Ginekomastia u mężczyzn – co to takiego?

Przyczyny i objawy ginekomastii

Liczba pacjentów zgłaszających się do lekarzy z powodu powiększenia gruczołów piersiowych u mężczyzn stale rośnie. Takiej sytuacji sprzyja wiele czynników, wśród których znajdują się te o charakterze środowiskowo-cywilizacyjnym: zwiększona zawartość estrogenów w pożywieniu, zwiększona liczba osób cierpiących na otyłość, a także zażywanie (głównie przez sportowców) steroidów anabolicznych.

Jak rozpoznać ginekomastię samodzielnie? Najczęściej objawy występują obustronnie (symetrycznie) i obejmują:

• powiększenie się obwódki sutka;
• powiększenie samego sutka;
• rozrost tkanki gruczołowej wyczuwany w badaniu palpacyjnym jako powiększona struktura w kształcę dysku, miękka i sprawiająca, że pierś męska przybiera kobiecy kształt;
• ból, tkliwość, zwiększoną wrażliwość na dotyk powiększonych gruczołów piersiowych u mężczyzn.

Charakterystyczne, wyżej wymienione objawy mogą być powodowane wieloma czynnikami. Ze względu na ich podział klasyfikuje się ginekomastię fizjologiczną, patologiczną oraz idiopatyczną.

Ginekomastia fizjologiczna

Przyczyny ginekomastii fizjologicznej to głównie przyczyny hormonalne. Pojawia się ona u chłopców w wieku nastoletnim, w wyniku zwiększonej produkcji estradiolu (hormonu płciowego o charakterystyce steroidowej) w stosunku do produkcji testosteronu. Na skutek takiego stanu rzeczy dochodzi do przerostu sutka, co często stanowi dla młodych mężczyzn problem estetyczny. W większości przypadków, po uregulowaniu gospodarki hormonalnej, problem znika samoistnie. Jeśli tak się nie stanie, a do przerośniętej tkanki gruczołowej dołącza również przerost tkanki tłuszczowej, wówczas takiego pacjenta należy skierować na leczenie.

Ginekomastia patologiczna

O ginekomastii patologicznej mówimy wówczas, gdy jej przyczynami są patologiczne zmiany w organizmie następujące na skutek różnych schorzeń, nowotworów, ale również przyjmowania niektórych leków. Najczęstszymi przyczynami ginekomastii tego typu są:

• choroby wątroby;
• niewydolność nerek;
• otyłość i związane z nią zmiany w pracy gruczołów wytwarzających hormony płciowe (wspominany już wyżej estradiol i testosteron);
• nadczynność tarczycy;
• nowotwory nadnerczy, jąder, tarczycy;
• przyjmowanie leków: diuretyków - spironolaktonu o działaniu moczopędnym, a także leków stosowanych w terapii choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy (inhibitory pompy protonowej - omeprazol), nadciśnieniu tętniczym i chorobie serca (inhibitory konwertazy angiotensyny - enalapryl, leki blokujące kanały wapniowe w komórkach organizmu - werapamil);
• kastracja, będąca następstwem diagnozy złośliwego guza gruczołu krokowego;
• dziedziczenie skłonności do ginekomastii.

Ginekomastia idiopatyczna

Mianem ginekomastii idiopatycznej określa się ten typ schorzenia, w którym nie udaje się określić czynnika wpływającego na przerost sutka i rozrost tkanki gruczołowej. Podejrzewa się, że za „nieustaloną przyczyną” kryje się zwiększona wrażliwość receptorów w tkance gruczołowej w obrębie sutka na estrogeny, czyli żeńskie hormony płciowe. Ponieważ każdy mężczyzna – obok androgenów – posiada również w organizmie estrogeny (choćby pod postacią wspomnianego wcześniej estradiolu), a uwrażliwiona na ich działanie tkanka reaguje rozrostem.

Leczenie – operacja ginekomastii

Najpopularniejszą metodą leczenia omawianego schorzenia jest operacja ginekomastii. Niektórzy mogą sądzić, że jest to jedynie kwestia estetyczna, natomiast rozrost tkanki gruczołowej, tłuszczowej oraz włóknistej w obrębie klatki piersiowej może skutkować zwiększeniem ryzyka zachorowania na raka sutka – także u mężczyzn. W jaki sposób przebiega operacja ginekomastii? Przeprowadza się ją na trzy sposoby. Pierwszy z nich to usunięcie nadmiaru tkanki tłuszczowej, drugi – usunięcie nadmiaru tkanki gruczołowej, a trzeci to metoda mieszana, łącząca usuwanie obu rodzajów tkanek. Podczas operacji usunięty zostaje również nadmiar skóry, tak, aby jej efekt był jak najbardziej estetyczny.

Niestety, nie każdy pacjent może być zakwalifikowany do operacji przerostu sutka. Najczęściej z zabiegu rezygnuje się u pacjentów otyłych, cierpiących na schorzenia układu sercowo-naczyniowego, a także przyjmujących leki rozrzedzające krew.

Po operacji ginekomastii pacjent wraca do właściwej aktywności – oczywiście po prawidłowo poprowadzonej rekonwalescencji – w ciągu jednego do dwóch tygodni. Dalsze zalecenia obejmują przede wszystkim pokarmów wytwarzanych z wykorzystaniem soi (zawiera ona bowiem dużo estrogenów), a także utrzymywanie stałej masy ciała.