Program lekowy leczenia łuszczycy 2023
Łuszczyca to przewlekła choroba skóry, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Szacuje się, że w samej Polsce cierpli na nią 3% populacji. Chociaż nie zagraża ona życiu, może powodować znaczne dyskomforty fizyczne i emocjonalne, wpływając na jakość życia pacjentów. Przyczyny łuszczycy są złożone i obejmują czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe. W ciągu ostatnich lat medycyna poczyniła ogromne postępy w zakresie zrozumienia mechanizmów powstawania łuszczycy, co przyczyniło się do opracowania nowych i bardziej skutecznych metod leczenia. Dostępne są coraz nowsze strategie terapeutyczne, którymi objętych jest coraz większe grono pacjentów. Z okazji obchodzonego 29 października Światowego Dnia Chorych Na Łuszczycę, warto zaprezentować szerzej wprowadzone 1 marca 2023 roku zmiany do Programu leczenia umiarkowanej i ciężkiej postaci łuszczycy plackowatej.
Początki programu lekowego leczenia łuszczycy
Program lekowy B.47 jest finansowany od stycznia 2013 r. Początkowo nosił nazwę „Leczenie ciężkiej postaci łuszczycy plackowatej (ICD-10 L40.0)” i był skierowany włączanie dla dorosłych pacjentów z ciężką postacią łuszczycy plackowatej. Pierwszym lekiem rozliczanym w programie od jego początku był ustekinumab. W lipca 2013 r. do programu B.47 włączono adalimumab, a w listopadzie 2014 r. etanercept. Etanercept wszedł do refundacji w leczeniu ciężkiej łuszczycy zarówno u dorosłych, jak i u dzieci w wieku 6 lat i powyżej. Od lipca 2015 r. nazwa programu B.47 zmieniła się na „Leczenie umiarkowanej i ciężkiej postaci łuszczycy plackowatej (ICD-10 L40.0)”, jednak refundacja w leczeniu łuszczycy umiarkowanej dotyczyła tylko nowo włączonej do programu substancji – infliksymabu.
Zmiany w programie lekowym B.47
Program lekowy B.47. „Leczenie umiarkowanej i ciężkiej postaci łuszczycy plackowatej (ICD-10 L40.0)” charakteryzuje się dużą dynamiką i mnogością zmian. Na przestrzeni lat ewoluował zarówno w zakresie dostępnych leków, jak i populacji objętej leczeniem. Ostatnie, wprowadzone w dniu 1 marca 2023 roku zmiany nie tylko rozszerzyły ofertę stosowanych w programie leków, ale także obniżyły wiek dzieci objętych leczeniem biologicznym oraz zniosły ograniczenia czasowe uczestnictwa w programie lekowym leczenia łuszczycy.
Leki na łuszczycę
Pierwsza zmiana w programie leczenia łuszczycy to rozszerzenie oferty leków. Do stosowanych dotychczas leków (adalimumab, etanercept, infliksymab, iksekizumab, sekukinumab, ustekinumab, ryzankizumab, guselkumab, certolizumab pegol, tyldrakizumab) włączono bimekizumab.
Dla kogo biologiczne leczenie łuszczycy?
Jednym z podstawowych kryteriów uczestnictwa w programie lekowym leczenia łuszczycy jest kryterium wiekowe. W programie uczestniczyć mogą zarówno dorośli jak i dzieci od 4. roku życia. Dla maluchów w wieku 4 lata i powyżej stosowana jest terapia adalimumabem, natomiast 6-latkowie i starsze dzieci kwalifikowane są do terapii etanerceptem, ustekinumabem, iksekizumabem i sekukinumabem.
W programie udział biorą pacjenci z umiarkowaną lub ciężką postacią łuszczycy plackowatej, którzy:
- przestali reagować na leczenie lub mają przeciwwskazania, lub nie tolerują innych metod leczenia ogólnego;
- u których ocena nasilenia procesu łuszczycowego (PASI/DLQI/BSA )jest większa niż 10;
- u których nie uzyskano poprawy po leczeniu z zastosowaniem co najmniej dwóch różnych klasycznych metod ogólnych, a w przypadku pacjentów od 4 do 18 roku życia po nieskuteczności leczenia miejscowego lub ogólnego;
- u których występują przeciwwskazania do zastosowania metod terapii ogólnej;
- pacjenci, uprzednio leczeni poszczególnymi substancjami czynnymi ujętymi w programie lekowym w ramach hospitalizacji według jednorodnych grup pacjentów (JGP) pod warunkiem, że przed rozpoczęciem terapii spełniali kryteria włączenia do programu oraz nie spełnili kryteriów zakończenia udziału w programie.
Pomimo niespełnienia części powyższych kryteriów w programie mogą wziąć pacjenci, u których zmiany łuszczycowe zajmują miejsca szczególne, takie jak: skóra owłosiona głowy lub twarzy, okolic narządów płciowych, rąk, stóp lub paznokci. Leczenie musi być zgodne z aktualnie obowiązującymi rekomendacjami oraz wiedzą medyczną, a decyzję o zakwalifikowaniu do leczenia biologicznego podejmuje Zespół Koordynacyjny do Spraw Leczenia Biologicznego w Łuszczycy Plackowatej.
Jak długo trwa program leczenia biologicznego łuszczycy na NFZ?
W myśl zmian z dnia 1 marca 2023 roku długość leczenia łuszczycy w ramach programu lekowego nie będzie ograniczana administracyjnie. Leczenie potrwa do czasu podjęcia przez lekarza prowadzącego decyzji o wyłączeniu pacjenta z programu. W przypadku istotnej czasowej przerwy w leczeniu daną substancją czynną schemat monitorowania ulegnie modyfikacji z uwzględnieniem okresu przerwy w podawaniu leku. Do programu może być ponownie włączony pacjent, u którego zaprzestano podawania leku z powodu wystąpienia działań niepożądanych, które ustąpiły po odstawieniu leku oraz pacjent, u którego z przyczyn niemedycznych lub z powodu ciąży odstawiono leczenie, a następnie doszło do zaostrzenia choroby (PASI>10) i nie ma u niego medycznych przeciwwskazań do stosowanego leczenia.
Łuszczyca skóry – zasady pielęgnacji
Skóra z łuszczycą jest bardziej podatna na podrażnienia, sucha i często swędzi, dlatego zarówno podczas leczenia, jak i w czasie remisji choroby wymaga ona specjalistycznej pielęgnacji. Szampony na łuszczycę, płyny i spray’e pomogą zredukować zmiany na owłosionej skórze głowy oraz zmniejszą towarzyszący im świąd, natomiast aplikowane na skórę emolienty oraz bogate w nawilżające i natłuszcające składniki kosmetyki do kąpieli stworzą na powierzchni skóry barierę ochronną, która zapobiegnie utracie wody i ochroni skórę przed drażniącymi czynnikami zewnętrznymi.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.