Zakażenie rzeżączką - transmisja bakterii, objawy, leczenie

Objawy rzeżączki - jakie symptomy daje rzeżączka?

Dwoinka rzeżączki, czyli wspomniana wcześniej bakteria wywołująca omawianą chorobę, atakuje głównie obszar genitaliów aktywnej seksualnie osoby. Objawy rzeżączki różnią się wówczas u obu płci i obejmują: 

• u kobiet - ropne upławy z pochwy (do zaobserwowania na bieliźnie), pieczenie w pochwie, ból w dole brzucha, bardziej obfita niż zwykle miesiączka, ból i pieczenie podczas oddawania moczu. Warto tutaj jednak zaznaczyć, że w połowie przypadków zakażenia rzeżączką u kobiet, symptomy choroby nie pojawiają się (rzeżączka ma ona wówczas przebieg bezobjawowy). Objawy rzeżączki u kobiet pojawiają się w ciągu 7 do 14 dni od zakażenia; 
• u mężczyzn - wyciek ropnej wydzieliny z cewki moczowej, ból i pieczenie podczas oddawania moczu, zapalenie żołędzi, tkliwość najądrzy oraz ich obrzęk. Objawy rzeżączki pojawiają się od 2 do nawet 14 dni po zakażeniu.

Jeśli do zakażenia rzeżączką dojdzie u noworodka (poprzez kontakt z zainfekowanym bakteriami dwoinki rzeżączki sromem matki), wówczas istnieje duże prawdopodobieństwo rozwinięcia się u dziecka bardzo groźnego zapalenia spojówek, prowadzącego do częściowej lub całkowitej utraty wzroku. Z tego względu kobiety w ciąży są badane na obecność bakterii wywołujących rzeżączkę, a jeśli badanie wykaże zakażenie - wówczas przeprowadza się u nich wspomniane już we wstępie cesarskie cięcie, by rzeżączka nie doprowadziła do choroby u noworodka.

Zakażeniu rzeżączką mogą ulec nie tylko genitalia. Po niezabezpieczonym seksie analnym może bowiem dojść do rzeżączkowego zapalenia odbytu i odbytnicy (wówczas objawy obejmują śluzowatą wydzielinę z odbytu, świąd i problemy z oddaniem stolca), a także rzeżączkowego zapalenia gardła (symptomy to głównie ból oraz ropna wydzielina na migdałkach i tylnej ścianie gardła). Najgroźniejsze jest jednak zakażenie krwi bakteriami dwoinki rzeżączki, określane jako rozsiane zakażenie rzeżączkowe. Objawia się ono gorączką, bólami stawów oraz charakterystycznymi zmianami skórnymi w postaci nekrotycznych krost z wyraźną obwódką.

Badania na rzeżączkę, czyli jak stawia się diagnozę?

Jeśli zauważymy u siebie wymienione powyżej objawy, wówczas należy bezwzględnie udać się do lekarza. Może być to lekarz pierwszego kontaktu, ginekolog, urolog lub dermatolog (jeśli widoczne są zmiany skórne). Na początku lekarz przeprowadzi wywiad, dotyczący zwłaszcza niezabezpieczonych kontaktów seksualnych - dzięki temu będzie w stanie ocenić ryzyko zakażenia. Następnie zostaną zlecone badania na rzeżączkę: 

• badanie wymazu wydzieliny z cewki moczowej lub szyjki macicy (ewentualnie z gardła lub z odbytu, w przypadku zajęcia chorobą tych struktur); 
• testy wykrywające DNA bakterii dwoinki rzeżączki (to badanie na rzeżączkę zleca się zwykle w bezobjawowym lub skąpoobjawowym przebiegu choroby).

Badania na rzeżączkę są bezbolesne, a ich wyniki są wskazywane stosunkowo szybko. Przy zdiagnozowaniu rzeżączki lekarz powinien zalecić również badania na inne choroby przenoszone drogą płciową, takie jak kiła czy chlamydioza.

Leczenie rzeżączki - usuwanie bakterii z układu moczowo-płciowego

Leczenie rzeżączki, podobnie jak innych bakteryjnych chorób przenoszonych drogą płciową, opiera się przede wszystkim na kuracji antybiotykowej. Leki na rzeżączkę pierwszego rzutu to leki z penicyliną (w wielu przypadkach podawane za pomocą iniekcji - zastrzyków, w celu osiągnięcia szybszego działania). Niestety, czasem okazuje się, że bakterie są uodpornione na penicylinę - wówczas podaje się inne leki na rzeżączkę pod postacią antybiotyków trzeciej generacji. Pomocniczo stosuje się także substancje zwiększające stężenie antybiotyku we krwi (zapobiegające wydalaniu substancji przez nerki).

Bardzo ważnym jest, by leczenie rzeżączki powierzyć specjalistom - niestety, niektórzy pacjenci decydują się na stosowanie domowych sposobów lub maści z apteki, globulek czy innych „leków na rzeżączkę”, które tak naprawdę nie mogą poradzić sobie z namnażaniem bakterii odpowiedzialnych za zakażenie. Nieleczenie rzeżączki może prowadzić do rozsiania choroby, transmisji na inne osoby oraz do poważnych powikłań - dlatego zdecydowanie po odnotowaniu objawów należy udać się po pomoc medyczną.

Profilaktyka rzeżączki - jak uniknąć chorób przenoszonych drogą płciową?

Profilaktyka rzeżączki oraz innych chorób przenoszonych drogą płciową powinna być jednym z najważniejszych tematów edukacji zdrowotnej. Główna zasada, jakiej należy się trzymać, by uniknąć zakażenia rzeżączką, to stosowanie najlepszej możliwej ochrony przed zakażeniami chorobami przenoszonymi drogą płciową, czyli prezerwatywy. Profilaktyka rzeżączki powinna uwzględniać używanie prezerwatywy nie tylko w trakcie seksu pochwowego, ale również analnego i oralnego - jeśli istnieje szansa, że partner lub partnerka mogliby być zakażeni rzeżączką.

Pamiętajmy również, że duża liczba przypadkowych partnerów seksualnych to większa szansa na zakażenie chorobami przenoszonymi drogą płciową (wśród nich najpopularniejsza jest oczywiście omawiana rzeżączka). Warto dbać zarówno o siebie, jak i o partnera, a zakładanie prezerwatywy jest nie tylko sposobem na uniknięcie niechcianej ciąży, ale przede wszystkim wyrazem dbałości o zdrowie intymne.