Ząbkowanie u niemowląt

Jakie są objawy ząbkowania?

W jaki sposób można rozpoznać, że dziecko niedługo zacznie ząbkować? Uważni rodzice mogą co prawda zauważyć pojawienie się zgrubień na dziąsłach malucha, które zwiastują wyrzynający się ząb, jednak istnieją również inne objawy ząbkowania u niemowląt. Wśród nich wyróżnia się:

• Obfitsze niż dotychczas ślinienie się – organizm dziecka wytwarza więcej śliny, która ma właściwości bakteriobójcze, a jednocześnie jej duża ilość sprawia, że maluch jest narażony na mniejsze dolegliwości bólowe niż w sytuacji, w której jama ustna byłaby wysuszona. Ponieważ niemowlę nie potrafi jeszcze przełknąć śliny, w okresie najbardziej intensywnego ślinienia można założyć dziecku śliniak, który zabezpiecza ubranie przed zamoczeniem. Można też częściej wycierać buzię na sucho.
• Podwyższona temperatura, rosnąca do nawet 38 stopni Celsjusza, utrzymująca się zazwyczaj nie dłużej, niż 3 dni.
• Brak apetytu – dziecko, ze względu na dolegliwości bólowe dziąseł, może wykazywać apetyt mniejszy niż zazwyczaj. Te symptomy mogą być uciążliwe nie tylko dla maluszka, ale także dla jego rodziców. Dziecko może potrzebować więcej uwagi, noszenia i przytulania niż zwykle, a jeśli jest karmione piersią, może wydawać się bardziej chętne do częstszego ssania.
• Rozpulchnione, zaczerwienione dziąsła – w wyniku wyrzynania się zębów mlecznych, dziąsła malucha stają się bardziej miękkie, a jednocześnie sprawiają maluchowi dolegliwości bólowe. Normalnym objawem towarzyszącym jest wówczas wkładanie rączek i innych przedmiotów do buzi – dziecko, poprzez stymulację dziąseł chce ulżyć sobie w bólu. Reakcje te spowodowane są rozwinięciem się niewielkiego stanu zapalnego podczas wyrzynania zęba, któremu mogą towarzyszyć także: gorączka, zaburzenia snu, problemy jelitowe i zmniejszenie apetytu.

Ząbkowanie może dawać różne objawy, a dodatkowo należy się go spodziewać, kiedy nadejdzie właściwy okres w życiu malucha.

Kiedy zaczyna się ząbkowanie?

Szacuje się, że w 70 proc. moment rozpoczęcia ząbkowania u niemowląt jest uwarunkowany genetycznie, a za pozostałą część odpowiadają czynniki środowiskowe i paragenetyczne.

Wyrzynanie zębów u małych dzieci zazwyczaj rozpoczyna się w 5-8. miesiącu życia. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy pierwsze zęby u niemowlaka pojawiają się wcześniej lub później. Na potrzeby kwalifikacji powstały tzw. grupy ząbkowania:

• zęby wrodzone i noworodkowe - przedwczesne,
• 2.-4. miesiąc - wczesne,
• 5.-8. miesiąc - o czasie,
• 9.-12. miesiąc - opóźnione,
• powyżej 12. miesiąca - późne.

Warto pamiętać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie, dlatego objawy ząbkowania u niemowląt wystąpią we właściwym czasie.

Jak długo trwa ząbkowanie?

Okres ząbkowania u dzieci może być różny dla każdego malucha, ale zazwyczaj trwa od kilku miesięcy do około dwóch lat. Proces ten zaczyna się zazwyczaj, gdy pierwsze zęby u niemowlaka zaczynają przebijać się przez dziąsła, a kończy, gdy dziecko ma już wszystkie mleczne zęby. Miejmy na uwadze, że proces pojawiania się zębów jest dość długotrwały – zazwyczaj zajmuje około dwóch miesięcy dla jednego ząbka, z przerwami, a czasami może trwać nawet dłużej. W trakcie tego okresu możemy zauważyć u dziecka pewne symptomy związane z ząbkowaniem, choć równie dobrze mogą one nie wystąpić wcale.

Ząbkowanie może stanowić trudny czas zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców, ale większość dzieci przechodzi przez ten okres bez większych komplikacji. Istotne jest zapewnienie im wsparcia i łagodzenie ewentualnych dolegliwości związanych z wyrzynaniem zębów.

Jaka jest kolejność wyrzynania zębów mlecznych?

Wielu rodziców zadaje sobie nie tylko pytanie, jak długo przebija się ząbek, ale również ile trwa ząbkowanie. Zęby mleczne przeważnie wyrzynają się u dzieci w takiej samej kolejności. Kalendarz ząbkowania prezentuje się następująco:

1. zęby sieczne przyśrodkowe (jedynki) – 6-12 miesięcy,
2. zęby sieczne boczne (dwójki) – 9-16 miesięcy,
3. kły – 16-23 miesiące,
4. pierwsze zęby trzonowe – 13-19 miesięcy,
5. drugie zęby trzonowe – 23-33 miesiące.

Co ważne, ząbkowanie u niemowląt powinno być dla rodziców sygnałem, że należy rozpocząć sumienne dbanie o higienę jamy ustnej dziecka. Jeśli do tej pory nie szczotkowaliście ząbków, należy zapoczątkować tę czynność.

Jakie są preparaty na ząbkowanie?

Istnieje kilka preparatów dostępnych na rynku, które mogą pomóc złagodzić dolegliwości związane z ząbkowaniem u niemowląt. Jeśli zastanawiasz się, co na ząbkowanie u niemowlaka zastosować, wypróbuj żel na ząbkowanie lub inny preparat do smarowania dziąseł dostępny w aptece bez recepty. Zawierają one w swoim składzie substancje znieczulające, odkażające i łagodzące stany zapalne. Nie należy jednak ich stosować więcej niż trzy razy dziennie. Na półkach aptecznych znajdziemy Calgel, Dentinox lub Bobodent.

Niefarmakologiczne i domowe sposoby na ząbkowanie

Dodatkowo na ząbkowanie u niemowlaka można zastosować także inne wypróbowane metody.

• Ulgę przynosi masowanie dziąseł palcem, który dodatkowo może być owinięty w gazę nasączoną naparem z rumianku lub szałwii. Napary z ziół mają właściwości przeciwzapalne i odkażające, a sam masaż jest kojący i wspomaga proces wyrzynania się ząbków. Można masować również przy użyciu mięciutkiej, silikonowej szczoteczki.
• Sprawdza się także stosowanie gryzaków, najlepiej takich wypełnionych cieczą. Można je schłodzić w lodówce. Zimny gryzak łagodzi ból i stan zapalny. W naszej aptece dostępne są wodne gryzaki firmy Canpol. Możesz też wykorzystać naturalne gryzaki, takie jak np. schłodzone słupki marchewki, pietruszki lub selera.
• Pomagają również herbatki ziołowe dla niemowląt zawierające melisę. Ułatwiają nocny relaks w sytuacji, gdy ból towarzyszy maleństwu również nocą.

Bardzo ważną rzeczą jest również dbałość o nowe zęby u niemowlaka. Rodzice od początku powinni przyzwyczajać dziecko do mycia ząbków. Po posiłkach warto przemyć je gazą nasączoną przegotowaną wodą. Przy pierwszych czterech ząbkach u niemowlaka, należy zainwestować w pierwszą miękką szczoteczkę, by móc je delikatnie szczotkować dwa razy dziennie.

Sprawdź także powiązany z tym tematem artykuł: Higiena jamy ustnej noworodka, niemowlęcia, dziecka - jak powinna wyglądać?

Farmakologiczne sposoby na wyrzynanie zębów

Wyrzynanie zębów często niestety związane jest z podwyższoną temperaturą. Co stosować na ząbkowanie u niemowlaka w takim przypadku? Leki przeciwgorączkowe stosuje się w ostateczności. Jeśli maluch jest niespokojny, płaczliwy i marudny z powodu gorączki towarzyszącej ząbkowaniu, można podać paracetamol w postaci syropu lub czopków.

Bądźmy czujni, gdyż gorączka może, lecz nie musi być objawem wyrzynania się zębów. Jeśli temperatura ciała dziecka przekracza 38ºC i utrzymuje się długo lub dodatkowo towarzyszą jej biegunka, wymioty czy kaszel, należy skonsultować się z pediatrą!

Okresowi ząbkowania zazwyczaj towarzyszy spadek odporności u dziecka, ponieważ naturalna odporność nabyta od matki zaczyna słabnąć. Dlatego też, podatność na infekcje, w tym przeziębienia i inne choroby, może się zwiększyć. Warto zatem pamiętać, że każda gorączka u niemowlaka i małego dziecka powinna być skonsultowana z lekarzem, zwłaszcza jeśli występują dodatkowe symptomy, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia.

Podsumowując, ząbkowanie u niemowląt to naturalny proces, który może być trudny zarówno dla maluszka, jak i dla jego rodziców. Podczas tego procesu dziecko może doświadczać różnych objawów związanych z ząbkowaniem, takich jak nadmierne ślinienie, podrażnienie dziąseł czy niepokój. Istnieje wiele preparatów dostępnych na rynku, które mogą pomóc złagodzić dolegliwości związane z ząbkowaniem, jednak zawsze należy skonsultować się z pediatrą przed ich użyciem. Ponadto, warto pamiętać, że okres ząbkowania może być również czasem zwiększonej podatności dziecka na infekcje, dlatego każda gorączka powinna być skonsultowana z lekarzem. Warto również być przygotowanym na większe potrzeby uwagi i przytulania ze strony dziecka w trakcie tego okresu.