Czym są i jak działają leki homeopatyczne?

Dlaczego leki homeopatyczne są tak popularne?

Homeopatia jest popularna w 80 krajach na całym świecie – metodę tę uznaje również Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Stosuje ją w swojej praktyce niemal 200 tysięcy lekarzy, opiekujących się rzeszą aż 400 milionów pacjentów, a leki homeopatyczne poleca także wielu farmaceutów oraz położne i pielęgniarki. To sprawia, że preparaty te stosowane są bardzo często i to przez osoby w każdym wieku: od noworodków aż po seniorów. Co ważne, mogą je przyjmować również kobiety w tak szczególnym okresie życia, jakim jest ciąża i karmienie piersią. Te preparaty doskonale wpisują się bowiem w coraz chętniej stosowane metody naturalne, które są nie tylko skuteczne, ale także bezpieczne.

Jak mówi nasza ekspertka, spec. medycyny rodzinnej Alina Małmyszko-Czapkowicz: – Homeopatia to metoda leczenia, która stymuluje organizm do tego, by samodzielnie pokonał chorobę. Dlatego tak ważny jest dobrze dobrany lek oraz regularne jego stosowanie.

Najważniejsze zasady homeopatii

Dwie podstawowe reguły sformułowane zostały już ponad dwieście lat temu i od tej pory nie zmieniły się. Pierwsza, która brzmi: „podobne lecz podobnym”, opiera się na zasadzie podobieństwa. To znaczy, że wykorzystujemy w leczeniu takie substancje, które u zdrowej osoby i w dużej ilości, mogłyby wywołać te same objawy, jak ma nasz pacjent – wyjaśnia nasza ekspertka i dodaje: Przez to, że substancja lecznicza jest wysokorozcieńczona, nie szkodzi pacjentowi, a wręcz przeciwnie, pobudza jego naturalne zdolności do walki z chorobą, nie wywołując skutków ubocznych. Najważniejszym celem leczenia homeopatycznego jest bowiem wspomaganie organizmu i pomoc w przywróceniu mu naturalnej równowagi wewnętrznej.

Druga ważna zasada to indywidualizacja leczenia. To jest po prostu dobieranie leków najlepszych dla każdej osoby i w danej przypadłości – tłumaczy ekspertka. I dodaje: Do tego potrzebny jest szczegółowy i bardzo pogłębiony wywiad medyczny oraz znajomość specyfiki leków. Na tej właśnie podstawie możemy tak dopasować pacjentowi preparat, by jego terapia zakończyła się pełnym sukcesem. W schorzeniach ostrych np. przy przeziębieniu uwzględniamy charakterystyczne objawy, które towarzyszą chorobie (czy ktoś się poci, czy ma pragnienie, gorączkuje czy nie, jakie jest jego samopoczucie ogólne) i na tej podstawie przepisujemy leki. Jeśli jednak ktoś ma problemy przewlekłe (np. alergię, bezsenność) albo stale nawracające, to trzeba przede wszystkim określić dla chorego tzw. typ wrażliwy, czyli poznać jego rodzaj osobowości – rytm dobowy nawyki, preferencje (np. żywieniowe), styl życia i skłonności chorobowe. To pozwala dobrać lek dla danej osoby. Gdy dobrze się go dopasuje, działa kompleksowo – przyspiesza zdrowienie i zapobiega nawrotom chorób - wyjaśnia lekarka.

Jakie są rodzaje leków homeopatycznych?

Leki homeopatyczne występują w postaciach granulek, tabletek, maści, żeli, kremów, czopków, kropli czy syropów. Najważniejsze jednak, że niezależnie od formy, są to preparaty całkowicie naturalne! Niektóre zawierają tylko jeden składnik (tzw. leki pojedyncze), inne są połączeniem kilku odpowiednio dobranych, uzupełniających się składników o podobnych wskazaniach terapeutycznych (leki złożone). Leki homeopatyczne są produkowane w oparciu o źródła pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, mineralnego.

Leki homeopatyczne - preparaty roślinne

Rośliny lecznicze to podstawowy składnik blisko 80% leków homeopatycznych. Pozyskiwane są one z kontrolowanych i certyfikowanych, ekologicznych upraw prowadzonych na całym świecie, czasem zbiera się też gatunki dziko rosnące. Do produkcji leków homeopatycznych wykorzystuje się całe rośliny, a czasem jedynie ich kwiaty lub korzenie. Oto przykłady:

Uwaga! Do produkcji leków homeopatycznych pochodzenia roślinnego wykorzystuje się często rośliny świeże, a nie suszone. Okazało się bowiem, że mogą występować w nich takie związki, których nie ma już po ususzeniu. W lekach sporządzonych ze świeżych roślin, w porównaniu z tymi z suszu, jest też czasem znacznie więcej substancji leczniczych.

Leki homeopatyczne pochodzenia zwierzęcego

Zwierzęta, z których pozyskuje się surowiec do wytworzenia leku, pochodzą z certyfikowanych i kontrolowanych hodowli lub ze środowiska, w którym bytują naturalnie. Najbardziej znanym jest preparat Apis mellifica – z pszczoły miodnej, który łagodzi objawy po ukąszeniach owadów czy oparzeniach skóry (np. słonecznych).

Homeopatyczne Leki mineralne

Najczęściej są to pojedyncze pierwiastki lub ich sole, kwasy oraz niektóre związki organiczne, dla przykładu: 

Jak powstają leki homeopatyczne?

Z wybranego surowca leczniczego sporządza się najpierw wyciągi wodne lub alkoholowe (tzw. pranalewki), zaś surowce nierozpuszczalne (np. minerały) rozciera się z laktozą i rozpuszcza w alkoholu. Następnie substancję leczniczą poddaje się rozcieńczaniu oraz tzw. dynamizacji. Na opakowaniu każdego preparatu znajdziemy łacińską nazwę wszystkich surowców, z których preparat został wyprodukowany oraz informację o stopniu rozcieńczenia i zdynamizowania, czyli potencję (np. 15CH).

TO WARTO WIEDZIEĆ!

Zanim leki homeopatyczne zostaną dopuszczone do obrotu (sprzedaży i stosowania), muszą otrzymać wszystkie konieczne ekspertyzy, w tym dokumentację potwierdzającą ich skuteczność w określonych wskazaniach. Zasady wytwarzania leków homeopatycznych znajdują się w Farmakopei Europejskiej, która zawiera m.in. monografie poszczególnych surowców. Wszystkie leki dostępne w aptekach (w tym także homeopatyczne), wytwarzane są także zgodnie z obowiązującą w przemyśle farmaceutycznej Dobrą Praktyką Wytwarzania (GMP – Good Manufacturing Practice). W Polsce ich proces produkcji jest kontrolowany przez Państwową Inspekcję Farmaceutyczną.

Komu pomogą leki homeopatyczne?

Zakres ich działania jest bardzo szeroki - mówi dr Alina Małmyszko-Czapkowicz. Mogą być bezpiecznie przyjmowane przy infekcjach górnych dróg oddechowych - przeziębieniu, grypie, zapaleniu zatok czy uszu. Pomagają złagodzić typowe problemy związane z ciążą (mdłości, wymioty, bezsenność), porodem (m.in. przyspieszają jego przebieg) i karmieniem (np. zapalenie piersi) oraz dolegliwości wieku dziecięcego (ząbkowanie, kolki niemowlęce, bóle wzrostowe). Skuteczne są również przy przewlekłych kłopotach zdrowotnych: alergii, migrenie, stresie, nadmiernej pobudliwości nerwowej oraz w problemach okresu menopauzy (uderzenia gorąca, poty nocne). Pomocne mogą być również w niektórych chorobach wirusowych, leczonych przez medycynę konwencjonalną najczęściej jedynie objawowo (takich jak np. biegunka rotawirusowa, opryszczka, ospa wietrzna, półpasiec). Dobrze dobrane leki homeopatyczne skracają czas trwania takich infekcji, łagodzą ich objawy i przyspieszają powrót do zdrowia – tłumaczy ekspertka.

Są także grupy zdrowotnych problemów (jak choćby choroby nowotworowe lub schorzenia wymagające interwencji chirurgicznej), przy których leki homeopatyczne nie mogą być stosowane jako jedyna forma terapii, za to doskonale sprawdzają się jako leczenie wspomagające np. przyspieszają gojenie rany po operacji lub wzmacniają organizm w trakcie leczenia onkologicznego i po nim.

Niektóre preparaty homeopatyczne, można stosować również profilaktycznie, zwłaszcza przy nawracających infekcjach górnych dróg oddechowych, zapaleniu uszu i anginach – pobudzają one mechanizmy obronne organizmu i wzmacniają odporność.

Uwaga! Jak podkreśla nasza ekspertka, homeopatia jest samodzielną metodą leczenia, ale może też stanowić, i tak dzieje się bardzo często, uzupełnienie terapii klasycznej. Leki homeopatyczne nie wchodzą bowiem w interakcje z innymi stosowanymi preparatami (np. środkami przeciwbólowymi czy antybiotykami).

Jak przyjmować leki homeopatyczne? 5 ważnych zasad

1. Leczenie w stanach ostrych najlepiej rozpocząć jak najwcześniej, gdy tylko poczujemy pierwsze objawy infekcji. Przy dolegliwościach przewlekłych można zacząć w dowolnym momencie. 
2. Dawka leku jest taka sama dla dzieci i dorosłych (np. w przypadku granulek zwykle 5 sztuk lub 1 doza). Ważna jest częstotliwość jego przyjmowania – czasem kolejne dawki zalecane są nawet co pół godziny, a w miarę poprawy samopoczucia coraz rzadziej. W przypadku leków pojedynczych istotna jest także potencja (np. 30 CH). 
3. Granulki, tabletki i krople powinno się brać minimum 15 minut przed posiłkiem lub po nim. Lepiej też zachować taki odstęp od picia mocno aromatycznych herbat i naparów ziołowych (np. z mięty), kawy czy alkoholu. Granulki odlicza się wsypując je do zakrętki danego opakowania tak, by nie dotykać ich palcami. Potem umieszcza się je pod językiem. Małym dzieciom można rozpuścić w wodzie i podać do wypicia. Syropy mają dołączoną miarkę lub łyżeczkę - należy jej używać.
4. Stosując leki homeopatyczne równocześnie z alopatycznymi czy ziołowymi trzeba zachować 15-minutowy odstęp pomiędzy poszczególnymi preparatami.
5. Nie powinno się bez konsultacji z lekarzem prowadzącym odstawiać dotychczas stosowanych leków – warto poszukać specjalisty, który łączy obie metody terapii.