Przeziębienie w czasie ciąży

W czasie ciąży nie bagatelizuj choroby! 

Przede wszystkim należy pamiętać, że jakakolwiek infekcja w czasie ciąży powinna być traktowana poważnie i nie należy jej bagatelizować a tym bardziej „przechodzić”. Ale z drugiej strony nie należy się też bardzo denerwować, bo stres również może zaszkodzić dziecku. Należy zwolnić, odpocząć, poleżeć w łóżku i wygrzać infekcje. No i dobrze skonsultować się z lekarzem. Jeżeli infekcja ma charakter łagodny a jej przebieg jest delikatny nie ma potrzeby natychmiastowej wizyty lekarza. Na początek można a nawet należy zastosować domowe, naturalne sposoby na walkę z przeziębieniem, czyli: herbata z cytryną, domowy sok malinowy, miód, imbir czy syrop z czosnku i cebuli. Jeżeli natomiast pomimo odpoczynku, wygrzania i wyleżenia infekcji oraz mimo zastosowania naturalnych metod objawy choroby nie ustępują a dodatkowo nasilają się należy udać się do lekarza. Wówczas lekarz zbada pacjentkę i zaleci jej skuteczne i bezpieczne dla dziecka leki.

Leki na przeziębienie podczas ciąży

Jeżeli kobieta w ciąży ma gorączkę, szczególnie wysoką, powinna ją obniżyć poprzez zastosowanie odpowiednich, bezpiecznych dla dziecka leków przeciwgorączkowych. Do najpopularniejszych należą:

Paracetamol

Do leków bezpiecznych do stosowania w czasie ciąży należą leki zawierające paracetamol. Wg dostępnych badań, uznaje się, że paracetamol w dawkach terapeutycznych i przy krótkotrwałym stosowaniu jest bezpieczny w we wszystkich trzech trymestrach ciąży i jest preferowanym lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym w czasie ciąży. Dotychczas nie zaobserwowano szkodliwego wpływu stosowanego w czasie ciąży paracetamolu na dziecko. Dostępne są wyniki badań, które wskazują, że długotrwałe (>28 dni) stosowanie paracetamolu w ciąży zwiększa ryzyko występowania ADHD (Zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi). Dlatego też, pomimo, że paracetamol uznawany jest za bezpieczny do stosowania w czasie ciąży, należy stosować go ostrożnie, doraźnie i krótkotrwale. 

Ibuprofen

Na rynku dostępne są liczne leki zawierające ibuprofen. Wykazuje on działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Natomiast jeżeli chodzi o jego stosowanie w czasie ciąży to może być on przyjmowany przez kobiety w ciąży jedynie w II trymestrze ciąży w dawce do 600 mg/dobę. Ibuprofenu nie należy przyjmować w I trymestrze ciąży, ponieważ ibuprofen i inne Niesteroidowe Leki Przeciwzapalne (NLPZ) mogą zaburzać proces implantacji, zwiększać ryzyko poronienia oraz mogą wykazywać zwiększone działanie teratogenne. Ponadto Ibuprefenu i innych NLPZ nie należy przyjmować w III trymestrze ze względu na zwiększone ryzyko przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego – przewodu Bottala, zmniejszanie ilości płynu owodniowego oraz zwiększone ryzyko wydłużenia czasu trwania porodu. 

Kwas acetylosalicylowy

W czasie ciąży należy unikać stosowania kwasu acetylosalicylowego w dawkach przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Dotychczas opublikowano wyniki badań, które wskazują, że kwas acetylosalicylowy może zwiększać ryzyko wytrzewiania wrodzonego, zwiększać ryzyko krwawień oraz zwiększać ryzyko wad serca i rozszczepu podniebienia. Ponadto kwas acetylosalicylowy może wydłużać czas porodu i tak jak ibuprofen, może zwiększać ryzyko przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego – przewodu Bottala. Co więcej stosowanie dużych dawek kwasu acetylosalicylowgo może wiązać się z większą śmiertelnością okołoporodową oraz wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu dziecka. Warto jednak zaznaczyć, że kwas acetylosalicylowy przyjmowany w małych dawkach (50-150 mg/dobę) jest bezpieczny i może być przyjmowany przez cały okres ciąży. 

Metamizol

W czasie ciąży, ze względu na brak dokładnych danych, należy unikać przyjmowania leków zawierających metamizol. Dotychczasowe publikacje i doniesienia naukowe sugerują, że stosowanie metamizolu w czasie ciąży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem występowaniem guza Wilmsa u dzieci (złośliwego nowotworu nerki u dzieci) oraz ze zwiększonym ryzykiem przedwczesnego zamknięcia przewodu tętniczego - przewodu Bottala.

Ból gardła

W przypadku bólu gardła przyszła mama można zastosować leki działające miejscowo w postaci tabletek lub pastylek do ssania lub aerozoli do stosowania do jamy ustnej. Do bezpiecznych do stosowania w czasie ciąży należą leki zawierające między innymi beznydaminę. Substancja te działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo a także antyseptycznie, przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Jest dostępna w postaci aerozoli do stosowania w jamie ustnej. Ponadto w czasie ciąży można również bezpiecznie stosować tabletki lub pastylki do ssania zawierające np. Liść szałwii, Porost islandzki czy Propolis.

Katar

W przypadku kataru w czasie ciąży należy bardzo często i dokładnie płukać nos solą fizjologiczną lub roztworem soli morskiej. Ponadto przyszła mama może stosować inhalacje z rumianku, mięty, szałwii czy lawendy lub posmarować okolice nosa maścią majrankową. W przypadku bardzo uciążliwego kataru i zapchanego nosa przyszła mama może doraźnie! zastosować leki zmniejszające obrzęk nosa i ilość wydzieliny zawierające oksymetazolinę lub ksylometazolinę. W czasie ciąży należy unikać stosowania leków zawierających w swoim składzie np. Pseudoefedrynę. 

Kaszel

W przypadku kaszlu przyszła mama może stosować syropy zawierające surowce roślinne np.: prawoślazowy lub syrop z babki lancetowatej. Ponadto, najlepiej po konsultacji z lekarzem, kobieta w ciąży może doraźnie! przyjmować leki zawierające przeciwkaszlowy Dekstrometorfan czy działającą sekretolitycznie Acetylocysteinę. Dekstrometorfan wykazuje działanie przeciwkaszlowe i dotychczas nie wykazano szkodliwego jego wpływu na rozwój dziecka w czasie ciąży. Niemniej jednak warto zachować umiar i stosować go tylko wtedy, kiedy zaleci go lekarz. Acetylocysteina działa sekretolitycznie i sekretomotorycznie i często jest zalecana w przypadku kaszlu. Acetylocysteina, w badaniach na zwierzętach, nie wykazuje działania embriotoksycznego ani teratogennego i stosowanie jej u kobiet w ciąży jest bezpieczne po konsultacji z lekarzem. 

Podsumowując, przeziębienie, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, bardzo często dotyka kobiety w ciąży. Ważne, aby w tym szczególnym dla siebie i dziecka okresie, przyszłe mamy nie lekceważyły objawów przeziębienia i jeśli to możliwe zwolniły tempo życia i odpoczęły. W przypadku przeziębienia przyszłe mamy mogą stosować naturalne, domowe, babcine metody na walkę z objawami choroby i doraźnie mogą przyjmować niektóre leki. Warto jednak pamiętać, aby stosowanie jakiegokolwiek leku w czasie ciąży było ograniczone do minimum i tylko po konsultacji z lekarzem lub farmaceutom.

Literatura:

1. Barndlistuen R.E., Ystrom E., Nulman I., Koren G., Nordeng H. Prenatal paracetamol exposure and child neurodevelopment: a sibling-controlled cohort study. Int J Epidemiol. 2013 Dec;42(6):1702-13. doi: 10.1093/ije/dyt183.

2. Frieske K., Morike K., Neumann G., Windorfer A., Leki w ciąży i laktacji, MedPharm Polska, 2014

3. Gerald G Briggs, Drugs in Pregnancy and Lactation, Lippincott Williams and Wilkins, 2014

4. Gerald G Briggs, Drugs in Pregnancy and Lactation, Lippincott Williams and Wilkins, 2017

5. James AH, Brancazio LR, Price T. Aspirin and reproductive outcomes. Obstet Gynecol Surv 2008;63(1):49-57. 

6. Koren G, Florescu A, Costei AM, Boskovic R, Moretti ME. Nonsteroidal antiinflammatory drugs during third trimester and the risk of premature closure of the ductus arteriosus: a meta-analysis. Ann Pharmacother 2006;40(5):824-829.

7. Rebordosa C, Kogevinas M, Bech BH, Srensen HT, Olsen J. Use of acetaminophen during pregnancy and risk of adverse pregnancy outcomes. Int J Epidemiol 2009;38(3);706-714 doi: 10.1093/ije/dyp151. Epub 2009 Mar 30. 

8. Richard K. Miller, Paul W. J. Peters, Christof Schaefer,Drugs During Pregnancy and Lactation - Treatment Options and Risk Assessment, Academic Press Inc, 2014

9. Szałek E., Grześkowiak E., Bezpieczeństwo farmakoterapii w okresie ciąży. Farmacja współczesna, 2008, 1, 109-115, 

10. Wencka B. Leki stosowane w ciąży, TERAPIA, nr 5 z. 2 (257) maj 2011, s 73-81, 6.