Czarnuszka. Czy warto dodać ją do diety?

Czym jest czarnuszka?

Czarnuszka (łac. Nigella sativa L.) – nazywana też czarnym kuminem lub czarnym sezamem – to na pierwszy rzut oka niczym niewyróżniająca się roślina, które jest nie wyższa niż 40 cm. Pochodzi ona z terenów Azji Zachodniej oraz Europy Południowo-Wschodniej, z Iraku i z Turcji, a dziś jest uprawiana przede wszystkim na południu Starego Kontynentu.undefined

Czarnuszka to roślina jednoroczna, która kwitnie latem – wtedy też pojawiają się na niej niebieskie lub białe kwiaty. Ma ona sztywną łodygę, a jej liście wyróżnia nietypowy, zielonoszary odcień. Pod koniec lata, we wrześniu dojrzewają jej owoce. To właśnie w nich ukryte są cenne nasiona. Mają one nie tylko szereg właściwości odżywczych, ale też charakterystyczny, wyrazisty smak – dominuje w nim gorycz, korzenny aromat i pieprzowa nuta.undefined

Czarny sezam był doceniony przez starożytnych Egipcjan. W sarkofagu jednego z faraonów znaleziono naczynie z nasionami czarnuszki – miały one być ratunkiem w przypadku choroby, która mogłaby spotkać władcę w życiu pozagrobowym. W celach leczniczych czarnuszkę stosowali również starożytni Grecy i Chińczycy, którzy uważali, że można przy jej pomocy wyleczyć także choroby psychiczne. Dzisiaj rośnie ona dziko w rejonie Morza Śródziemnego i uprawia się ją także w południowej Polsce.

Jakie wartości odżywcze ma czarnuszka?

Roślina ta jest doceniana przede wszystkim za wysoką zawartość kwasów tłuszczowych. Czarnuszka w aż 40% składa się z oleju, na który składają się:

• kwas oleinowy,
• kwas linolowy,
• kwas linolenowy. 

Oprócz tego czarnuszka jest bogatym źródłem: 

• cennych dla ludzkiego organizmu pierwiastków, czyli cynku, magnezu, wapnia, potasu, sodu i żelaza
• substancji odżywczych – oprócz tłuszczów znajdują się w niej również białka i węglowodany
• witamin - witaminę A, E, F i z grupy B
• szeregu substancji aktywnych, które mają mi.in działanie antyoksydacyjne, regeneracyjne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe – są to fitosterole, flawonoidy, saponiny, garbniki, fosfolipidy. 

Jedna łyżeczka nasion czarnego kuminu ma ok. 29 kcal – jednocześnie taka jego ilość jest solidną porcją witamin, minerałów, substancji odżywczych, a w tym tłuszczów nienasyconych. 

W jaki sposób czarnuszka wspiera organizm? 

W epoce starożytnej czarnuszkę uważano z remedium na wszystkie choroby – jest w tym nieco prawdy, gdyż spektrum jej działania jest naprawdę szerokie. Roślina ta: 

• wspiera odporność – w czarnuszce znajduje się szereg związków, które wspierają pracę układ immunologicznego – dzięki temu lepiej radzi sobie on z walką z drobnoustrojami i infekcjami,
• wspomaga układ krążenia – może pomóc obniżyć ciśnienie krwi,
• wspiera funkcjonowanie nerek – ogranicza powstawanie kamieni nerkowych, gdyż pomaga obniżyć stężenie szczawianów wapnia w moczu
• sprzyja utrzymaniu dobrej kondycji skóry – produkty na jej bazie można stosować w przypadku stanów zapalnych skóry, trądziku, zakażeń bakteryjnych, a nawet atopowego zapalenia skory,
• wspomaga działanie przeciwpasożytnicze i pomaga pozbyć się z organizmu owsików oraz włośnia krętego. 

Ponadto można ją stosować w profilaktyce chorób nowotworowych i u pacjentów, którzy przeszli radioterapię – pomaga zminimalizować ryzyko choroby popromiennej. 

W jakiej postaci można spożywać czarnuszkę? 

Czarnuszkę używa się jako przyprawę, dodaje się ją do pieczywa sałatek, mięs, ale jest ona też bazą do przygotowywania charakterystycznych past. Występuje ona także pod postacią oleju, w formie kapsułek, stanowi składnik specjalistycznych kremów, maści, a nawet past do zębów.

Czarnuszka to coś więcej niż wyrazista, aromatyczna przyprawa – to skarbnica zdrowych tłuszczów, substancji aktywnych, składników odżywczych i witamin.