Sezonowe warzywa i owoce – dlaczego warto je kupować i jeść?
Każda pora roku w Polsce przynosi ze sobą zmienną pogodę, uzależnione od niej krajobrazy i widoki, ale również… sezonowe warzywa i owoce. Ich bogactwo jest największe wiosną i latem – prawdopodobnie większość osób czeka właśnie na produkty, które pojawiają się na ryneczkach i w sklepach w tym właśnie okresie. Pyszne, aromatyczne pomidory, rzodkiewka, młode marchewki, ale również wszelkiego rodzaju owoce jagodowe i leśne dają pole do kulinarnych popisów, a oprócz tego ich kupowanie i spożywanie to prawdziwa przyjemność. Dlaczego warto się w nie zaopatrywać i co dobrego dla naszego zdrowia mogą zrobić produkty sezonowe?
Zdrowa dieta na bazie sezonowych warzyw i owoców
Zdrowa dieta bezwzględnie powinna opierać się na spożywaniu dużej ilości warzyw i owoców – to fakt, którego w żaden sposób nie da się podważyć. Warto jednak wejść na „wyższy poziom” właściwego odżywiania i zwracać uwagę na uzupełnienie swojego jadłospisu w produkty sezonowe – dlaczego? Istnieje więcej powodów, niż tylko zdrowie:
- Wiosenne i letnie owoce czy warzywa są najsmaczniejsze! W dojrzewających na bieżąco okazach znajduje się najwięcej substancji, odpowiadających za ich wyjątkowy smak i aromat. Nie bez przyczyny pomidory zimą wydają się nam często jałowe i blade, a marchewki szybciej się marszczą i tracą jędrność!
- Owoce i warzywa sezonowe są w sezonie po prostu tańsze. Kupowanie w lecie truskawek, malin czy borówek jest dużo bardziej ekonomiczne, niż kupowanie pomarańczy, bananów czy mandarynek. Po prostu – zbiory sezonowych owoców cytrusowych przypadają na inny moment. Oprócz tego kupując letnie warzywa i owoce, dojrzewające w ciepłych porach roku w Polsce, wspiera się rodzimych przedsiębiorców, ponieważ produkty sezonowe nie są wówczas importowane zza granicy.
- Warzywa i owoce sezonowe warto kupować „na zapas”. Zarówno zioła, takie jak pietruszka czy mięta, jak i inne produkty – truskawki, maliny, jagody, marchew, brokuły, kalafior – doskonale utrzymują swoje wartości odżywcze po zamrożeniu. Aby zimą móc cieszyć się smakiem słonecznych pomidorów, pierogów z jagodami bądź świeżym koktajlem z truskawkami albo zupą jarzynową, warto zamrozić ulubione warzywa i owoce sezonowe.
- Dzięki dojrzewaniu w intensywnych promieniach słońca, w owocach i warzywach sezonowych zachodzi dużo większa koncentracja witamin i minerałów – są nie tylko smaczniejsze, ale również… zdrowsze!
Letnie owoce i ich właściwości
Najpopularniejsze owoce sezonowe, pojawiające się dopiero latem, to owoce jagodowe – czyli truskawki, borówki, maliny, jeżyny i wiele innych. Ale nie tylko! Wśród nich można znaleźć również nektarynki, brzoskwinie czy soczyste, słodkie arbuzy. Jakie są właściwości tych letnich owoców?
- Owoce jagodowe – maliny, borówki, jagody, truskawki, porzeczki, jeżyny, żurawina i inne – to prawdziwe bogactwo witamin, a w tym A, C i tych z grupy B (wpływające m.in. na polepszenie mechanizmów odporności czy na dobrą kondycję narządu wzroku). Są również źródłem antyoksydantów, czyli substancji, które wspierają pracę komórek i niszczą wolne rodniki oraz błonnika, pozytywnie wpływającego na funkcjonowanie układu pokarmowego.
- Owoce pestkowe – śliwki, brzoskwinie, nektarynki i inne – podobnie jak owoce jagodowe, są pełne witamin i minerałów. Zawierają również kwas foliowy, który jest niezbędny w ludzkim organizmie do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Dodatkowo letnie owoce pestkowe zapobiegają zaparciom, a nektarynki i brzoskwinie są pełne cennego beta-karotenu.
- Arbuz, czyli owoc z rodziny dyniowatych, którego po prostu nie można pominąć. W ponad 90% składa się z wody, jest bardzo niskokaloryczny, a więc doskonale nada się do uzupełnienia diety osób będących na diecie. Ma również właściwości moczopędne, więc będzie pozytywnie wpływał na funkcjonowanie organizmu pacjentów cierpiących z powodu chorób nerek.
Letnie warzywa i ich właściwości
Warzywa sezonowe, dojrzewające wiosną i latem, doskonale nadają się zarówno do chrupania na surowo, jak i pieczenia, gotowania czy smażenia. Oprócz tego często stanowią podstawę surówek, a także zup warzywnych. Jakimi właściwościami zdrowotnymi charakteryzują się ich poszczególne grupy?
- Warzywa korzeniowe – marchew, pietruszka, buraki – są pożywne i bogate w witaminy (m.in. w witaminy A i C), a dodatkowo na długo po posiłku zapewniają uczucie sytości, przy jednocześnie niskiej kaloryce. Są ponadto bogate w błonnik pokarmowy i da się je przygotować na wiele różnych sposobów.
- Warzywa liściowe – szpinak, rukola, liście buraków, roszpunka, pietruszka naciowa – wykazują dużą zawartość żelaza, niezbędnego dla prawidłowego przebiegu procesów krwiotwórczych. Oprócz tego są pełne witaminy C (zwłaszcza pietruszka), oraz minerałów: wapnia, fosforu, potasu.
- Warzywa psiankowate – pomidory, papryka, ziemniaki – są bogate w witaminę C, likopen (papryka i pomidory) wykazujący działanie antyoksydacyjne. Psiankowate są również doskonałym źródłem potasu, który pomaga uregulować ciśnienie krwi – do diety powinny włączyć je więc osoby, które mają problem z utrzymaniem prawidłowego ciśnienia.
- Warzywa dyniowate – dynia, cukinia, ogórek – pojawiają się co prawda pod koniec lata, natomiast również stanowią smaczny i pożywny składnik zdrowej diety. Są sycące, a jednocześnie niskokaloryczne. Dynia to źródło beta-karotenu, a ogórki i cukinia – potasu.
- Warzywa strączkowe – bób, fasolka szparagowa, groszek cukrowy – będące doskonałym źródłem błonnika pokarmowego, pomagającego utrzymać prawidłową masę ciała oraz białka roślinnego. Z tego względu letnie warzywa strączkowe powinny znaleźć się w diecie wegan i wegetarian.
Moc składników odżywczych, witamin i minerałów znajdujących się w sezonowych warzywach i owocach sprawia, że warto wzbogacić nimi dietę – nie tylko ze względu na ich pyszny smak, ale również na dobroczynny wpływ na nasze zdrowie.
mgr farm. Izabela Kurowska
Przedmiotem jej zainteresowań od zawsze było zdrowie - ukończyła więc studia farmaceutyczne na Wydziale Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz studia podyplomowe w zakresie dietetyki w Szkole Biznesu i Nauk o Zdrowiu. Jej wykształcenie, a także poczucie misji w niesieniu pomocy ludziom, zaowocowały praktycznym, wieloletnim doświadczeniem w pracy z pacjentami aptek oraz z osobami zmagającymi się z problemami zdrowotnymi, wynikającymi z takich schorzeń jak nadwaga czy otyłość. Swoją postawą – w pracy i poza nią – promuje holistyczne podejście do zdrowego stylu życia, obejmującego zarówno właściwe żywienie, jak i aktywność fizyczną.
W Aptece Melissa pełni między innymi funkcję eksperta w Strefie Wiedzy, dzieląc się swoimi wskazówkami i spostrzeżeniami w przystępny sposób, w ramach artykułów poradnikowych. Prywatnie jest mamą dwójki dzieci, w których na co dzień stara się zaszczepić pasję do zdrowego stylu życia. Sama w wolnym czasie biega i ćwiczy z kettlebell, a dodatkowo rozwija swoją kolejną pasję, związaną z kosmetologią – a mianowicie pasję do naturalnej pielęgnacji twarzy i ciała.