zidentyfikować przyczynę zapalenia gardła. Wymaz z gardła pozwala na identyfikację obecności paciorkowców grupy A, a badanie krwi pomaga w sprawdzeniu ogólnego stanu zdrowia, funkcji narządów oraz w wykryciu infekcji, takich jak mononukleoza.

Co na bolące gardło?

Leczenie zapalenia gardła zależy przede wszystkim od przyczyny. Podstawowe metody leczenia zapalenia gardła obejmują: sposoby domowe, leki bez recepty, antybiotyki, a także leczenie przyczynowe.

• W przypadku łagodnych przypadków zapalenia gardła leczenie może obejmować odpoczynek, domowe sposoby na ból gardła, np. płukanie gardła ciepłą solanką lub naparami ziołowymi, tabletki do ssania na gardło, oraz unikanie drażniących substancji, takich jak dym tytoniowy.
• Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne takie jak paracetamol lub ibuprofen, mogą pomóc złagodzić ból i obniżyć towarzyszącą stanowi zapalnemu gorączkę.
• Jeśli zapalenie gardła jest spowodowane infekcją bakteryjną, taką jak paciorkowcowe zapalenie gardła, lekarz może przepisać antybiotyki. Jest to ważne, ponieważ nieleczona infekcja paciorkowcowa może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak gorączka reumatyczna.
• Jeśli zapalenie gardła jest spowodowane innymi przyczynami, takimi jak alergia czy refluks żołądkowo-przełykowy, leczenie będzie skierowane na kontrolę tych stanów.