Jak rozpoznać objawy menopauzy?

Nie tylko uderzenia gorąca – jak rozpoznać objawy menopauzy? 

Żyjemy w czasach, gdy codziennością jest lawirowanie między tematami dopuszczalnymi a tematami tabu, jednak o niektórych kwestiach warto zacząć mówić głośno. Jedną z nich jest menopauza – naturalne zjawisko, które prędzej czy później dotyka każdą kobietę. Chociaż jego opis nie brzmi zachęcająco, przekwitanie może być pięknym i satysfakcjonującym czasem. Jak odczarować klimakterium, zrozumieć jego proces i się go nie bać? Przede wszystkim – dowiedzieć się o nim jak najwięcej!

Menopauza, klimakterium, przekwitanie – co znaczą te terminy?

Wbrew potocznemu rozumieniu, menopauza nie jest całym procesem towarzyszącym naturalnej utracie płodności przez kobietę, lecz jedynie fachowym określeniem na ostatnią miesiączkę w życiu. Mówiąc o „menopauzie”, najczęściej mamy na myśli klimakterium, czyli okres przekwitania, którego menopauza jest kulminacyjnym momentem. Wyróżnia się trzy podstawowe fazy owego procesu:

• okres premenopauzalny – czas poprzedzający ostatnią miesiączkę (ok. kilku lat), w którym występują objawy przekwitania;
• okres okołomenopauzalny – gdy miejsce ma ostatnia miesiączka w życiu;
• okres postmenopauzalny – około roku od ostatniej miesiączki, gdy objawy klimakterium są obecne, ale mniej uciążliwe.

Kiedy rozpoczyna się menopauza? Wiek kobiet wchodzących w klimakterium jest bardzo różny - niektóre z nich zaczynają odczuwać pierwsze objawy już przed pięćdziesiątką, a niektóre - dopiero po 60 roku życia.

Na czym polega klimakterium?

Jak przebiega menopauza? Objawy przypadają na okres przekwitania, czyli czas, gdy pomału ustaje praca jajników. Nie dzieje się to jednak nagle, z dnia na dzień, ani nawet z roku na rok, lecz najczęściej trwa kilka-kilkanaście lat. Zmiany wynikają z innej niż dotychczas gospodarki hormonalnej – jajniki wytwarzają bowiem coraz mniej hormonów, m.in. estrogenu i progesteronu. Estrogen kontroluje cykl miesiączkowy, stąd w okresie przekwitania mamy do czynienia z jego zaburzeniami. Zmiany hormonalne wywołują niekiedy prawdziwą rewolucję w organizmie kobiety. Chociaż nie zawsze objawy przekwitania są silne i uprzykrzające życie, niekiedy mogą wymagać leczenia hormonalnego. Jednak klimakterium samo w sobie jest całkowicie naturalnym procesem, a nie zaburzeniem – większość kobiet doświadcza jedynie kilku jego objawów, i to w umiarkowanym stopniu.

Menopauza a miesiączka

Okres przekwitania nie wiąże się z tym, że kobieta nagle całkowicie przestaje miesiączkować. Jednym z pierwszych objawów przekwitania są zaburzenia cykli, które stają się krótsze lub dłuższe i mogą być mniej regularne (występować co parę miesięcy albo co dwa tygodnie). Krwawienia zaś są bardziej skąpe albo wprost przeciwnie – obfitsze. Zdarza się, że pojawiają się plamienia występujące w środku cyklu, a sama miesiączka może trwać nawet ok. dwóch tygodni. Zazwyczaj jest dłuższa, za to bardziej skąpa albo krótsza, za to bardziej obfita.

Chociaż w pewnym wieku takie objawy są całkowicie naturalnym zjawiskiem, nadal warto zachować czujność i nie rezygnować z kontrolnych wizyt u lekarza. Badania krwi pozwolą ci spać spokojnie dzięki wiedzy, że przyczyną twoich zaburzeń miesiączkowania jest właśnie klimakterium, a nie schorzenia zdrowotne. 

Menopauza a ciąża 

Zamiast pytać, czy możliwe jest zajście w ciążę w czasie menopauzy, należałoby raczej zapytać, czy jest to możliwe w czasie klimakterium. A odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. W okresie przekwitania, wraz z zaburzeniami miesiączkowania, pojawiają się zaburzenia płodności. Przed menopauzą jednak (czyli przed ostatnią miesiączką) zajście w ciążę może być możliwe. Dopiero po około 12 miesiącach od ostatniego okresu można się spodziewać, że kobieta stała się trwale bezpłodna. Pewność jednak dają nam dopiero odpowiednie badania hormonalne. Dlatego pierwsze objawy klimakterium bynajmniej nie są dla nas sygnałem, że zajście w ciążę jest już niemożliwe.

W jakim wieku zaczyna się przekwitanie? 

Organizm kobiety już od ok. 35 roku życia powoli przygotowuje się do nadchodzących zmian. Najczęściej klimakterium rozpoczyna się ok. 45-55 roku życia (średnio między 49 a 52 rokiem życia). Nie jest to jednak bezwzględną regułą. Płodność zaczyna zanikać nawet ok. 10 lat przed menopauzą, zaś od momentu jej wystąpienia znika całkowicie. Jednak o tym, że dana miesiączka była tą ostatnią, dowiadujemy się dopiero wówczas, gdy przez kolejny rok nie wystąpiło krwawienie.

Przekwitanie może rozpocząć się później (nawet po 60 roku życia – mówimy wówczas o późnej menopauzie) albo wcześniej (przed 45, a nawet 40 rokiem życia; jest to przedwczesna menopauza). Istnieje szereg czynników, które mogą wpłynąć na przyspieszenie wystąpienia klimakterium, m.in.:

• późne macierzyństwo (lub brak potomstwa),
• predyspozycje genetyczne,
• choroby autoimmunologiczne,
• przyjmowanie niektórych leków,
• używki (kawa, alkohol, papierosy),
• niezdrowy, nieregularny styl życia (kiepska dieta, stres, brak ruchu czy higieny snu). 

Jak rozpoznać objawy klimakterium i nadchodzącej menopauzy?

Zazwyczaj jednym z pierwszych objawów przekwitania są zmiany w cyklu miesiączkowym. Najczęściej krwawienia nie tylko stają się nieregularne, ale również występują rzadziej. Często zmienia się też ich przebieg, nie ma tu jednak reguły: mogą być lżejsze, bądź wprost przeciwnie – bardziej obfite i bolesne.

Kolejnym bardzo powszechnym objawem są uderzenia (inaczej: fale) gorąca. Zwykle kobieta odczuwa je na twarzy, w głowie, czasem obejmują również szyję czy dekolt. Może im towarzyszyć kołatanie serca, a nawet objawy lękowe.

Oprócz tego mogą wystąpić dodatkowe symptomy (zazwyczaj tylko niektóre spośród nich), takie jak: wzmożona potliwość, szczególnie silne nocne poty (niekiedy powodujące konieczność zmiany piżamy i pościeli), suchość pochwy, dyskomfort intymnych okolic ciała, częstsze infekcje intymne, problemy z nietrzymaniem moczu i potrzeba częstszego oddawania go. Co boli przy menopauzie? Pojawiają się wówczas bóle różnych części ciała (np. głowy, podbrzusza, nóg czy mięśni), wzdęcia i zaparcia, nasilony PMS (w tym większa bolesność i nadwrażliwość piersi) czy wreszcie częste zmiany ciśnienia krwi i zawroty głowy. Do bardziej nietypowych objawów możemy zaliczyć m.in. wystąpienie nadmiernego owłosienia na ciele, obrzęki na kończynach, obniżenie tembru głosu czy większą skłonność do przybierania na wadze.

Menopauza objawia się również w sferze psychiki. W tym okresie, wskutek zmian gospodarki hormonalnej, kobieta może być szczególnie wrażliwa i nadmiernie zmęczona, cierpieć na wahania nastroju lub mieć problemy z koncentracją, libido czy snem. Niekiedy pojawiają się nawet stany do złudzenia przypominające depresję lub nerwicę.

Wystąpienie powyższych symptomów warto jednak zawsze zgłaszać lekarzowi. Mogą one bowiem świadczyć nie tylko o początku przekwitania, lecz także o chorobie – wówczas naszym sprzymierzeńcem jest szybki czas reakcji i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Co poradzić na uderzenia gorąca i inne uciążliwe objawy? 

Przekwitanie nie zawsze musi być niezwykle trudnym i uciążliwym przeżyciem. Większość kobiet doświadcza niewielu objawów i nie są one mocno nasilone. Jeśli jednak staną się doskwierające, można je łagodzić domowymi sposobami, takimi jak picie ziołowych naparów czy po prostu szeroko rozumiane dbanie o siebie. Nieprzyjemnych objawów klimakterium możesz się pozbyć m.in.:

• ograniczając używki (dotyczy to nie tylko papierosów i alkoholu, ale też np. kawy),
• dbając o lepszą jakość snu,
• pilnując różnorodnej, bogatej w składniki odżywcze diety,
• uzupełniając dietę o odpowiednie suplementy,
• prowadząc regularny i spokojny tryb życia.

Jednymi z najważniejszych składników preparatów mogących polepszać samopoczucie kobiet w okresie przekwitania są m.in. fitoestrogeny, czyli np. izoflawony sojowe. To estrogeny roślinne o budowie podobnej do żeńskich hormonów płciowych, czyli „roślinne hormony”. W naturalny sposób pomagają one organizmowi w uporaniu się ze skutkami zmniejszonego wydzielania estrogenów przez jajniki.

W łagodzeniu objawów, takich jak nadmierna potliwość czy drażliwość, pomaga też wyciąg z szyszek chmielu. Również zawiera on cenne fitoestrogeny, dzięki którym dokuczliwe objawy przekwitania są łagodniejsze, a które nie powodują skutków ubocznych.

Oba te składniki w optymalnej dawce, połączone z witaminami z grupy B oraz wapniem i witaminą D, zawiera preparat Doppelherz Aktiv-Meno FORTE – suplement diety, który poprawia samopoczucie w czasie klimakterium i pomaga kobietom po 40 roku życia dbać o zdrowie.