Żeń-szeń - właściwości, dawkowanie i przeciwwskazania
Żeń-szeń to niepozorny korzeń, który wyróżnia się swoją wyjątkową mocą i wielowiekową tradycją stosowania. Na co stosować żeń-szeń, jakie są jego właściwości oraz czy istnieją jakieś przeciwwskazania do jego stosowania? Znajomość tajemnic żeń-szenia pozwoli zrozumieć, dlaczego warto włączyć go do swojej codziennej rutyny.
Żeń-szeń – właściwości
Żeń-szeń (Panax ginseng) to roślina z rodziny araliowatych, która przez zawartość ginsenozydów, peptydów, polisacharydów oraz witamin i minerałów jest szeroko stosowana w medycynie tradycyjnej i naturalnej. Żeń-szeń jest uważany za adaptogen, co oznacza, że może pomagać dostosować się do różnych stresorów fizycznych, chemicznych i biologicznych. W efekcie może wspomagać ogólną odporność organizmu na stres. Korzeniowi żeń-szenia przypisywane są zdolności poprawy wydolności fizycznej i funkcji poznawczych, takich jak koncentracja, pamięć i ogólna sprawność umysłowa.
Wśród właściwości zdrowotnych żeń-szenia wymienia się także:
- regulowanie poziomu cukru i cholesterolu we krwi,
- pozytywny wpływ na stan psychiczny i funkcje seksualne,
- działanie antyoksydacyjne,
- wspomaganie układu immunologicznego.
Warto jednak zauważyć, że efekty zdrowotne żeń-szenia mogą się różnić w zależności od indywidualnych cech organizmu, dawkowania i czasu trwania stosowania.
Żeń-szeń – zastosowanie
Ponieważ korzeń żeń-szenia może zwiększać tolerancję na stres, redukować uczucie zmęczenia oraz wspomagać ogólną wytrzymałość organizmu suplementy diety z żeń-szeniem zaleca się stosować w okresach spadku energii, odporności w czasie zwiększonej nerwowości czy problemów z koncentracją. W niektórych kulturach żeń-szeń jest uważany za afrodyzjak, dlatego warto zażywać go także w celu poprawy funkcji seksualnych u mężczyzn i kobiet.
Dawkowanie żeń-szenia
Dawkowanie żeń-szenia może się różnić w zależności od produktu, formy suplementu oraz indywidualnych potrzeb zdrowotnych. Ponieważ na rynku istnieje różnorodność produktów z żeń-szeniem, zawsze warto przestrzegać zaleceń producenta, a przed rozpoczęciem suplementacji skonsultować się z lekarzem. W niektórych przypadkach zaleca się stosowanie żeń-szenia przez określony czas, a następnie zastosowanie kilkutygodniowej przerwy.
Żeń-szeń – przeciwwskazania
Mimo że żeń-szeń ze względu na swoje potencjalne korzyści zdrowotne jest szeroko stosowany, istnieją pewne sytuacje, w których jego stosowanie może być niewskazane lub wymaga szczególnej ostrożności.
- Ciąża i karmienie piersią – z powodu braku dostatecznych badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania żeń-szenia w czasie ciąży i karmienia piersią, zaleca się unikanie suplementacji w tych okresach.
- Nadciśnienie — osoby z nadciśnieniem powinny być ostrożne przy stosowaniu żeń-szenia, ponieważ może on wpływać na ciśnienie krwi.
- Problemy sercowe – chorzy ma serce oraz osoby z innymi problemami układu sercowo-naczyniowego powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania żeń-szenia, ponieważ niektóre składniki tej rośliny mogą wpływać na układ krążenia.
- Niewydolność nerek — ponieważ niektóre składniki mogą wpływać na pracę nerek, osoby z niewydolnością nerek powinny unikać żeń-szenia.
- Cukrzyca – żeń-szeń obniża poziom glukozy we krwi, dlatego osoby z cukrzycą podczas suplementacji powinny monitorować poziomy cukru.
- Problemy hormonalne — niektóre składniki żeń-szenia mogą wpływać na poziomy hormonów, co może być problematyczne dla osób z zaburzeniami hormonalnymi.
- Problemy ze snem - żeń-szeń może mieć działanie pobudzające, dlatego osoby cierpiące na bezsenność i zaburzenia snu powinny być ostrożne przy jego stosowaniu, zwłaszcza wieczorem.
- Alergie — osoby uczulone na rośliny z rodziny araliowatych (np. seler, marchew, pietruszka) mogą być bardziej podatne na alergie krzyżowe związane z żeń-szeniem.
- Interakcje z lekami - żeń-szeń może oddziaływać z niektórymi lekami, dlatego osoby przyjmujące jakiekolwiek leki przed rozpoczęciem suplementacji powinny skonsultować się z lekarzem.
Interakcje żeń-szenia z innymi lekami i ziołami
Żeń-szeń może oddziaływać z różnymi lekami i ziołami, co może wpływać na ich skuteczność lub wywoływać efekty niepożądane.
Leki przeciwpłytkowe | Żeń-szeń może zwiększać ryzyko krwawienia, szczególnie jeśli jest stosowany jednocześnie z lekami przeciwpłytkowymi lub przeciwkrzepliwymi. |
Leki przeciwcukrzycowe | Żeń-szeń obniża poziom glukozy we krwi, co może interferować z lekami stosowanymi w leczeniu cukrzycy. |
Leki obniżające ciśnienie krwi | Żeń-szeń może wpływać na ciśnienie krwi, co może być problematyczne dla osób przyjmujących leki na nadciśnienie. |
Leki przeciwdrgawkowe | Istnieje ryzyko, że podczas stosowania zeń-szenia mogą wystąpić interakcje z niektórymi lekami przeciwdrgawkowymi. |
Leki immunosupresyjne | Żeń-szeń wpływa na układ immunologiczny, co może oddziaływać na działanie leków immunosupresyjnych. |
Leki antydepresyjne | Żeń-szeń może oddziaływać z niektórymi lekami przeciwdepresyjnymi, dlatego zaleca się ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu. |
Inne zioła i suplementy | Stosowanie żeń-szenia jednocześnie z innymi ziołami lub suplementami może prowadzić do trudnych do przewidzenia interakcji. |
Skutki uboczne stosowania żeń-szenia
Stosowanie żeń-szenia może wywołać skutki uboczne, takie jak: problemy ze snem, nerwowość i nadpobudliwość, ból głowy, problemy żołądkowe czy reakcje alergiczne. Indywidualne reakcje na żeń-szeń mogą się różnić, a skutki uboczne występują zazwyczaj w wyniku nadmiernego spożycia lub są związane z długotrwałym stosowaniem.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.