Naturalne sposoby na kaszel
Kaszel to jedna z głównych dolegliwości towarzyszących takim schorzeniom jak: przeziębienie, grypa, różnego rodzaju infekcje dróg oddechowych, przy czym może być także objawem innych chorób. Zazwyczaj jest skutkiem przemarznięcia czy przewiania, często współwystępuje z bólem gardła, katarem lub gorączką. Sprawdź, jak naturalnie poradzić sobie z tymi objawami!
Skąd się bierze kaszel, czyli przyczyny dolegliwości
Warto wiedzieć, że kaszel jest naturalnym odruchem fizjologicznym, co oznacza, że stanowi on prawidłową reakcję organizmu na obecność w drogach oddechowych wszelkich przeszkód, które mogą utrudniać oddychanie. Kaszel stanowi bowiem jeden z mechanizmów obronnych, służących naszemu zdrowiu. Między innymi pomaga pozbyć się zalegającej w układzie oddechowym wydzieliny; odruch kaszlowy umożliwia również usunięcie ciała obcego, które przypadkiem tam się dostało, co dzieje się np. w sytuacji zakrztuszenia się. Dochodzi wówczas do ataku gwałtownego kaszlu, umożliwiającego usunięcie przeszkody.
Leczenia wymaga kaszel, który jest objawem choroby. Jeśli mamy do czynienia z kaszlem ostrym, który zazwyczaj trwa nie dłużej niż dwa tygodnie, często możemy sobie z nim poradzić naturalnymi, domowymi sposobami. Jeśli jednak kaszel się przedłuża lub trwa przez wiele tygodni, może wówczas świadczyć o poważniejszej chorobie i koniecznie trzeba go zdiagnozować celem wykluczenia lub potwierdzenia innych chorób. Również jeśli, pomimo włączonego leczenia, nie obserwujemy poprawy lub napady kaszlu systematycznie nawracają, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem w celu wykonania badań w kierunku potencjalnie możliwych innych schorzeń, których kaszel może być objawem.
Rodzaje kaszlu – jak je rozpoznać?
W leczeniu kaszlu koniecznie trzeba wiedzieć, z jakim rodzajem tej przypadłości mamy do czynienia. Niestety, zdecydowana większość pacjentów nie potrafi rozróżnić, jaki kaszel im dokucza.
Rozróżniamy dwa podstawowe rodzaje kaszlu:
- Jeden określany jest jako suchy bądź nieproduktywny. Bywa on z reguły uciążliwy, męczący, duszący, zatykający, niekiedy może sprawiać ból. Występuje w postaci ataków lub jako suche pokasływanie. Nie ma tu wydzieliny. Suchy kaszel pojawia się zazwyczaj w przebiegu infekcji wirusowej, w wyniku której nabłonek dróg oddechowych ulega uszkodzeniu i podrażnieniu. Gdy oddychamy, mówimy, śmiejemy się, przepływ powietrza podrażnia śluzówkę, co prowokuje napady suchego, duszącego kaszlu. Dlatego często chory określa, że łaskocze go w gardle, jakby ktoś drapał piórkiem, że w gardle coś drapie, kłuje lub drażni.
- Drugi rodzaj określany jest jako kaszel produktywny. Nie jest tak gwałtowny jak kaszel suchy, ale może być męczący i bolesny, jeśli zalegająca wydzielina jest gęsta i trudna do odkrztuszenia i trzeba się sporo namęczyć, aby ją usunąć z dróg oddechowych. W przebiegu kaszlu mokrego (wilgotnego) wydzielina ma zazwyczaj ropny charakter. Dlatego kaszel tego rodzaju jest najczęściej rezultatem infekcji bakteryjnej lub nadkażenia bakteryjnego, nawet jeśli pierwotną przyczyną choroby było zakażenie wirusowe. Odkrztuszana wydzielina może być gęsta, zbita, w postaci grudek, o zabarwieniu żółtym, żółtozielonym lub nieco brunatnym albo może przyjąć postać lepkiego śluzu, przezroczystego lub białawego. Jeśli jest gęsta, kleista i lepka, trudno ją odkrztusić. Może spływać po tylnej ścianie gardła i wywoływać odruch kaszlu. Chory może również skarżyć się na drapanie i podrażnienie gardła z potrzebą ciągłego odkrztuszania, gdy w gardle gromadzi się śluz. Wydzielina zalega w układzie oddechowym, drażni śluzówkę i powoduje kaszel. Organizm próbuje się pozbyć śluzu, który mu przeszkadza w swobodnym oddychaniu. Dlatego kaszlu mokrego nie wolno hamować, gdyż spełnia on ważną rolę w oczyszczaniu drzewa oskrzelowego z zalegającej wydzieliny chorobowej.
To, z jakim rodzajem kaszlu mamy do czynienia determinuje wybór leków przeciwkaszlowych albo wykrztuśnych. Musimy wiedzieć, czy kaszel należy powstrzymywać i hamować, czy wręcz przeciwnie – pobudzać odruch kaszlowy, aby zmusić organizm do usunięcia szkodliwych czynników z dróg oddechowych.
Naturalne sposoby na kaszel
Gdy tylko kaszel się pojawi, warto od razu sięgnąć po naturalne środki, które wspomogą organizm w walce z chorobą.
Przy suchym kaszlu wskazane są ciepłe napary z ziela babki lancetowatej, macierzanki, liści podbiału i ślazu dzikiego, a także dłużej gotowane wywary z korzenia prawoślazu i lukrecji. Zioła te nawilżają gardło, łagodzą podrażnienia, działają przeciwzapalnie i przeciwkaszlowo. Przy suchym i męczącym kaszlu można ugotować kompot z gruszek i migdałów, posłodzić go niewielką ilością miodu i pić ciepły płyn kilka razy dziennie. Nawilży on wysuszone gardło i złagodzi suchy kaszel.
W kaszlu mokrym natomiast doskonale sprawdzi się herbata z tymianku, krwawnika lub anyżu, które działają wykrztuśnie, przeciwzapalnie i osuszająco. Napary i wywary ziołowe należy przygotowywać zgodnie z instrukcją na opakowaniu lub według wskazówek farmaceuty.
W czasie, gdy dokucza nam kaszel z wydzieliną, dobrze jest także przygotować gorącą inhalację parową. Korzystne działanie wykazują takie olejki eteryczne, jak: sosnowy, tymiankowy, eukaliptusowy, miętowy, z drzewa herbacianego. Wdychanie aromatycznych oparów ułatwia oddychanie, oczyszcza drogi oddechowe, rozrzedza i upłynnia zalegającą w nich wydzielinę.
Naturalne leki homeopatyczne na kaszel
Skuteczne remedium na kaszel różnego rodzaju stanowią leki homeopatyczne. Podane jak najszybciej już od wystąpienia pierwszych objawów, mogą szybko pomóc pozbyć się dokuczliwej przypadłości. Również tutaj wyróżniamy specyfiki wskazane w suchym lub produktywnym kaszlu.
- Lekiem zalecanym w suchym, napadowym i duszącym kaszlu jest Drosera. Lek ten podamy wtedy, gdy ataki kaszlu są prowokowane przez uczucie łaskotania w krtani, jakby w gardle znajdowały się okruchy lub piórko. Gardło jest suche, a głos zachrypnięty. Kaszel może być bolesny, więc chory trzyma się za klatkę piersiową w czasie ataku kaszlu. Charakterystyczne jest pogorszenie dolegliwości w nocy, w pozycji leżącej, w ciepłym łóżku. Dlatego Drosera znalazła zastosowanie szczególnie w leczeniu suchego kaszlu nocnego. W ciągu dnia kaszel dokucza podczas zbyt długiego mówienia lub przy śmiechu.
- Na kaszel suchy i drażniący polecany jest lek Spongia tosta. Jest ona wskazana w napadach duszącego, zatykającego kaszlu, prowadzącego do podrażnienia gardła i krtani. Najczęściej określa się go jako kaszel szczekający, a jego odgłos może przypomina dźwięk jak przy piłowaniu drewna. Głos jest zdarty i osłabiony. Towarzyszy temu uczucie zdartego gardła i pieczenie w tchawicy i oskrzelach. Kaszel łagodnieje po wypiciu ciepłego napoju, natomiast zimne płyny ewidentnie nasilają dolegliwości. Czasem ataki kaszlu są na tyle intensywne, że powodują duszności.
- W kaszlu mokrym natomiast stosuje się często lek Antimonium tartaricum. Jest on rekomendowany przy problemach z odkrztuszaniem, gdy kaszel jest głęboki, grzechoczący i ewidentnie produktywny, lecz kleista wydzielina jest trudna do usunięcia. Odkrztuszanie sprawia choremu spore trudności, ponieważ jest on zbyt osłabiony, aby wykrztusić głęboko zalegający śluz. Lek ten warto zastosować w przebiegu zapalenia oskrzeli lub płuc, gdy pacjent jest słaby, a wydzielina w drogach oddechowych jest gęsta i lepka.
- Lekiem, który pomoże w odkrztuszaniu zalegającej, gęstej wydzieliny jest także Ipeca. Głęboko zalegająca wydzielina powoduje tu napady duszącego, spastycznego kaszlu. To z kolei może prowadzić do odruchu wymiotnego lub nawet do wystąpienia obfitych wymiotów ze śluzem. Język chorego jest przy tym nieobłożony i czysty, lecz pokryty dużą ilością śliny. Nie odczuwa on pragnienia i najczęściej jest blady i osłabiony.
mgr farm. Magdalena Wojciechowska-Budzisz
Z wykształcenia mgr farm. po Akademii Medycznej w Gdańsku, ponadto: homeopata, terapeuta medycyny chińskiej ze specjalizacją akupunkturzysty oraz dietetyk. Z zamiłowania wykładowca homeopatii oraz autorka wielu artykułów na temat medycyny naturalnej. Współorganizator i współzałożyciel podyplomowych studiów z homeopatii na Śląskim Uniwersytecie Medycznym. Od 2011 roku pełni funkcję Prezesa Polskiego Towarzystwa Homeopatii Klinicznej. Od wielu lat zajmuje się medycyną naturalną. Prywatnie uwielbia podróże, wyzwania, książki i koty. Aktualnie pracuje w aptece homeopatycznej Helios w Londynie.