Stan zapalny w organizmie. Jakie badania mogą to potwierdzić?
Chociaż stan zapalny organizmu najczęściej kojarzy się z konkretną chorobą czy infekcją, jest to znacznie szersze pojęcie. Nie zawsze musi dawać wyraźne objawy, co może uśpić czujność. Warto zatem od czasu do czasu wykonać kilka podstawowych badań, które pozwolą na wykrycie ewentualnego stanu zapalnego toczącego się w organizmie.
Stan zapalny stanowi odpowiedź układu immunologicznego na wyeliminowaniu szkodliwego czynnika. Jest rodzajem reakcji obronnej, która polega na unieszkodliwieniu zagrożenia oraz naprawie uszkodzonych tkanek.
Stan zapalny – jakie daje objawy?
Stan zapalny może manifestować się wieloma objawami. Wśród tych najczęściej występujących można wymienić między innymi:
- obrzęk,
- ból,
- zaczerwienienie.
Często dochodzi do pojawienia się symptomów ogólnoustrojowych, np. podwyższenia temperatury ciała, osłabienie, dreszcze, zmęczenie, wzrostu ciśnienia krwi. Nierzadko występują też bóle głowy i bóle mięśniowe.
Jak potwierdzić stan zapalny w organizmie?
Wyróżnia się dwa podstawowe badania laboratoryjne, na podstawie których można rozpoznać obecność stanu zapalnego. Warto jednak podkreślić, że są one w stanie jedynie wskazać na problem, ale nie pomogą zlokalizować zapalenia. W przypadku wyników świadczących o stanie zapalnym koniecznością jest dalsza diagnostyka.
Morfologia krwi
Morfologia krwi to podstawowe badanie, którego wyniki mogą wskazywać na toczący się stan zapalny. Objawia się to najczęściej wzrostem liczby białych krwinek, a niekiedy także wzrostem liczby płytek krwi.
CRP
CRP jest białkiem C reaktywnym produkowanym przez wątrobę – jako odpowiedź na stan zapalny. Im więcej tego białka się wydziela, tym większa produkcja komórek układu odpornościowego. Jeśli więc wynik CRP znacznie odbiega od normy, zmagasz się z poważnym stanem zapalnym.
Przyjmuje się, że optymalna wartość CRP u osób dorosłych nie powinna przekraczać 0,3 mg/Dl.
Należy przy tym podkreślić, że normy wskaźnika CRP różnią się w zależności od wieku. Na wynik badania wpływa też wiele innych czynników, np. przyjmowanie niektórych leków, palenie papierosów. U kobiet w ciąży również stwierdza się podwyższony poziom białka C reaktywnego – jednak w tym przypadku jest to stan całkowicie normalny (o ile wartości nieznacznie odbiegają od normy).
OB
Odczyn Biernackiego (OB) to badanie laboratoryjne, na podstawie którego można określić drogę opadania krwinek czerwonych w krwi. Jeżeli dany odcinek pokonują w krótszym czasie, może to wskazywać na występowanie stanu zapalnego.
Za prawidłową wielkość wskaźnika OB uznaje się 0-20 mm/h (dla osób poniżej 50. roku życia). Na występowanie stanu zapalnego mogą wskazywać wartości powyżej 20 mm/h. Dlaczego? Białka typowe dla stanu zapalnego „zbijają” czerwone krwinki, które stają się cięższe i opadają w dużo krótszym czasie.
Interleukiny 1. i 6.
O ile za pomocą białka C reaktywnego można rozpoznać najłatwiej ostre zapalenie, o tyle w zdiagnozowaniu przewlekłego stanu zapalnego mogą pomóc interleukiny 1. i 6. Są to białka należące do grupy cytokin, które odpowiadają za „komunikację” między komórkami układu odpornościowego. Ich rolą jest inicjowanie i rozwój odpowiedzi zapalnej.
Podwyższony poziom interleukin 1. i 6. może wskazywać na toczące się w organizmie zapalenie – także o charakterze przewlekłym.
TNF-alfa
TNF-alfa, podobnie jak interleukiny, należą do markerów stanów zapalnych – także tych o przewlekłym charakterze. Należy do grupy najlepiej poznanych cytokin, która odpowiada za regulowanie przebiegu reakcji zapalnych. Stan zapalny – czy trzeba go leczyć? Jeśli wyniki badań laboratoryjnych wskażą na występowanie stanu zapalnego, nie można go lekceważyć. Warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, który zleci dalszą diagnostykę.
Pamiętaj! W walce ze stanem zapalnym mogą pomóc niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) oraz steroidowe leki przeciwzapalne. Ważne jest jednak to, aby nie działać wyłącznie objawowo, lecz dotrzeć do przyczyny zapalenia – szczególnie, jeśli stan zapalny ma charakter przewlekły.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
31,99 zł
6,40 zł