Podagrycznik – właściwości zdrowotne. Czym jest i jakie jest jego zastosowanie?
Choć podagrycznik pospolity przez rolników jest uznawany za chwast, jest on chętnie stosowany w ramach fitoterapii. Dowiedz się, jakie są jego właściwości zdrowotne oraz zastosowanie tej powszechnie występującej rośliny i jak duży potencjał się w niej kryje!
Jak wygląda podagrycznik?
Podagrycznik pospolity (Aegopodium podagraria L.), nazywany również diabelską stopką, jest rośliną z rodziny selerowatych, którą zapewne zdarzyło Ci się zobaczyć niejeden raz. Jest ona bardzo rozpowszechniona i obecna niemal we wszystkich zakątkach Europy, z wyłączeniem bardzo zimnej północy i gorącego południa, a także w Azji. Można ją często spotkać przy drogach, w nieskoszonych zaroślach, a nawet rowach czy wysypiskach śmieci.
Jak rozpoznać tę roślinę? Jest ona dość podobna do barszczu zwyczajnego, świerząbka korzennego oraz dzięgla leśnego. Wyróżnia ją to, że:
- ma nagie lub skąpo owłosione i puste łodygi, których wysokość sięga ok. 50-100 cm,
- przekrój łodyg jest trójkątny,
- liście rośliny również nie są owłosione i przylegają do łodygi w postaci trójlistnych zbiorów,
- jej kwiaty są drobne oraz białe lub jasnoróżowe, tworzą się z nich bardzo charakterystyczne, duże „baldachimy”,
- owoce rozpadają się łatwo na dwie rozłupki o brunatnej barwie, z jaśniejszymi żebrami.
Co zawiera podagrycznik pospolity?
Pomimo że obecnie podagrycznik pospolity jest bardzo często uważany za chwast i zwalczany, jest bogatym źródłem cennych substancji odżywczych! Znajdują się w nim m.in.:
- olejki eteryczne,
- witamina C w dużych ilościach,
- karoten,
- flawonoidy i inne przeciwutleniacze,
- cholina,
- glikozydy flawonoidowe,
- cholina,
- minerały, takie jak miedź, żelazo, cynk, potas, magnez, wapń, mangan czy bor.
Właśnie z uwagi na to bogactwo cennych składników podagrycznik od wieków był wykorzystywany w medycynie naturalnej.
Do czego był wykorzystywany podagrycznik pospolity?
Podagrycznik pospolity był bardzo często wykorzystywany przede wszystkim do leczenia podagry, czyli dny moczanowej. Stąd też wzięła się jego nazwa. Mówi się, że mogli go wykorzystywać już Neandertalczycy, aby łagodzić ból oraz deformację stawów. Zachowały się liczne pisma potwierdzające stosowanie tej rośliny przez średniowiecznych mnichów – i to nie tylko do przygotowywania leków roślinnych, ale także warzywo i przyprawa do dań.
Popularność w fitoterapii podagrycznik zyskał dopiero na przełomie XIX i XX wieku. Przyczynił się do tego Johann Kunzle – znany zielarz i ksiądz. To on zaczął stosować tę roślinę w terapii wspomnianej już podagry, ale także dysfunkcji stawów czy przy żylakach. Dziś jest on chętnie stosowany w ramach fitoterapii.
Jakie właściwości zdrowotne ma podagrycznik pospolity?
- Z uwagi na to, jakie zawiera substancje, podagrycznik może być wsparciem m.in. przy:
- chorobach reumatycznych, bólach stawów oraz nerwu kulszowego,
- dnie moczanowej,
- chorobach układu pokarmowego – np. związanych z zaburzeniami pracy jelit,
- chorobach układu moczowego, np. przy kamicy nerkowej czy zapaleniu pęcherza,
- detoksie organizmu i wspomaganiu pracy wątroby, • infekcjach bakteryjnych lub grzybiczych,
- gojeniu się różnego rodzaju ran,
- leczeniu hemoroidów,
- przygotowywaniu środków pomagających łagodzić trądzik.
Sięga się po niego również z myślą o uspokojeniu i wyciszeniu. Mówi się także o tym, że może wspierać profilaktykę nowotworową, choć nie ma jeszcze dowodów, które by to w pełni potwierdzały.
Warto też wspomnieć, że podagrycznik pospolity można spożywać – ma korzenny smak i marchewkowy zapach. Z suszonego ziela przygotowuje się więc przyprawę, a świeże pędy mogą być ciekawym dodatkiem do sałatki lub zupy. W „menu” jest także sok z podagrycznika.
Czy warto samodzielnie zbierać podagrycznik pospolity?
Podagrycznik jest bardzo rozpowszechnioną rośliną, więc można się zastanawiać nad jej zbieraniem. Warto jednak pamiętać, że do pewnego stopnia przypomina ona wizualnie np. trujący barszcz Sosnowskiego, a także inne rośliny. Dlatego przed wyruszeniem na zbiory warto się dobrze zapoznać z jego budową, aby nie popełnić błędu. Dobrze jest też wybrać miejsce do zbierania podagrycznika, które jest położone np. z dala od dróg o dużym natężeniu ruchu – wiąże się ono z zanieczyszczeniem przyrody.
Jeśli nie chcesz samodzielnie zbierać podagrycznika, w aptece możesz znaleźć różnego rodzaju preparaty, które zawierają wyciąg z tej rośliny.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.