Kolonoskopia – warto pokonać wstyd!
Kolonoskopia to jedno z najskuteczniejszych badań diagnostycznych w zakresie schorzeń jelita grubego. Pomimo ogromnych korzyści, jakie niesie ze sobą to badanie, wielu pacjentów odczuwa pewien dyskomfort i wstyd związany z jego przeprowadzeniem. Jednak warto zdobyć się na odwagę, ponieważ kolonoskopia może wykryć zmiany nowotworowe, polipy oraz inne schorzenia jelita, umożliwiając wczesne i skuteczne leczenie. Sprawdź, jak przygotować się do kolonoskopii i co to za badanie!
Przygotowanie do kolonoskopii – podstawa badania
Kolonoskopia to badanie endoskopowe, którego celem jest ocena błony śluzowej jelita grubego i końcowej części jelita cienkiego. Na czym polega kolonoskopia? Badanie wykonywane jest za pomocą długiej, giętkiej rurki zakończonej kamerą, która wprowadzana jest przez odbyt. Urządzenie nie tylko rejestruje obraz, ale również za pomocą dodatkowych narzędzi umożliwia przeprowadzenie drobnych zabiegów, np. zatamowanie krwawienia, usunięcie polipa lub pobranie wycinków do badania histopatologicznego.
Kolonoskopia jest procedurą diagnostyczną, którą należy wykonać raz na 10 lat, począwszy od 50. roku życia lub wcześniej, jeśli występują czynniki zwiększające ryzyko zachorowania. Badanie stosuje się w celu:
- Wykrywanie zmian nowotworowych: Kolonoskopia jest skutecznym narzędziem do wykrywania zmian nowotworowych w jelicie grubym, takich jak rak jelita grubego. Badanie pozwala na wczesne diagnozowanie nowotworów, co z kolei zwiększa szanse na skuteczne leczenie i poprawę rokowań.
- Identyfikacja polipów: Podczas kolonoskopii lekarz może identyfikować i usuwać polipy jelita grubego. Polipy to małe wyrostki, które mogą ewoluować w raka jelita grubego. Usunięcie ich podczas kolonoskopii jest istotnym krokiem w profilaktyce nowotworu.
- Diagnoza i ocena stanu zapalnego: Kolonoskopia pozwala na dokładne zbadanie ściany jelita grubego, co umożliwia ocenę stanu zapalnego. Jest to przydatne w przypadku chorób zapalnych jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna (sprawdź artykuł: Choroba Leśniowskiego-Crohna - jak ją rozpoznać i leczyć?) czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
- Badanie przyczyn objawów gastroenterologicznych: Jeśli pacjent skarży się na pewne objawy, takie jak ból brzucha, krwawienie z odbytu, zaparcia, biegunki lub zmiany w rytmie wypróżnień, kolonoskopia może pomóc w zidentyfikowaniu przyczyny tych objawów.
- Monitoring pacjentów z wcześniejszymi schorzeniami: Osoby, które miały wcześniejsze problemy z jelitami, takie jak polipy czy zapalenie jelita grubego, mogą być poddawane regularnym badaniom kolonoskopowym w celu monitorowania stanu zdrowia jelit.
Aby podczas badania dobrze uwidocznić fragmenty jelit, potrzebne jest odpowiednie przygotowanie do kolonoskopii. Jak się przygotować do kolonoskopii? Przygotowanie do badania należy rozpocząć już kilka dni przed wyznaczonym terminem diagnostyki. W celu oczyszczenia jelit z zalegających gazów i treści pokarmowych w tym czasie stosuje się odpowiednią dietę oraz środki na oczyszczanie jelit. Niekiedy konieczne jest także odstawienie niektórych leków, o czym piszemy w dalszej części artykułu.
Kolonoskopia daje szerokie możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, jednak odpowiednie przygotowanie decyduje o ich powodzeniu. Przed wykonaniem zabiegu w znieczuleniu ogólnym lekarz może zlecić pacjentowi inne badania, takie jak:
- morfologia krwi,
- stężenie sodu, potasu, kreatyniny,
- bilirubina całkowita,
- glukoza,
- czas protrombinowy PT lub wskaźnik INR,
- TSH (jeśli pacjent przyjmuje hormony tarczycy – Euthyrox, Letrox),
- badanie elektrokardiograficzne (EKG).
Niekiedy konieczne jest również wykonanie badań w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B.
Przygotowanie do kolonoskopii – odstawienie leków
Odpowiednie, 7-dniowe przygotowanie powinno poprzedzać badanie - kolonoskopia. Podczas jego planowania należy przedstawić lekarzowi pełną listę przyjmowanych leków, suplementów diety, ziół i innych preparatów. Na tej podstawie oceni on, które z nich należy odstawić przed badaniem, aby nie zaburzały obrazu podczas diagnostyki. To ważne, aby uniknąć ewentualnych komplikacji i zapewnić bezpieczeństwo podczas procedury.
Wśród leków, które należy odstawić przed wykonaniem kolonoskopii, znajdują się preparaty z żelazem oraz leki przeciwkrzepliwe, które można zamienić na heparynę drobnocząsteczkową. Jeśli nie ma przeciwwskazań i lekarz nie zadecyduje inaczej, pozostałe leki można stosować zgodnie z zaleceniami.
Przygotowanie do kolonoskopii – dieta
Dieta przed kolonoskopią odgrywa kluczową rolę w procesie oczyszczania jelita i uzyskania klarownego obrazu podczas badania. Już na 5 dni przed wykonaniem badania należy wprowadzić dietę bezresztkową, aby pozbyć się resztek jedzenia zalegających w jelitach przed kolonoskopią. Jak się przygotować? W codziennym menu należy ograniczyć spożywanie surowych owoców i warzyw, zwłaszcza mających drobne pestki oraz wykonanych z nich przetworów. Wykluczamy więc m.in.: maliny, porzeczki, figi, ogórki, winogrona, truskawki czy pomidory.
Z diety należy także wykluczyć inne drobne ziarna, jak np. mak, siemię lniane czy czarnuszka, gazowane napoje oraz ograniczyć błonnik pokarmowy.
Wśród dozwolonych składników znajdują się:
- mięso i ryby,
- makarony,
- białe pieczywo,
- ryż,
- galaretki i kisiele,
- kawa i herbata,
- klarowne soki i buliony.
Potrawy należy przygotowywać w taki sposób, aby dieta przed kolonoskopią była lekkostrawna. Zalecane techniki kulinarne to przede wszystkim gotowanie, grillowanie i duszenie.
Przygotowanie do kolonoskopii – oczyszczanie jelita
Skuteczne oczyszczenie jelita jest kluczowe dla precyzyjnego przeprowadzenia kolonoskopii. Przed samym badaniem pacjenci otrzymują specjalne preparaty, które pomagają oczyścić jelito grubo. Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących stosowania tych preparatów, aby osiągnąć optymalne rezultaty. Choć może to być wymagające, efekty badania są warte poświęceń.
Wśród preparatów stosowanych przed kolonoskopią znajdują się:
- Fortrans,
- CitraFleet,
- Eziclen,
- Moviprep.
Są to preparaty na receptę, które przepisuje lekarz zlecający badanie kolonoskopowe. Gotowe proszki rozpuszcza się w dużej ilości wody - należy to zawsze robić zgodnie z zaleceniami umieszczonymi na ulotce wybranego produktu. Niestety dla wielu osób ich smak nie jest zbyt przyjemny, dlatego do przygotowanego napoju można dodać sok z cytryny lub odrobinę innych soków owocowych, wykluczając soki czerwone. Efektem stosowania tych preparatów przed kolonoskopią są częste wypróżnienia, które z czasem zmierzają w kierunku płynnej konsystencji. Zjawisko przeczyszczające jest całkowicie normalne - takie jest ich zadanie.
Zobacz także wpis: Lewatywa – wskazania, proces i potencjalne skutki uboczne
Przygotowanie do kolonoskopii w znieczuleniu ogólnym
Niektórzy pacjenci obawiają się samej procedury kolonoskopii. Dla tych osób istnieje możliwość wykonania badania kolonoskopii w znieczuleniu ogólnym. Warto porozmawiać z lekarzem na ten temat i ustalić, czy taka opcja jest odpowiednia w danym przypadku.
Kolonoskopia ze znieczuleniem może pomóc w zminimalizowaniu stresu i niepokoju związanego z samym badaniem.Kolonoskopia ze znieczuleniem wymaga przygotowania do badania. Oprócz dostarczenia wyników badań, o których pisaliśmy we wcześniejszej części artykułu, do pracowni należy zgłosić się na czczo. Oznacza to, że przed wizytą nie należy spożywać pokarmów i płynów przez minimum 6 godzin.
Przygotowanie do kolonoskopii – pozostałe wytyczne
Oprócz powyższych aspektów, istnieje kilka dodatkowych wytycznych, które warto uwzględnić przed kolonoskopią. Należy poinformować lekarza o ewentualnych alergiach, przewlekłych chorobach oraz aktualnie stosowanych lekach. Na badanie kolonoskopii ze znieczuleniem ogólnym, należy przyjść z bliską osobą, która będzie stanowiła wsparcie w razie osłabienia po zabiegu. Samo przygotowanie do kolonoskopii oraz jej wykonanie może powodować pewien dyskomfort u pacjenta, dlatego do pracowni warto zgłosić się w wygodnym, luźnym stroju. Na czas badania pacjent otrzyma specjalny fartuch zabezpieczający.
Podsumowując, kolonoskopia jest niezwykle ważnym badaniem, które pozwala na wczesne wykrycie wielu groźnych schorzeń jelita grubego. Mimo pewnych trudności związanych z przygotowaniem do badania, warto pokonać wstyd i skonsultować się z lekarzem w celu uzyskania pełnych informacji oraz wsparcia. Dbając o właściwe przygotowanie, pacjenci mogą przyczynić się do utrzymania swojego zdrowia oraz zapobiegania poważnym chorobom jelita grubego, w tym groźnym dla zdrowia i życia nowotworom.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
Powiązane kategorie produktowe
30,80 zł