Czy naprawdę powinniśmy stosować krem z filtrem cały rok?
Dermatolodzy nie mają wątpliwości, że ochrona skóry przed promieniami słonecznymi nie powinna się ograniczać jedynie do stosowania kremów przeciwsłonecznych z wysokim współczynnikiem SPF podczas wakacji letnich. Rumień, zwany powszechnie poparzeniem słonecznym, to tylko jeden z efektów działania promieni UV na skórę. By w pełni zrozumieć konieczność stosowania ochrony przed promieniami UV każdego dnia, warto wiedzieć, jaki wpływ szkodliwe promieniowanie słoneczne ma na naszą skórę.
Promieniowanie słoneczne - rodzaje
Promieniowanie słoneczne dzielimy na trzy rodzaje promieni UV o różnej długości fal, co ma znaczenie w przypadku ich wnikania i oddziaływania na skórę:
- promienie UVC zatrzymuje powłoka ozonowa Ziemi (mają długość 200-280 nm);
- promienie UVB to 5% wszystkich promieni UV (fale o długości 280-320 nm);
- promienie UVA to 95% promieni docierających do powierzchni Ziemi. Mają trzy długości fal: krótkie (320-340 nm), długie (340-380 nm) i ultradługie (380-400 nm). Te ostatnie promienie słoneczne, najgłębiej wnikające w skórę, stanowią 30% promieni UVA.
Działanie słońca na skórę - jak wpływa na nią promieniowanie UV (UVA i UVB)?
Specjalista dermatolog, dr n. med. Kamila Padlewska wyjaśnia, jak na skórę oddziałują poszczególne promienie UV. – Promieniowanie UVB odpowiada za oparzenia słoneczne i pobudza melanocyty do produkcji barwnika – melaniny. Powstawanie opalenizny jest reakcją obronną skóry, ponieważ melanina pochłania cześć promieni słonecznych. Promienie UVB powodują szybkie, widoczne i często bolesne reakcje (rumień, pęcherze). Długofalowo to jednak promienie UVA są o wiele bardziej szkodliwe. Promieniowanie słoneczne dociera i wnika głęboko w skórę (zwłaszcza te o falach ultradługich), przenika też przez chmury i szyby, jest więc obecne nawet podczas zachmurzenia czy w pomieszczeniach.
Jak wyjaśnia dr Padlewska: - Promieniowanie UVA może wywoływać stres oksydacyjny, zmianę DNA komórek skóry, uszkodzenie naczyń włosowatych, nasilenie trądziku różowatego, zaburzenie bariery ochronnej skóry, co prowadzi do jej przesuszenia, oraz uszkodzenie włókien kolagenowych i elastynowych, skutkujące utratą jędrności skóry.
Promienie UVA odpowiadają za:
- fotostarzenie się skóry (promieniowanie UVA przykładowo przyspiesza powstawanie zmarszczek);
- wyższe ryzyko powstania nowotworów skóry;
- przebarwienia na skórze.
Ochrona przeciwsłoneczna w praktyce
Przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych można chronić się na wiele sposobów, między innymi:
- w czasie wakacji letnich unikając ekspozycji na słońce pomiędzy godziną 11 a 15, kiedy promieniowanie jest najsilniejsze;
- podczas przebywania na słońcu nosząc czapkę z daszkiem lub kapelusz z rondem zasłaniające twarz;
- dbając o regularne powtarzanie aplikacji kremów ochronnych z filtrem;
- stosując przez cały rok pielęgnację chroniącą przed UVA i UVB, z wysokimi filtrami; stosując zawsze świeże, nowe kosmetyki ochronne. Dzięki temu zagwarantujemy sobie skuteczną ochronę (kosmetyki z filtrami UV mają określoną datę ważności, której należy bezwzględnie przestrzegać).
Jakie są rodzaje filtrów przeciwsłonecznych? Filtry chemiczne i mineralne
Filtry stosowane w kremach ochronnych dzielą się na dwa rodzaje:
- filtry fizyczne, zwane inaczej mineralnymi, które zawierają cząsteczki tlenku tytanu lub tlenek cynku. Taki filtr nałożony na skórę, tworzy na niej fizyczny film odbijający promienie UV;
- filtry chemiczne, które zawierają cząsteczki oksybenzonu lub metoksycynamonianu. Pochłaniając promieniowanie UV, zmieniają je w ciepło.
Produkty z oznaczeniem SPF (Sun Protection Factor) chronią przed promieniowaniem UVB, wydłużając czas, który można spędzić na słońcu bez pojawienia się na skórze reakcji w postaci rumienia. W zależności od wysokości współczynnika SPF dzielimy ochronę przeciwsłoneczną na:
- niską - SPF między 6 a 10;
- średnią – SPF między 15 a 25;
- wysoką – SPF między 30 a 50;
- bardzo wysoką - w przypadku SPF 50+.
By ochrona przed UV była kompleksowa, konieczne jest zabezpieczenie skóry także przed szkodliwym działaniem promieni UVA. Produkty gwarantujące taką fotoprotekcję mają dodatkowe oznaczenia:
- UVA-PE;
- PPD (Persistent Pigmentation Darkening);
- UVA-PF;
- IPD;
- pochodzące z koreańskiego systemu PA, PA+, PA++ oraz PA+++ (im więcej plusów, tym wyższa ochrona);
- napis UVA otoczony kółkiem (oznacza, że poziom ochrony przed UVA jest zgodny z zaleceniami Komisji Europejskiej).
Na co zwracać uwagę dobierając krem ochronny na słońce?
Wybierając krem do codziennej pielęgnacji warto postawić na produkt z wysoką ochroną i z szerokim spektrum ochrony przed promieniowaniem UVA, UVB czy niebieskim światłem emitowanym przez urządzenia cyfrowe.
W tym roku na rynek wprowadzona została nowa, przełomowa formuła filtra UV: Mexoryl 400, opatentowana przez markę La Roche-Posay. Filtr ten powstał w efekcie wieloletnich badań nad promieniowaniem i filtrami UV i zapewnia najskuteczniejszą ochronę przed promieniowaniem UVA, w tym przed najbardziej szkodliwymi promieniami ultradługimi UVA do 400 nm.
Dlaczego warto stosować krem z filtrem cały rok?
Jak już wspomniano, szkodliwość promieniowania UV to zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwory skóry, szybsze fotostarzenie się skóry czy tworzenie się przebarwień. Promienie UVA odciskają swoje piętno na skórze każdego dnia przez cały rok i mogą powodować przedwczesne starzenie – sukcesywnie przyczyniając się do negatywnych skutków, widocznych gołym okiem zazwyczaj po latach ekspozycji skóry na UV. Dlatego, by jak najdłużej zachować młodą, jędrną i zdrową skórę bez przebarwień należy systematycznie i konsekwentnie stosować ochronę przed UV. Do codziennej rutyny pielęgnacyjnej powinno dołączyć się stosowanie produktów chroniących przed promieniowaniem UVA, UVB oraz światłem niebieskim emitowanym przez ekrany urządzeń cyfrowych. Produkty te można stosować pod makijaż, jako dodatkowy krok w pielęgnacji lub wybrać produkty hybrydowe, które łączą w sobie np. krem nawilżający i ochronę przed UV (w tym UVA).
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.