Nużeniec – objawy, leczenie i zapobieganie

Objawy nużycy

Nużeńce (roztocza z rodzaju Demodex) są naturalnymi mieszkańcami ludzkiej skóry i zwykle nie powodują żadnych problemów zdrowotnych. Jednak kiedy ich populacja staje się zbyt duża, mogą wywołać stan zwany demodekozą. Kiedy roztocza te zasiedlają powiekę, mogą prowadzić do zapalenia brzegów powiek. Nużeniec oka może powodować zaczerwienienie oczu i powiek, swędzenie i podrażnienie, łuszczenie się skóry wokół oczu, uczucie ciała obcego w oku, zmniejszenie ostrości wzroku czy zwiększone łzawienie. W przypadku podejrzenia nużycy oka należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem okulistą.

Badanie na nużeńca

Diagnostyka nużycy rozpoczyna się zazwyczaj od oceny objawów, takich jak zaczerwienienie, łuszczenie skóry, podrażnienie oczu, czy występowanie zapaleń skórnych. Najbardziej niezawodnym sposobem diagnozowania demodekozy jest pobranie próbki skóry lub rzęs i zbadanie jej pod mikroskopem w poszukiwaniu roztoczy Demodex. Procedura może obejmować delikatne usunięcie kilku rzęs do badania lub wykonanie biopsji skóry. W niektórych przypadkach może zostać wykonany test skórny, który polega na nałożeniu na skórę substancji, która ma na celu wywołanie reakcji alergicznej na obecność roztoczy.

Leczenie nużeńca

Leczenie demodekozy może obejmować zarówno zmiany w rutynie pielęgnacyjnej, jak i stosowanie specjalnych leków. Leki przeciwpasożytnicze, takie jak metronidazol lub iwermektyna mogą być stosowane miejscowo na skórę w celu zwalczania roztoczy. W niektórych przypadkach konieczne może być zastosowanie doustnych leków przeciwpasożytniczych oraz leków przeciwzapalnych (kortykosteroidy), które pomogą złagodzić uciążliwe objawy. Jeżeli roztocze zasiedlają powiekę, lekarz może przepisać specjalne krople do oczu lub maści, które pomagają zredukować populację roztoczy i łagodzą objawy takie jak podrażnienie oczu, swędzenie czy zaczerwienienie. Demodekoza jest chorobą przewlekłą i może wymagać długotrwałego leczenia i pielęgnacji skóry. W przypadku podejrzenia nużeńca należy niezwłocznie udać się do lekarza i włączyć odpowiednie postępowanie.

Nużeniec leczenie domowe

Demodekoza wymaga bezwzględnie leczenia farmakologicznego, istnieją jednak również domowe środki, które mogą pomóc zapobiec jej rozwojowi oraz złagodzić uciążliwe objawy.

• Regularne pranie pościeli, ręczników i ubrań w gorącej wodzie oraz ich dokładne suszenie, najlepiej w wysokiej temperaturze, pomoże pozbyć się roztoczy. 
• Właściwa higiena i demakijaż oczu za pomocą delikatnych, nieolejowych produktów może pomóc kontrolować populację roztoczy. Należy unikać stosowania ciężkich kremów i olejów, które mogą zasiedlać roztocza.
• Stosowanie miejscowe olejku z drzewa herbacianego może wykazywać działanie przeciwpasożytnicze i kojące.
• Ocet jabłkowy na nużeńca — roztwór octu jabłkowego wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i keratolityczne i może być stosowany także na brzegi powiek.
• Znany ze swoich właściwości kojących aloes może pomóc złagodzić świąd i podrażnienia skóry.
• Chłodne okłady złagodzą świąd i podrażnienie skóry.
• Unikanie drapania pomoże zapobiec wtórnym infekcjom i uszkodzeniom skóry.

Nużeniec oczny — komplikacje

Nieprawidłowo leczone lub niewykryte zakażenie nużeńcem może prowadzić do różnych powikłań, takich jak: przewlekłe podrażnienie i zapalenie oczu, zaburzenia widzenia czy zmiany w obrębie powiek.

Przewlekłe zapalenie powiek wywołane przez nużeńca może prowadzić do ciągłego podrażnienia, zaczerwienienia, swędzenia i pieczenia oczu, powodować trwałe zmiany w powiekach, takie jak zgrubienie i bliznowacenie, które mogą zaburzać prawidłowe funkcjonowanie powiek oraz prowadzić do problemów z rzęsami, takich jak utrata rzęs, ich nieprawidłowy wzrost, a nawet rosnące do środka rzęsy, które mogą podrażniać gałkę oczną. W niektórych przypadkach, przewlekłe zapalenie powiek może prowadzić do jaglicy, poważnego stanu zapalnego oczu, który może prowadzić do utraty widzenia. Zmiany na powierzchni oka spowodowane przewlekłym zapaleniem również mogą wpływać na jakość widzenia. Przewlekłe zapalenie powiek może prowadzić również do wywołującego uczucie dyskomfortu i problemy z widzeniem zespołu suchego oka. Ponadto roztocza mogą również przenosić bakterie, które prowadzić mogą do niebezpiecznych dla oka zakażeń bakteryjnych.

Jak zmniejszyć ryzyko zakażenia nużeńcem ludzkim?

Roztocza z rodzaju Demodex są naturalnie obecne na skórze większości dorosłych ludzi, dlatego trudno zapobiec zakażeniu. Niemniej jednak istnieją pewne kroki, które można podjąć, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju nużycy.

• Właściwa higiena powiek i rzęs: regularne i delikatne mycie skóry może pomóc zredukować populację roztoczy na skórze. Należy jednak unikać mycia skóry zbyt często lub przy użyciu silnych mydeł, które mogą podrażniać skórę i przesuszyć ją. Należy również unikać nadmiernego stosowania kosmetyków na bazie oleju, który może stwarzać idealne środowisko dla roztoczy Demodex.
• Zdrowy styl życia: stres i uboga w składniki odżywcze dieta mogą osłabić system odpornościowy i zwiększyć podatność na infekcje, w tym demodekozę. Warto zatem zadbać o zdrowy styl życia, zrównoważoną dietę i regularną aktywność fizyczną.
• Regularne zmiany pościeli: regularne pranie i zmiana pościeli, szczególnie poszewek na poduszki, mogą pomóc zredukować ekspozycję na roztocza.
• Unikanie bezpośredniego kontaktu ze skórą innych osób: Demodex może być przekazywany przez bezpośredni kontakt ze skórą innych ludzi, dlatego należy unikać bliskiego kontaktu skórnego, szczególnie z osobami cierpiącymi na demodekozę.

Nawet zastosowanie tych środków zapobiegawczych nie gwarantuje uniknięcia nużycy. W przypadku jakichkolwiek symptomów sugerujących zakażenie, takie jak zaczerwienienie skóry, swędzenie, pieczenie lub podrażnienie oczu, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem dermatologiem.