Pielęgnacja i mobilizacja blizny po nacięciu krocza i cięciu cesarskim w praktyce

Pielęgnacja rany po nacięciu krocza

Nacięcie krocza to zabieg medyczny wykonywany podczas porodu naturalnego, który ma za zadanie ułatwić dziecku wydostanie się z kanału rodnego. Stosuje się go wówczas, gdy zaistnieją specjalne wskazania - zagrożone jest zdrowie lub życie matki czy dziecka. Położna lub lekarz nacinają krocze zwykle w trakcie skurczu, co sprawia, że nie powinno być to odczuwalne dla pacjentki. Po porodzie następuje szycie naciętego (lub pękniętego) krocza (ten zabieg z kolei powinien być przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym).

Rana po nacięciu krocza goi się u różnych kobiet w różnym tempie - zależy to oczywiście od jej wielkości, ale również zaopatrzenia chirurgicznego oraz od sposobu dbania o to miejsce podczas połogu. Zwykle do końca tego okresu - czyli do 6 tygodni po porodzie - krocze powinno być już całkowicie wygojone, a tkanki - zrośnięte. Szwy zakładane po nacięciu najczęściej są szwami rozpuszczalnymi i już po maksymalnie 3 tygodniach nie powinno być po nich śladu.

Pielęgnacja rany po nacięciu krocza, dzięki której pacjentka działa na rzecz szybszego wygojenia miejsca pęknięcia lub nacięcia oraz zapobiegania infekcjom, powinna obejmować:

• podmywanie się po każdej wizycie w toalecie, z wykorzystaniem łagodnych produktów do higieny intymnej lub płynów antybakteryjnych dostępnych w aptekach;
• osuszanie miejsc intymnych - po kąpieli lub po samym podmyciu - jednorazowymi ręcznikami papierowymi, na których nie gromadzą się i nie namnażają bakterie;
• tak zwane „wietrzenie krocza”, czyli - w miarę możliwości - chodzenie po domu bez bielizny lub odpoczywanie bez niej w pozycji leżącej. W momencie, gdy niezbędne jest noszenie bielizny poporodowej, należy wybierać taką, która będzie zapewniać odpowiednią cyrkulację powietrza;
• Powstrzymanie się od stosowania wszelkiego rodzaju gąbek lub myjek - zarówno w trakcie podmywania, jak i kąpieli - ze względu na gromadzące się w tych akcesoriach bakterie.

Po porodzie położne lub lekarz powinny szczegółowo opisać pacjentce zalecenia dotyczące pielęgnacji rany po nacięciu krocza. Oprócz tego kobietę - już w domu, w trakcie połogu - odwiedzać będzie położna, która skontroluje nie tylko stan maluszka, ale również rany poporodowej.

Pielęgnacja rany po CC (cięciu cesarskim)

Cięcie cesarskie jest poważną operacją, która - podobnie jak nacięcie krocza - powinna być wykonywana z wyraźnych wskazań medycznych. W trakcie zabiegu przecięte zostają kolejne warstwy tkanek, a po urodzeniu dziecka zszywa się je za pomocą szwów nierozpuszczalnych. Zazwyczaj cięcie cesarskie wykonuje się w linii bikini, nad wzgórkiem łonowym, znacznie poniżej pępka - właściwa pielęgnacja rany po CC oraz późniejsza mobilizacja blizny po cięciu cesarskim zapewniają jej mniejszą widoczność i elastyczność.

Pielęgnacja rany po CC różni się nieco od pielęgnacji rany po nacięciu krocza, jednak pacjentka powinna trzymać się bezwzględnie kilku najważniejszych zasad:

• ranę trzeba utrzymywać w czystości i suchości - nie należy dopuszczać do jej rozmoczenia czy zabrudzenia. Podczas kąpieli powinno się myć miejsce cięcia za pomocą ręki (nigdy gąbki czy myjki), z wykorzystaniem łagodnego płynu czy żelu pod prysznic, który wcześniej był już używany przez daną pacjentkę;
• ranę po CC należy osuszać po myciu ręcznikiem papierowym, przykładając go miejsce po miejscu, bez pocierania;
• przez 3 lub 4 tygodnie nie należy golić wzgórka łonowego w okolicach, w których nastąpiło cięcie;
• ranę warto dezynfekować 3-4 razy dziennie, najlepiej z wykorzystaniem środka do dezynfekcji w formule sprayu, by nie mieć kontaktu z samą raną;
• po skorzystaniu z toalety (zwłaszcza publicznej) należy dokładnie myć ręce, by nie przenieść na nich bakterii w okolice rany;
• nosząc bieliznę połogową należy zadbać o to, by majtki kończyły się w okolicach pępka i nie uciskały samej rany (na rynku dostępne są specjalne majtki siateczkowe).

Pielęgnacja rany po CC powinna również uwzględniać jej jak najczęstsze wietrzenie. Nie należy stosować ani w połogu, ani później pasów poporodowych, które zdecydowanie negatywnie wpływają zarówno na gojenie się rany, jak i na późniejszą kondycję mięśni dna miednicy.

Mobilizacja blizny po nacięciu krocza

Blizna po nacięciu krocza powinna się wytworzyć już po około 6 tygodniu od porodu - czyli do końca połogu. Po kontroli lekarskiej (jeśli lekarz nie stwierdzi inaczej) można zacząć już rehabilitację blizny po nacięciu krocza. Na początku pacjentka powinna wybrać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego, który oceni bliznę, jej mobilność oraz jej wpływ na kondycję dna miednicy. Ponadto taki specjalista podchodzi do kwestii mobilizacji po nacięciu krocza holistycznie - powinien więc nie tylko samodzielnie wykonywać określone ćwiczenia (w trakcie spotkań z pacjentką), ale również zalecić mobilizację blizny po nacięciu krocza w domu.

Najczęściej domowa rehabilitacja blizny po nacięciu krocza obejmuje jej delikatne uciskanie i rozciąganie. Wystarczy jednym palcem wyczuć bliznę, a następnie - punkt po punkcie - uciskać ją palcem na całej długości. Następnie - znów punkt po punkcie - można przykładać palec do konkretnego miejsca na bliźnie i rozciągać ją delikatnie w prawo, w lewo, w górę i w dół. To wszystko sprawi, że sama blizna będzie bardziej płaska i bardziej elastyczna, dzięki czemu nie zaburzy w przyszłości czynności mięśni dna miednicy i nie będzie wywoływała dolegliwości bólowych podczas stosunku.

Mobilizacja blizny po cięciu cesarskim

Blizna po cięciu cesarskim to wyjątkowa blizna, która biegnie nie tylko nad wzgórkiem łonowym, ale również w głąb ciała. Tworzy się bowiem na tych warstwach tkanek, które w trakcie operacji zostały przecięte, czyli na skórze, w tkance podskórnej, na powięzi między mięśniami brzucha oraz na macicy. Mobilizacja blizny po CC służy temu, by między tymi tkankami nie wytworzyło się zbyt wiele zrostów, ograniczających ruchomość samej blizny i wpływających negatywnie na kondycję mięśni dna miednicy. Warto tutaj dodać, że mobilizacja blizny po cięciu cesarskim zapobiega również późniejszym problemom z utrzymaniem właściwej postawy ciała, bólom w okolicach dolnej części brzucha (odczuwalnych nie tylko w trakcie współżycia) i wielu innym, przykrym konsekwencjom zdrowotnym.

Blizna po cięciu cesarskim goi się w trzech etapach: pierwszy z nich obejmuje okres od około 2 do 7 dni po operacji i jest to faza zapalenia. Drugi etap (trwający do 6 tygodni po porodzie) jest nazywany fazą rozrostu (lub fazą proliferacji), podczas której - w dużym uproszczeniu - tkanki odbudowują się, zamykając ranę i wytwarzając bliznę. Ostatnia faza to faza przebudowy blizny i jej modelowania, trwająca nawet do 12 miesięcy po cesarskim cięciu - to właśnie czas, w którym bliznę powinno się intensywnie mobilizować.

Mobilizacja blizny po CC zdecydowanie powinna przebiegać pod kontrolą specjalisty - najlepiej fizjoterapeuty uroginekologicznego. U każdej pacjentki dobiera się ją również indywidualnie, ponieważ u każdej z młodych mam, która ma już wytworzoną bliznę po cięciu cesarskim, wygląda ona inaczej i wymaga innego sposobu mobilizacji, uciskania i rozciągania. Podczas wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego zostaniesz poddana diagnostyce, szczegółowemu wywiadowi oraz badaniu palpacyjnemu, mającemu na celu ocenę blizny. Następnie specjalista zaproponuje Ci zarówno ćwiczenia i masaż, jaki będzie wykonywany podczas regularnych spotkań w gabinecie oraz zalecenia co do wykonywania ćwiczeń z blizną w domu.