Katar sienny. Jakie są jego objawy i jak go leczyć?

Katar sienny – co to?

Mianem kataru siennego określa się alergiczny nieżyt nosa wynikający z alergii. Może mieć charakter sezonowy np. na pyłki roślin, między innymi: brzozy, leszczyny, bylicy pospolitej, babki lancetowatej, żyta, kostrzewy łąkowej, wiechliny łąkowej. Również katar sienny może mieć charakter całoroczny, spowodowany alergenami takimi jak sierść kota/psa, kurz, roztocza czy pleśń.

Katar sienny – typowe objawy

Katar sienny bardzo często ma charakter sezonowy – pojawia się w okresie pylenia roślin należących do alergenów. Chociaż głównym objawem jest wodnisty wyciek z nosa, mogą towarzyszyć mu dodatkowe dolegliwości. Są to m.in.: 

• kichanie (seryjne) 
• zaczerwienienie nosa 
• świąd.

Rozpoznania można dokonać na podstawie wywiadu lekarskiego – odpowiedzi na kilka istotnych. Alergiczny nieżyt nosa (w katar sienny) można podejrzewać wówczas, gdy: 

• wydzielina z nosa nie jest zielona / żółta i gęsta 
• wydzielina nie spływa do gardła z gęstym śluzem
• nie dochodzi do nawracających krwawień z nosa 
• nie występuje ból twarzy 
• wyciek z nosa jest wodnisty, obustronny 
• pojawia się gwałtowne kichanie 
• zauważalna jest niedrożność nosa [2].

Ponadto alergicznemu nieżytowi nosa może towarzyszyć zapalenie spojówek objawiające się czerwonymi i swędzącymi oczami.

Jak leczyć katar sienny?

W przypadku wystąpienia objawów kataru siennego należy przede wszystkim unikać bezpośredniego kontaktu z danym alergenem. Jeśli nie został on określony, wówczas zaleca się wykonanie alergenowych testów skórnych lub przeprowadzenie próby prowokacyjnej donosowej.

Uzupełnieniem unikania ekspozycji na dany alergen jest leczenie farmakologiczne, w którym obowiązuje zasada stopniowego włączania leków – w zależności od stopnia nasilenia objawów [3]. 

• Glikokortykosteroidy donosowe

Glikokortykosteroidy donosowe uważa się za najskuteczniejsze w eliminacji objawów alergicznego nieżytu nosa [4]. Zaleca się ich regularne stosowanie – zgodnie z wytycznymi lekarza. Leki nowej generacji są bezpieczne – działają wyłącznie w miejscu podania. 

• Leki przeciwhistaminowe

Podawanie leków przeciwhistaminowych ma na celu złagodzenie objawów takich jak kichanie, świąd czy łzawienie. Zaleca się stosowanie leków II generacji. 

• Leki obkurczające naczynia błony śluzowej

Tego typu leki należy stosować doraźnie – nie dłużej niż kilka dni. W przeciwnym razie może wystąpić polekowy nieżyt nosa [5].

Warto przy tym zwrócić uwagę na aerozol na katar sienny zawierające ektoinę. Jest to substancja pochodzenia naturalnego (produkowana przez niektóre rodzaje bakterii), która pomaga łagodzić objawy alergii błon śluzowych nosa i oczu[6]  tworząc na niej ochronną warstwę.

Katar sienny – czy można go całkowicie wyleczyć?

U niektórych osób katar sienny trwa nawet kilka lat. Istnieje jednak możliwość znacznego zmniejszenia nasilenia objawów, a nawet całkowitego wyleczenia [7]. To dobra wiadomość dla tych, którzy zmagają się z nieprzyjemnymi dolegliwościami w okresie kwitnienia roślin. Należy jednak pamiętać, że podstawą – jak zwykle – bywa prawidłowo dobrany sposób leczenia.

Przypisy:

1. Standardy diagnostyczne i terapeutyczne alergicznego nieżytu nosa. Wojciech Brzoznowski. Forum Medycyny Rodzinnej 2009;3(3):173-180.
2. j.w.
3. Bocheńska-Marciniak M. Alergiczny nieżyt nosa — postępy w leczeniu. Terapia 2003; 2 (135): 13–20
4. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/57586,alergiczny-niezyt-nosa
5. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.17.3.
6. https://www.ptca.pl/baza-wiedzy/produkty-naturalne-leczenie-azs/163-ektoina
7. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/57586,alergiczny-niezyt-nosa