Wirus HIV. Jak można się nim zarazić i jakie są jego objawy?

Wirus HIV – charakterystyka

Jest to wirus związany z niedoborem ludzkiej odporności. Ma kulisty kształt o średnicy nieprzekraczającej 150 nm. W organizmie człowieka atakuje komórki układu immunologicznego, w wyniku czego zachodzi odwrotna transkrypcja wirusowego RNA w dwuniciowe DNA. Dzięki temu wirus może zintegrować się z ludzkim genomem.

Skąd wziął się wirus HIV? Istnieje przekonanie, że ok. 100 lat temu człowiek mógł nim zostać zarażony przez małpę, po czym wirus rozprzestrzenił się na świecie w wyniku rozwoju systemu komunikacji i tendencji ludzi do przemieszczania się.

Jaką drogą można się zarazić HIV?

To pytanie budzi najwięcej wątpliwości i niedopowiedzeń związanych z transmisją wirusa. Głównym materiałem zakaźnym jest krew oraz wydzieliny zawierające patogen. Do zakażenia HIV może dojść na kilka sposobów:

• podczas stosunku płciowego bez zabezpieczenia prezerwatywą z nosicielem wirusa (niezależnie od formy kontaktu – równie niebezpieczny jest seks oralny, analny czy waginalny); 
• przez korzystanie z tych samych igieł z nosicielem w przypadku osób zażywających narkotyki dożylnie lub podczas wykonywania procedur medycznych (np. przetaczania krwi); 
• na skutek przeniesienia patogenu przez dziecko na matkę zarówno w trakcie ciąży, porodu czy późniejszego karmienia piersią (dlatego u kobiet ciężarnych tak istotne są badania i profilaktyka w tym kierunku).

Jak zapobiegać zarażeniu? Jest na to kilka sposobów

Według statystyk Polska to jedno z państw o najwyższym wskaźniku osób, które zostają zarażone wirusem HIV nieświadomie. Można temu zapobiegać, unikając przygodnego współżycia bez prezerwatywy. Natomiast w placówkach medycznych personel otrzymuje zalecenia, aby w badaniach ambulatoryjnych stosować jednorazowy sprzęt medyczny i do tych zasad należy się stosować.

Zakażenie wirusem HIV – jak je rozpoznać?

To, w jaki sposób HIV objawi się w danym przypadku, zależy od okresu, który upłynął od momentu zarażenia. Pierwsze objawy można zaobserwować już po ok. 2 tygodniach, jednak są one mało charakterystyczne. Symptomy do złudzenia przypominają grypę i dopiero po kilkunastu latach od zainfekowania wirusem można jednoznacznie orzec, że to HIV.

Niepozorne znaki, jakie na początku daje organizm, to m.in.:

• podwyższona temperatura ciała;
• pleśniawki w jamie ustnej;
• przewlekłe uczucie zmęczenia;
• ból gardła;
• bóle mięśni i stawów;
• osłabienie; 
• powiększenie węzłów chłonnych;
• nocne poty.

Inne objawy, na które powinno się zwrócić uwagę, to dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Zwykle chodzi o biegunki, nudności, bóle brzucha czy wymioty.

Przebieg zakażenia HIV

Początkowe objawy utrzymują się przez ok. 14 dni. Z czasem ustępują i nie wymagają specjalistycznego leczenia. We krwi nie da się wówczas wykryć przeciwciał anty-HIV, a kiedy objawy ustąpią, zachodzi faza latencji, w której u zarażonego nie występują żadne symptomy. Ten bezobjawowy czas może trwać nawet kilkanaście lat i wtedy można próbować szukać przeciwciał i zarażonego. Jeśli w odpowiednim momencie pacjent zostanie poddany leczeniu antyretrowirusowemu, jego rokowania będą o wiele lepsze.

Kolejnym etapem zarażenia HIV jest stadium objawowe, do którego dochodzi w związku z postępującym upośledzeniem odporności.

Wbrew powszechnej opinii nosiciel HIV nie musi izolować się od społeczeństwa i zmieniać swoich przyzwyczajeń. Warto jednak mieć na uwadze kilka zaleceń, które ułatwią normalne życie z wirusem. Można pracować, uczyć się, uprawiać sport czy swoje hobby, a także udzielać się towarzysko. Nie trzeba co prawda rezygnować z aktywności seksualnej, jednak należy pamiętać o korzystaniu z zabezpieczenia. Ograniczenie dotyczy także chęci oddania krwi, narządów czy tkanek w celu przeszczepu – jako nosiciel wirusa nie możesz tego robić. Na szczęście HIV nie wyklucza korzystania ze wspólnej przestrzeni czy przedmiotów z innymi.