Zaćma. Czym się objawia i jak ją leczyć?

Czym jest zaćma?

Zaćma, nazywana również kataraktą, to choroba polegająca na zmętnieniu soczewki oka. Zdrowa soczewka jest idealnie przejrzysta, co przekłada się na dobrą jakość widzenia. W wyniku tej choroby jej powierzchnia traci swoją przezierność, a pacjent dotknięty zaćmą gorzej widzi. W wyniku zmętnienia soczewki przepuszcza ona zdecydowanie mniej promieni niż zdrowa, dlatego objawia się to nie tylko rozmazanym obrazem, ale również zdecydowanie słabszym nasyceniem barw i obniżeniem kontrastu. Przyczynia się to do znacznego obniżenia komfortu widzenia.

Objawy zaćmy – na co należy zwrócić szczególną uwagę?

Zaćma bardzo często rozwija się latami, gdyż początkowo nie daje ona jednoznacznych objawów, które mogłyby ją sugerować. Do najczęstszych symptomów katarakty zaliczyć można:

• obniżenie ostrości wzroku,
• przymglone widzenie,
• szybkie męczenie się wzroku,
• trudności w rozróżnieniu kolorów.

Pojawienie się tych objawów może świadczyć, że soczewka oka staje się coraz bardziej mętna. Dokładny przebieg zaćmy zależy głównie od tego, jaki rodzaj tej choroby dotknął narząd wzroku.

Rodzaje zaćmy

Mimo, że zaćma kojarzona jest głównie z procesem starzenia się narządu wzroku, to może ona dotykać także osoby młodsze, a nawet dzieci. Wyróżnia się bowiem kilka rodzajów tej choroby, a najbardziej powszechne z nich to:

• zaćma nabyta/degeneracyjna – nazywana kataraktą starczą, gdyż rozwija się latami, ale dopiero u osób w podeszłym wieku powoduje poważne problemy z widzeniem;
• zaćma wrodzona – jej przyczyną są aberracje chromosomalne lub metaboliczne, wady rozwojowe w obrębie gałki ocznej, a także uwarunkowania genetyczne. Może być również wynikiem chorób wirusowych, które matka przeszła w okresie ciąży;
• zaćma powikłana – pojawia się jako powikłanie po chorobach oczu np. jaskrze lub innych schorzeniach ogólnoustrojowych, takich jak cukrzyca. Może być również wynikiem bardzo dużej wady wzroku.

Bez względu na rodzaj zaćmy wymaga ona zastosowania odpowiedniego leczenia, aby nie dopuścić do jej przykrych konsekwencji, a w szczególności do częściowej lub całkowitej utraty wzroku.

W jaki sposób leczy się zaćmę?

Metoda leczenia zaćmy musi być odpowiednio dopasowana do jej rodzaju. W przypadku katarakty starczej, czyli nabytej, bardzo ważne jest odpowiednio wczesne jej wykrycie. Na takim etapie pacjentom podaje się krople przeciw kataraktowe. Aplikowane są one bezpośrednio na gałkę oczną.

W przypadku, gdy zaćma dotknęła znaczną powierzchnię oka lub jest już w bardziej zaawansowanym stadium, niezbędne jest przeprowadzenie operacji. Polega ona na usunięciu uszkodzonej części oka i zastąpieniu jej sztuczną soczewką. Jeśli pacjent nie chce decydować się na wszczepienie protezy, to może nosić specjalne okulary skupiające lub odpowiednio dopasowane soczewki kontaktowe.

Zaćmę wrodzoną leczy się wyłącznie operacyjnie. Taki zabieg powinien być wykonany jak najwcześniej, aby dziecko mogło prawidłowo się rozwijać. Najczęściej operacja usunięcia uszkodzonej soczewki i zastąpienia jej nową wykonywana jest w pierwszych 8. tygodniach życia. Po zabiegu dziecko musi przejść odpowiednią rehabilitację, która ma na celu zapewnić prawidłowe widzenie. Operacja jest także jedyną metodą stosowaną w przypadku zaćmy powikłanej.

Katarakta to choroba, której nie można całkowicie zapobiec. Jest związana przede wszystkim z procesem starzenia się całego organizmu. Można jednak zmniejszyć ryzyko jej poważnego przebiegu, co mogłoby skutkować utratą wzroku. Warto dbać o swój wzrok unikając wystawiania oczu na silne promieniowanie czy chroniąc je przed szkodliwym światłem emitowanym przez urządzenia elektroniczne. Warto także regularnie badać wzrok, co pozwoli ocenić jego kondycję.