Lewatywa – wskazania, proces i potencjalne skutki uboczne

Wskazania do wykonania lewatywy

Lewatywy mogą być stosowane w różnych sytuacjach medycznych, chociaż ich stosowanie powinno zawsze odbywać się pod nadzorem lekarza. Jedne z najczęstszych wskazań do wykonania lewatywy to: zaparcia, przygotowanie do procedur medycznych, poród, zatrucia oraz encefalopatia wątrobowa.

• Zaparcia: lewatywa jest często stosowana jako ostateczność w przypadku poważnych zaparć, gdy inne metody nie są skuteczne. Może pomóc w zmiękczeniu stolca i pobudzeniu ruchów jelit.
• Przygotowanie do procedur medycznych: lewatywy są często stosowane w celu przygotowania pacjenta do różnych procedur medycznych, takich jak kolonoskopia, operacja na jelitach, czy niektóre badania radiologiczne. Celem jest oczyszczenie jelita grubego.
• Poród: lewatywy bywają stosowane przed porodem, chociaż ten zwyczaj jest coraz mniej powszechny.
• Leczenie niektórych zatruć: w niektórych przypadkach lewatywy mogą być stosowane w celu usunięcia toksyn z organizmu.
• Encefalopatia wątrobowa: w niektórych przypadkach, lewatywy z laktozą mogą być stosowane w leczeniu encefalopatii wątrobowej, która jest powikłaniem ciężkiej choroby wątroby.

Pomimo tych wskazań, lewatywy powinny być stosowane z umiarem. Zbyt częste stosowanie lewatyw może prowadzić do różnych problemów, takich jak dehydratacja, niewłaściwe bilanse elektrolitów, uszkodzenie błony śluzowej jelit, a także może prowadzić do zależności, gdzie jelita potrzebują lewatywy do prawidłowego funkcjonowania.

Typy lewatyw

Lewatywy mogą różnić się między sobą pod względem zawartych w nich substancji, które na różne sposoby pomagają oczyścić jelita.

• Lewatywa solna: lewatywa solna, zwana również lewatywą fizjologiczną, zawiera wodę i sól. Sól pomaga zapobiegać dehydratacji poprzez wchłanianie wody przez ścianki jelit.
• Lewatywa z mydłem: lewatywa z mydłem zawiera wodę i małą ilość mydła. Mydło pomaga zmiękczyć stolec i stymulować ruchy jelit.
• Lewatywa z gliceryną: lewatywa z gliceryną zawiera glicerynę, która działa jako środek nawilżający, zmiękczający stolec i ułatwiający jego przemieszczanie.
• Lewatywa z fosforanem sodu: fosforan sodu zwiększa ilość wody w jelitach, co pomaga stymulować ruchy jelit.
• Lewatywa olejowa: lewatywa olejowa zawiera olej, który pomaga zmiękczyć stolec i ułatwia jego przemieszczanie.
• Lewatywa z probiotykami: ta metoda polega na wprowadzeniu probiotyków (dobrych bakterii) do jelita, aby pomóc w przywróceniu zdrowej flory jelitowej.
• Lewatywa z roztworem Barium: jest to metoda często stosowana podczas różnych procedur diagnostycznych, aby lepiej zobrazować strukturę jelita grubego na radiogramie.

Działanie lewatywy

Lewatywa działa przez wprowadzenie płynu do jelita grubego przez odbyt. Płyn wprowadzony w ten sposób rozluźnia stolec, stymuluje ruchy jelit wspierając ich oczyszczanie.

• Rozluźnienie stolca: płyn wprowadzony do jelita pomaga zmiękczyć stolec, co ułatwia jego wydalenie. To szczególnie ważne w przypadku zaparć, kiedy stolec jest twardy i trudny do wydalenia.
• Stymulacja ruchów jelit: lewatywa może stymulować perystaltykę, czyli ruchy skurczowe jelit, które pomagają przesunąć stolec w dół do odbytu.
• Oczyszczenie jelita: lewatywa może pomóc usunąć resztki stolca z jelita grubego. Jest to często wymagane przed niektórymi procedurami medycznymi, takimi jak kolonoskopia, lub operacjami chirurgicznymi.

Należy pamiętać, że lewatywy nie są przeznaczone do regularnego użytku i mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak dehydratacja lub zaburzenia równowagi elektrolitowej, jeśli są używane zbyt często.

Lewatywa – proces i technika

Na początek należy przygotować zestaw do lewatywy, który zawiera worek lub butelkę do lewatywy, rurkę i końcówkę do wprowadzania płynu do odbytu, oraz roztwór do lewatywy. Roztwór powinien być ciepły, mniej więcej w temperaturze ciała (ok. 37°C). Lewatywę najlepiej wykonywać w łazience, dla łatwego dostępu do toalety. Warto znaleźć wygodną pozycję. Większość osób wybiera leżenie na lewym boku z nogami zgiętymi w kolanach. Ta pozycja pomaga płynowi płynąć w dół przez jelito grube. Końcówkę zestawu należy delikatnie wprowadzić do odbytu. Można użyć wazeliny, aby zminimalizować dyskomfort. Płyn należy wprowadzać powoli, a w przypadku uczucia dyskomfortu lub pełności zatrzymać przepływ. Po wprowadzeniu płynu trzeba zatrzymać go w jelitach jak najdłużej, może to pomóc roztworowi działać skuteczniej.

Potencjalne skutki uboczne lewatywy

Podczas gdy lewatywy mogą być skuteczne w stymulowaniu wypróżnień, mogą również prowadzić do kilku potencjalnych skutków ubocznych, takich jak: odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe, dyskomfort lub ból, podrażnienie odbytu, zaburzenia flory bakteryjnej jelit, a także uzależnienie od lewatyw.

• Dehydratacja: lewatywy mogą powodować utratę wody z organizmu, co może prowadzić do dehydratacji. Oznaki odwodnienia obejmują suchość w ustach, zmęczenie, intensywne pragnienie, małą ilość moczu, a w cięższych przypadkach mogą wystąpić zawroty głowy i omdlenia.
• Zaburzenia elektrolitowe: lewatywy, zwłaszcza te oparte na soli lub fosforanach, mogą zmienić równowagę elektrolitów w organizmie, prowadząc do takich stanów jak hipernatremia (wysoki poziom sodu w krwi) lub hipokaliemia (niski poziom potasu w krwi). Te stany mogą być poważne i wymagać interwencji medycznej.
• Dyskomfort lub ból: lewatywa może być niekomfortowa lub bolesna, zwłaszcza jeśli jest przeprowadzana nieprawidłowo.
• Podrażnienie odbytu: wprowadzanie końcówki zestawu do lewatywy może prowadzić do podrażnienia odbytu. W niektórych przypadkach może dojść do uszkodzenia tkanek.
• Zakłócenie flory bakteryjnej jelit: regularne stosowanie lewatyw może zakłócić naturalną florę bakteryjną jelit, co może prowadzić do problemów trawiennych.
• Uzależnienie od lewatywy: częste stosowanie lewatyw może prowadzić do sytuacji, w której jelita stają się zależne od nich do wypróżnienia. To może prowadzić do długotrwałych problemów z zaparciami.

Przeciwwskazania do stosowania lewatywy

Chociaż lewatywy są powszechnie stosowane, istnieją pewne przeciwwskazania, które powinny być brane pod uwagę przed ich użyciem.

• Zapalenie wyrostka robaczkowego: stosować lewatywy podczas zapalenia wyrostka robaczkowego może spowodować pęknięcie wyrostka.
• Niedrożność jelit: lewatywy nie powinny być stosowane w przypadku niedrożności jelit, ponieważ mogą spowodować pęknięcie jelita.
• Ostre zapalenie brzucha: w przypadku ostrego bólu brzucha zastosowanie lewatywy powinno zostać poprzedzone konsultacją z lekarzem.
• Pęknięcie lub perforacja jelit: lewatywa może pogorszyć stan pacjentów z pęknięciem lub perforacją jelit.
• Hemoroidy: u osób cierpiących na hemoroidy, lewatywy mogą powodować dodatkowe podrażnienie i dyskomfort.
• Niedawne operacje brzuszne: lewatywy mogą być niewskazane u pacjentów, którzy niedawno przeszli operacje brzuszne.
• Ciąża: lewatywy mogą wywoływać skurcze, które mogą prowadzić do przedwczesnych skurczów porodowych. Zawsze należy skonsultować się z lekarzem lub położną przed użyciem lewatywy w czasie ciąży.